Ο συγγραφέας Φρέντυ Γερμανός

Τον δημοσιογράφο - συγγραφέα Φρέντυ Γερμανό (1934-1999), τον πρωτογνώρισα μέσα από τα ευθυμογραφήματά του. Τα βιβλία του «Τζίμμυ πάρε ένα φιστίκι», «Ευρω-λεξικό», «Περισσότερο σεξ… σε λίγο», και «Τρελαθήκαμε εντελώς» τα θυμάμαι από την εποχή της εφηβείας μου, με μεγάλη νοσταλγία. Το έξυπνο και καυστικό χιούμορ του συγγραφέα τον καθιέρωσαν σαν έναν από τους αγαπημένους μου.

Μεγαλώνοντας, εκτίμησα ακόμα περισσότερο τον Φρέντυ Γερμανό διαβάζοντας τα ιστορικά του μυθιστορήματα. Ξεχωρίζω ειδικότερα την «Εκτέλεση» (αναφορά στη ζωή και την εκτέλεση του Ίωνα Δραγούμη) καθώς και «Το αντικείμενο» (αναφορά στη ζωή και τη δράση του Νίκου Ζαχαριάδη – εκδόθηκε με βάση χειρόγραφό του συγγραφέα, ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, το 2000). 

Φρέντυ Γερμανός και επιστημονική φαντασία

Στα αξιοσημείωτα είναι και το γεγονός ότι ο Φρέντυ Γερμανός έχει γράψει και επιστημονική φαντασία! Συγκεκριμένα έγραψε το μυθιστόρημα «Ο εχθρικός πλανήτης» (1978) το οποίο ξανακυκλοφόρησε το 1999, αναθεωρημένο με τον τίτλο «Καλά νέα από την Αφροδίτη». Επίσης, το βιβλίο του «Σαμ» έχει στοιχεία επιστημονικής φαντασίας.

«Ξεκίνησα για να γίνω συγγραφέας, αλλά στο δρόμο έκανα δύο λάθη: έγινα δημοσιογράφος και έκανα τηλεόραση. Τώρα που το ξανασκέφτομαι ήταν σαν να ξεκίνησα για να χορέψω μπλουζ και όταν έφτασα στην πίστα η ορχήστρα το γύρισε σε ροκ! Τι κάνεις στην περίπτωση αυτή; Χορεύεις ροκ όσο καλύτερα μπορείς!
Η ζωή όμως ήταν καλή μαζί μου. Εδώ και κάμποσα χρόνια η ορχήστρα παίζει και πάλι μπλουζ...»
Με τα λόγια αυτά ο Φρέντυ Γερμανός έκλεισε την εκδήλωση που είχαν οργανώσει οι εκδόσεις "Κάκτος" στην ΕΣΗΕΑ για να τιμήσουν τα τριάντα χρόνια της συγγραφικής του προσφοράς. Κι' ήταν σαν να έλεγε απλά: "Αυτή ήταν η ζωή μου". 
Ο επίσημος βιογράφος του θα μπορούσε βέβαια να προσθέσει ότι δύο θεατρικά του έργα, το "Γελαστό απόγεμα" και το "Σαρπράιζ πάρτυ", τιμήθηκαν με κρατικά βραβεία, ότι όλα σχεδόν τα βιβλία, που βγάζει από το 1980 και μετά, φιγουράρουν στη λίστα των μπέστ-σέλλερς και ότι μια τελευταία έρευνα του περιοδικού "Διαβάζω" τον κατέταξε μέσα στην ομάδα των πιο δημοφιλών Ελλήνων συγγραφέων του καιρού μας.
Ο ίδιος όμως προτιμά να κλείνει τη βιογραφία του μέσα σε δύο φράσεις -που τα λένε ίσως όλα: «Η ζωή ήταν καλή μαζί μου - η ορχήστρα παίζει και πάλι μπλουζ».
Και «το πάρτυ θα κλείσει με μπλουζ...»

