Night train to Lisbon [Νυχτερινό τρένο για τη Λισσαβόνα]

Ο Ελβετός φιλόσοφος και συγγραφέας Peter Bieri (γεν. 1944) επέλεξε να υπογράφει τα λογοτεχνικά του έργα με το ψευδώνυμο Pascal Mercier. Η επιλογή του λογοτεχνικού του ονόματος είναι ένας συνδυασμός από τα ονόματα των Γάλλων φιλοσόφων Blaise Pascal και Louis-Sébastien Mercier.

Το βιβλίο του Pascal Mercier  με τίτλο Night train to Lisbon [Νυχτερινό τρένο για τη Λισσαβόνα] είναι ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε το 2004.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ένας Ελβετός καθηγητής Κλασικών Σπουδών ο οποίος αφού σώζει μια μυστηριώδη γυναίκα που προσπαθεί να αυτοκτονήσει, ταξιδεύει στη Λισσαβόνα και εξερευνά τη ζωή του Amadeu de Prado, ενός πορτογάλου γιατρού, κατά τη διάρκεια της δεξιάς δικτατορίας του António de Oliveira Salazar στην Πορτογαλία.

ΑΠΟΕΛ - Αστέρας Τρίπολης: η ιστορία πίσω από τις κοινές ποδοσφαιρικές φανέλες

 

Σε μια συμβολική κίνηση οι διοικήσεις των ποδοσφαιρικών