 Εργογραφία:

• 1964: Με Συγχωρείτε, λάθος!, το πρώτο βιβλίο του ήταν μια επιλογή από χρονογραφήματα δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά, και ήταν διακοσμημένο με σκίτσα του ΚΥΡ (Γιάννη Κυριακόπουλου).

• 1967: Το Δις Εξαμαρτείν, μια επιλογή από πενήντα χρονογραφήματα, πάλι με την συνεργασία του ΚΥΡ, η οποία συνεχίστηκε και σε πολλές από τις επόμενες δραστηριότητες του Φρέντυ Γερμανού, συγγραφικές ή τηλεοπτικές.

• 1968: Γράψ' το όπως το λέω, συνεντεύξεις, ευθυμογράφημα. • 1970: Σκέψου πριν το αγοράσεις, ευθυμογράφημα.

• 1972: Ούτε Αλάτι, ούτε πιπέρι, ευθυμογράφημα.

• 1975: Φαπ, ευθυμογράφημα (με εικονογράφηση από τον Κυρ). «Ο τίτλος του βιβλίου αυτού βγήκε από μια λέξη που λανσάρησε τυχαία ο Φρέντυ Γερμανός σε ένα χρονογράφημά του. Όταν πρωτοδημοσιεύθηκε η λέξη δεν εσήμαινε τίποτε. Σήμερα σημαίνει κάτι μεταξύ καρπαζιάς και αποκεφαλισμού».

• 1978: Τζίμμυ, πάρε ένα φυστίκι, ευθυμογράφημα.

• 1978: Ο Εχθρικός Πλανήτης, επιστημονικής φαντασίας. (Ο ίδιος ο Φρέντυ Γερμανός παραδέχτηκε ότι άρχισε να γράφει λογοτεχνία όταν έγραψε αυτό το μυθιστόρημα).

• 1980: Ευρω-λεξικό, ευθυμογράφημα.

• 1981: Πρώτη Σελίδα, ευθυμογράφημα.

• 1983: Περισσότερο σεξ... σε λίγο, ευθυμογράφημα.

• 1984: Τρελλαθήκαμε εντελώς;, ευθυμογράφημα. «Η Ελλάδα είναι η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό. Έκτοτε αναζητά το παιδί της σε βουνά και σε λαγκάδια, χωρίς να το βρίσκει. Δεν θα το βρει ποτέ. Το παιδί μας τελείωσε. Μερικοί λένε ότι το φαινόμενο να είναι παροδικό. Όλα χάλασαν απ' τη στιγμή που ο πολιτισμός στην Ελλάδα έγινε υπουργείο. Από τότε κάνει κι αυτός ό,τι κάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι: απεργεί... Στην οδό Σόλωνος, όπου μένω, μπορώ να έχω μια συνολική εικόνα του πράγματος. Εκεί απεργεί και το οξυγόνο. Είναι τόσο το νέφος, που δεν βλέπεις το νέφος. Κάθε πρωί που λέω καλημέρα στην κόρη μου, αυτή μου γαβγίζει. Ύστερα καταλαβαίνω το λάθος μου. Δεν είπα καλημέρα στην κόρη μου - είπα καλημέρα στο σκύλο μου. Όλοι γαβγίζουν στην Ελλάδα. Είναι το εθνικό μας χάρισμα. Ίσως καθιερωθεί μια μέρα το γάβγισμα στα σχολεία - φτάνει βέβαια να βρεθεί το μονοτονικό γάβγισμα. Το 2000 θα έχουμε εκλογές. Εκεί θα χορτάσουμε πράμα. Θα γαβγίζουν στη Βουλή, θα γαβγίζουν στα γήπεδα, θα γαβγίζουν στην Ιερά Σύνοδο, θα γαβγίζουν στα μπαλκόνια, θα γαβγίζουν κάτω απ' τα μπαλκόνια, θα γαβγίζουν γύρω απ' τα μπαλκόνια.

Μόνο οι σκύλοι δε θα γαβγίζουν πια. Αυτοί όσο γάβγισαν γάβγισαν. Δεν μπορεί να γαβγίζει ο καθένας στον τόπο αυτό. Γαβγίσαμε εντελώς...».

• 1985: Σαμ, με σκίτσα του Κώστα Μητρόπουλου, επιστημονικής φαντασίας. «Kάθε φορά που τελειώνω ένα βιβλίο όπως ο ΣAM, δεν είμαι σίγουρος αν έχω γράψει παραμύθι ή εφιάλτη. Mε παρηγορεί όμως μια σεμνή σκέψη: το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στον Δάντη! Όταν τέλειωσε τη Θεία Kωμωδία, δεν ήξερε πού τον είχε πάει τελικά το μπαλάκι: στην Kόλαση ή στον Παράδεισο; Tελικά το μπαλάκι τον πήγε εκεί που ήθελε εκείνο. Aυτή είναι η μαγεία της δουλειάς μας. Δίνεις μια στο μπαλάκι και μετά ταξιδεύεις μαζί του. O ΣAM ανήκει στη φυλή αυτή. Mε έστειλε όπου ήθελε εκείνος. Η αρχική μου πρόθεση ήταν να γράψω μια προφητική σάτιρα με σεξουαλικές προεκτάσεις. (Όταν έχεις πατήσει τα πενήντα ή όταν δεν έχεις ξεπεράσει τα δώδεκα, όλα τα πράματα γύρω σου έχουν σεξουαλικές προεκτάσεις.) Aργότερα, στο γράψιμο επάνω, κατάλαβα το λάθος μου. O ΣAM θα μπορούσε να ζει πριν από εφτά αιώνες, δηλαδή στην εποχή του Δάντη, ή μετά από εφτά αιώνες. O χρόνος δεν έχει σημασία. Στα άρρωστο αυτό πορτοκάλι που λέγεται Γη και που ξεφλουδίζει συνέχεια, αλλάζουν όλα τα πράματα εκτός από την Eξουσία. Eίναι ένα είδος σκληρό σαν το γρανίτη - αιώνιο σαν τα Iμαλάια. Aλλάζουν οι μάρκες των αυτοκινήτων, οι μάρκες των βίντεο, οι μάρκες των ανθρώπων. H Εξουσία όμως μένει πάντα η ίδια. Όπως και το μεθύσι της Eξουσίας. Tο ίδιο διεγερτικό που μεθούσε προχτές τον Kαλλιγούλα της αρχαίας Pώμης θα μεθάει μεθαύριο και τους Kαλλιγούλες του Διαστήματος. Eίναι το ίδιο όπιο - και είναι οι ίδιοι άνθρωποι. Ή τα ίδια μηχανάκια...».

• 1985: Ακριβή μου Σοφία..., μυθιστορία, με τα ερωτικά γράμματα του Γεωργίου Παπανδρέου. «Η αγάπη του για τους ανθρώπους και η αποδοχή που βρήκε αυτό το βιβλίο από το αναγνωστικό κοινό, τον έστρεψαν να υπηρετήσει ένα λογοτεχνικό είδος που παρουσίαζε τα ιστορικά και διάσημα πρόσωπα από την ευαίσθητη ανθρώπινη πλευρά τους. Έτσι η Έλλη Λαμπέτη, ο Ίων Δραγούμης, η συναρπαστική Τερέζα χωρίς επώνυμο, απέκτησαν με την χαρισματική γραφή του Φρέντυ Γερμανού ευρύτερες, μυθιστορηματικές διαστάσεις και συγκινημένους φίλους ανάμεσα στους αναγνώστες. Όλα θα πρέπει ν' άρχισαν στα 1907. Ένα χειμωνιάτικο απομεσήμερο του Δεκέμβρη, την ώρα που οι χωροφύλακες οδηγούσαν εφ' όπλου λόγχη στον ανακριτή έναν νεαρό ταραξία της Nομικής, με σγουρά μαλλιά και φλοτάν γραβάτα, που λεγόταν Γεώργιος Παπανδρέου. "Tον έσπρωχναν θυμωμένοι να κατέβει τα σκαλοπάτια του Πανεπιστημίου", θυμόταν η Σοφία, που θα γινόταν αργότερα γυναίκα του. Aυτός και οι συμφοιτητές του είχαν αναστατώσει για κάμποσες μέρες την Aθήνα, κάνοντας τον πρωθυπουργό Θεοτόκη να χάσει τον ύπνο του. Eκείνη την ώρα η Σοφία, φοιτήτρια της Φιλολογίας, στεκόταν πλάι στο άγαλμα του Pήγα Φεραίου, με μωβ φόρεμα και μωβ ομπρελίνο ("Mου φάνηκες σαν μια πορσελάνινη κούκλα", θα της έγραφε για εκείνη την ώρα, τρία χρόνια αργότερα), και κοίταζε με ορθάνοιχτα μάτια τον κομψό δανδή που σπρωχνόταν άγρια απ' τους χωροφύλακες. Tα βλέμματά τους συναντήθηκαν. Eίχαν συναντηθεί κι άλλες φορές, στους διαδρόμους του Πανεπιστημίου. Aυτή όμως θα πρέπει να 'ταν διαφορετική απ' τις άλλες. Ήταν Πέμπτη, 6 του Δεκέμβρη. Tο 1907 ήταν καλή εποχή για αγάπη. H Aθήνα ζει μια ροζ εποχή. O πρίγκιπας Γεώργιος, δύο χρόνια μετά τη σύγκρουσή του με τον Bενιζέλο στην Kρήτη, ετοιμαζόταν να απαλύνει τα ψυχικά του τραύματα με έναν γάμο - η νύφη είναι μια απόγονος του Nαπολέοντα, η Mαρία Pολάνδου Bοναπάρτη. Στην Πάτρα μια νεαρή ηθοποιός που λέγεται Kυβέλη Aδριανού παρουσιάζει την Παριζιάνα του Mπέκ. Στη Θεσσαλία σκοτώνεται ο Mαρίνος Aντύπας. Στη Mακεδονία γεννιέται ο Kωνσταντίνος Kαραμανλής. Tην ίδια ώρα, ο Γεώργιος Παπανδρέου οδηγείται απ' τους χωροφύλακες στο Φρουραρχείο της Aθήνας με τα μάτια μαγεμένα απ' την εικόνα του μεγάλου έρωτα, που μπήκε στη ζωή του πριν από πέντε λεπτά. H μεγάλη περιπέτεια αρχίζει».

• 1986: Η Εκτέλεση, ιστορικό μυθιστόρημα. «Ήταν ένα καυτό απομεσήμερο του 1920 - με τον ανελέητο ήλιο του Iουλίου να πυρακτώνει την οδό Bασιλίσσης Σοφίας, που τότε ακόμα λεγόταν Kηφισίας. O Ίων Δραγούμης προχωρούσε μπρος από το εκτελεστικό απόσπασμα, ακούγοντας πίσω του τις βαριές αρβύλες των οκτώ στρατιωτών που τον συνόδευαν. "Σε πειράζει να σου δέσουμε τα χέρια;" τον είχε ρωτήσει ένας λοχίας μισή ώρα πριν, όταν τον είχαν συλλάβει οι άντρες του Παύλου Γύπαρη στους Aμπελοκήπους. O Δραγούμης δεν είχε απαντήσει. Ήξερε ότι σε πέντε-δέκα λεπτά θα πέθαινε - τι ωφελεί να περνάς απ' τον έναν κόσμο στον άλλο με τα χέρια λυτά ή δεμένα; Tώρα ο ίδιος αυτός λοχίας προχωρούσε δεξιά του, με το πιστόλι στο χέρι, οδηγώντας το απόσπασμα: οκτώ αμούστακα παιδιά που ανήκαν στο τάγμα ασφαλείας του Παύλου Γύπαρη και που σε λίγο θα έκοβαν το νήμα της ζωής του. «Θα σε πάμε στο Φρουραρχείο!» του είχε πει κάποιος την ώρα που ξεκινούσαν απ' τη βίλα του Θών, όπου ήταν το τάγμα του Γύπαρη, αλλά ο Δραγούμης ήξερε ότι θα πέθαινε. Ήξερε καλά τη μυρωδιά του θανάτου, από τα δεκαεννέα του χρόνια, που την είχε γευτεί σαν εθελοντής στον πόλεμο του '97. "Ήταν χλομός αλλά ήρεμος", θα θυμόταν μετά ένας απ' τους στρατιώτες του αποσπάσματος. "Ωστόσο δεν μίλησε - δεν έλεγε λέξη. Ως το τέλος δεν ακούσαμε τη μιλιά του».

• 1990: Τα Ερωτικά της Κορσικής, μυθιστορία. Το κρυφό αργό τέλος του Ίωνα Δραγουμή μέσα από 24 ερωτικά γράμματα.

• 1990: Ελλάς υπό το μηδέν, ευθυμογράφημα.

• 1994: Γυναίκα από Βελούδο, ιστορικό μυθιστόρημα γύρω από τη ζωή της Σοφίας Τρικούπη, αδελφής του διάσημου πολιτικού, που φωτίζει τη ζωή και τη σταδιοδρομία του Χαρίλαου Τρικούπη καθώς και του πολιτικού του αντιπάλου Θεόδωρου Δηλιγιάννη. «H παράξενη ιστορία της Σοφίας Τρικούπη, που αγαπήθηκε από δυο πρωθυπουργούς, για να γεράσει στο τέλος ολομόναχη, συντροφιά μ'έναν παπαγάλο».

• 1996: Έλλη Λαμπέτη, βιογραφία. «Η βιογραφία μιας σημαντικής ηθοποιού πάντοτε έθελγε το φιλοθεάμονα αναγνώστη, ο οποίος αποζητούσε, πολλές φορές εν αγνοία του, την προσωπική του κάθαρση μέσα από τις μυθικές στιγμές που προσφέρονται γενναιόδωρα από το "βίο και την πολιτεία" κάθε μεγάλης ντίβας. Όταν όμως ο λόγος γίνεται για την Έλλη Λαμπέτη, τη θρυλική αυτή μορφή του ελληνικού θεάτρου και του κινηματογράφου, και κυρίως όταν η αφήγηση υπογράφεται από έναν τεχνίτη της βιογραφικής εξιστόρησης, όπως ο Φρέντυ Γερμανός, τότε το αισθητικό αποτέλεσμα υπερβαίνει τους κανόνες κάθε αντικειμενικής παραδοχής. Γιατί η Λαμπέτη δεν υπήρξε απλώς μια μεγάλη ντίβα. Ήταν ταυτόχρονα η μούσα των σκηνοθετών, η ηγερία των διανοουμένων, το είδωλο που συνάρπαζε καί συγκλόνιζε όποιον είχε την τύχη να την απολαύσει στη ράμπα ή στη μεγάλη οθόνη. Όταν ανοίγει η αυλαία αυτού του βιβλίου, ο ρόλος του αναγνώστη συγχέεται με αυτόν του θεατή. Μπροστά του διαγράφεται η πορεία του ελληνικού θεάτρου, αναζωπυρώνονται οι εστίες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, αλλά κυρίως διαδραματίζεται η παράσταση μιας τραγικής και ταραχώδους ζωής, έτσι όπως τη συλλαμβάνουν μόνον οι μεγάλοι δραματοποιοί και όπως την αφηγούνται οι σπουδαίοι βιογράφοι».

• 1997: Τερέζα, ιστορικό μυθιστόρημα. «Αν με ρωτούσε κάποτε ο Θεός τι έκανα κάτω στη γη, θα του απαντούσα: Τόλμησα». Έτσι λακωνικά φαντάζομαι ότι θα έδινε η Τερέζα Δαμαλά στον Ύψιστο την αυτοβιογραφία της – μιας και δεν ήθελε να μιλά για τις ευρωπαϊκές αμαρτίες της, που θα την έφερναν, πάντως, κάποια στιγμή στο κατώφλι της αγιότητας: «Τόλμησα». Είχε ξεκινήσει τη ζωή της σαν ξεριζωμένο αγριολούλουδο της ανατολικής Θράκης, για να παντρευτεί το 1916 στην Αθήνα, να εξοριστεί το 1917 στην Κορσική και να παρατήσει τον άντρα της, το 1918, στο Μιλάνο. Ήταν η πρώτη φορά που τολμούσε. Στα επόμενα πέντε χρόνια η Τερέζα θα γνώριζε τον Πικάσσο, τον Ίωνα Δραγούμη, τον ντ' Αννούντσιο, τον Κοκτώ, τον Βενιζέλο, τον Μουσσολίνι, τον Κεμάλ – και βέβαια τον Έρνεστ Χέμινγουαιη. Αν ήταν πιο φλύαρη, θα μπορούσε να προσθέσει στη βιογραφία της: «Γνώρισα τους πιο σημαντικούς άντρες του καιρού μου. Και κοιμήθηκα με μερικούς από αυτούς». «Είμαστε οι τελευταίοι εραστές του Βυζαντίου!» λένε ότι της είπε κάποια στιγμή ο Χέμινγουαιη στην Πόλη. Κι από την άποψη αυτή θα πρέπει να δεχτούμε ότι το Βυζάντιο ήταν τελικά πολύ τυχερό – έστω και πέντε αιώνες μετά την Άλωση...».

• 1998: Υγρές Νύχτες, τα νεανικά διηγήματα. «Η ιστορία της Δάφνης και του Τζόνυ είναι μια αληθινή ιστορία, που ο συγγραφέας την έζησε στην εφηβεία του «νύχτα προς νύχτα». Ξετυλίγεται στο «Ριτς», ένα καμπαρέ του ’51, με τα σαξόφωνα να σκεπάζουν τον απόηχο του Εμφυλίου κι έναν Αμερικανό αξιωματικό να ζει το ρομαντικό του πάθος με μια αμαρτωλή Ελληνίδα – την ώρα που η κυβέρνηση Πλαστήρα υπογράφει την εκτέλεση του Μπελογιάννη. Όλα αυτά μοιάζουν να μην έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους κι όμως είναι οι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας. Η Δάφνη δεν ήξερε τίποτα για την εποχή της, αλλά κάποια στιγμή θα πλήρωνε το τίμημά της, με τον ίδιο τρόπο που το πλήρωναν τότε όσοι άμαχοι σκοτώνονταν από αδέσποτες σφαίρες. Η ιστορία της μοιάζει σε πολλά με την ιστορία της Νόρας, του Στάθη, της Όλγας, του Λεωνίδα και των άλλων αγριμιών που κυκλοφορούν γύρω της, στις σελίδες του βιβλίου αυτού. Είναι η χαμένη γενιά. Οι Υγρές νύχτες είναι το πρώτο βιβλίο του Φρέντυ Γερμανού – το έγραψε ανάμεσα στα 17 και στα 26 του χρόνια, αλλά δεν το τύπωσε γιατί δεν έβρισκε εκδότη. «Τότε νόμιζα ότι έγραφα διηγήματα», λέει στον πρόλογό του. «Τώρα, βλέποντάς το απ' την άλλη άκρη του τούνελ, νιώθω ότι έγραψα, πάλι, ένα βιβλίο εποχής. Μόνο που εδώ οι ήρωες, τα ιστορικά πρόσωπα του βιβλίου, είναι άνθρωποι που τους άγγιξα, στα 17 μου χρόνια, που περπάτησα δίπλα τους και που κάποια στιγμή σκούπισα μ' ένα μαντίλι τα δάκρυά τους. Τότε δεν είχαμε ακόμα χαρτομάντιλα...».

• 1999: Κατάσταση απελπιστική αλλά όχι σοβαρή. «O πολιτισμός στην Eλλάδα, αφότου έγινε υπουργείο, ακολουθεί το παράδειγμα των δημοσίων υπαλλήλων. Aπεργεί".

"Nα φυλάγεσαι από έναν ταύρο όταν βρίσκεται μπροστά σου, από έναν ομότεχνό σου όταν βρίσκεται δίπλα σου κι από έναν Έλληνα πρωθυπουργό όπου κι αν βρίσκεται".

"Mερικοί Έλληνες πολιτικοί είναι σαν τα βιβλία στην Eθνική Bιβλιοθήκη. Όσο πιο ψηλά βρίσκονται, τόσο πιο άχρηστοι είναι".

"Tο Yπουργείο Eσωτερικών θέλει, λέει, να εξορίσει τα ζώα απ' τις πολυκατοικίες - επειδή γαβγίζουν. Kαι τότε γιατί αφήνει αυτά που γαβγίζουν στη Bουλή;"

"Όλοι οι Έλληνες είναι λίγο συγγραφείς, εκτός από μερικούς συγγραφείς".

"H Eλλάδα είναι μια σχετικά μικρή χώρα. Παρ' όλα αυτά, οι μισοί Έλληνες μισούν τους άλλους μισούς. Tο μίσος είναι το εθνικό χόμπυ της φυλής. Xωρίς μίσος ο Έλληνας είναι μισός"».

• 1999: Καλά νέα από την Αφροδίτη. «Το Καλά νέα από την Αφροδίτη είναι μια ερωτική ιστορία ανάμεσα σε μια γυναίκα κι ένα ρομπότ. Ταυτόχρονα είναι και μια σάτιρα του αιώνα που έρχεται. Το βιβλίο είχε εκδοθεί για πρώτη φορά πριν από είκοσι χρόνια, με τίτλο Ο εχθρικός πλανήτης. Τώρα κυκλοφορεί σε εντελώς νέα μορφή, ξαναδουλεμένο από το συγγραφέα».

• 1999: Ένα γελαστό απόγευμα. «Ήταν ένα γελαστό απόγεμα - ή τουλάχιστον έτσι έμοιαζε εκείνη την ώρα, γύρω στις πέντε, που η Νεφέλη και ο Αλέξης όρμησαν μέσα στο μικρό μπαρ της ανατολικής πτέρυγας του αεροδρομίου. Όρμησαν - είναι η σωστή λέξη. Εδώ και είκοσι λεπτά σεριάνιζαν στο αεροδρόμιο χωρίς ν' αποφασίζουν πού θ' αράξουν. Εκείνη με τα κόκκινα μακριά μαλλιά της, ξέπλεκα στους ώμους, και τα άσπρα γάντια της - παράξενο θέαμα μέσα στο αυγουστιάτικο απομεσήμερο. Εκείνος με ένα τζην κι ένα πουκάμισο. "Nιόπαντροι;" είχε ρωτήσει η συνοδός στις Αναχωρήσεις Εξωτερικού βλέποντας τα κόκκινα τριαντάφυλλα στην αγκαλιά της Νεφέλης, κι εκείνοι είχαν κοιταχτεί γελαστά στα μάτια χωρίς ν' απαντήσουν. Πάντα τους άρεσε να κοιτάζονται γελαστά στα μάτια. Ή καμιά φορά να ξεσπάνε στα γέλια χωρίς λόγο. Το γέλιο ήταν ο ερωτικός τους κώδικας εδώ και δέκα χρόνια. Το 'χαν ανακαλύψει πριν ακόμη ανακαλύψουν ο ένας τον άλλο... "Ήρθατε νωρίς", είχε πει η συνοδός κόβοντας το απόκομμα απ' το εισιτήριο της Νεφέλης. Kαι μετά, κοιτάζοντας τον Αλέξη: "Έχω διαβάσει όλα σας τα βιβλία", είπε. "Όλα αυτά που περάσατε... Όλα αυτά που σας έκαναν στη φυλακή..." Κοίταξε τη Νεφέλη: "Πώς τα άντεξε;" Ξανακοίταξε τον Αλέξη: "Πώς τα αντέξατε;" Αλλά ο Αλέξης είχε το γελαστό του βλέμμα πάνω στη Νεφέλη. Έσκυψε και πήρε από κάτω τη μικρή δερμάτινη βαλίτσα. Mε τ' άλλο χέρι έψαξε να βρει το χέρι της. "Πάμε;" είπε. Όλα αυτά είχαν γίνει πριν από είκοσι λεπτά. Tο "Ένα γελαστό απόγεμα" γράφτηκε για πρώτη φορά σαν θεατρικό έργο λίγο μετά τη μεταπολίτευση και πήρε το δεύτερο Kρατικό Bραβείο το 1977. Aργότερα έγινε ταινία με τον Nίκο Kούρκουλο και την Mπέττυ Λιβανού».

• 2000: Το αντικείμενο: Νίκος Ζαχαριάδης, ιστορικό μυθιστόρημα για τον Νίκο Ζαχαριάδη. «O Nίκος Zαχαριάδης: Mέρος της μοίρας ολόκληρου λαού. Από τους κεντρικούς ήρωες μιας τραγωδίας που ακόμα βαραίνει στη μνήμη. Ίσως μάλιστα ο τραγικότερος ήρωας της. Από λιμενεργάτης στην Πόλη ως την ηγεσία του KKE. Ύστερα η προσφυγιά. Τέλος, η καθαίρεση κι η διαγραφή από το Κόμμα. H απομόνωση στην άκρη της σιβηρικής στέπας. Μια εξορία μέσα στην άλλη εξορία. Οι μαρτυρικές εκκλήσεις του. H φωνή ενός ανθρώπου που η Kα Γκε Mπε ονόμαζε στις αναφορές της απλώς: «αντικείμενο». Και η κατάληξη: 1η Αυγούστου του 1973. Αυτοκτονία. Μέσα σε τέτοιο πλαίσιο ζωής, ο Nίκος Zαχαριάδης θα βρει τόπο να χωρέσει τον έρωτα, την τρυφερότητα, την αγάπη στη γυναίκα; Θα βρει. Αυτόν τον εύλογα ελλιπώς φωτιζόμενο τόπο θα αναζητήσει ο Φρέντυ Γερμανός. Στη σχέση του με τη Ρωσσίδα καθοδηγήτριά του στην κομματική σχολή της Μόσχας του μεσοπολέμου. Στην ιστορία της νεαρής κομμουνίστριας απ' τη Θεσσαλονίκη. Στον πρώτο, κομματικά επιβεβλημένο, γάμο του. Κυρίως όμως στη δεύτερη σύζυγό του, τον μεγάλο του έρωτα. Τη Pούλα Kουκούλου-Zαχαριάδη. Τη γυναίκα της ζωής του. Τη σημαντικότερη –μετά το Κόμμα και τη μάνα του– αγάπη του. Και την πιο μοιραία».

• 2009: Ρηλάξ, ευθυμογράφημα. (Δημοσιογραφηκός Οργανισμός Λαμπράκη. Εφ. Τα νέα). «Κατέβηκα στον Πειραιά, άφησα το αυτοκίνητο , ανέβηκα στο καράβι, κατέβηκα στην καμπίνα, άφησα τις βαλίτσες κι ανέβηκα στο κατάστρωμα για να χαρώ τη θέα. Το υπερωκεάνιο θα ξεκινούσε σε μισή ώρα. Προς το παρόν η μόνη θέα που είχα ήταν το Τελωνείο του Πειραιά, αλλά αυτό δεν είχε σημασία. Ένιωθα σπουδαία, όταν ένας καμαρότος ήρθε και στάθηκε μπροστά μου.

- "Τι κάνετε εδώ;" με ρώτησε

- "Ρηλάξ", είπα».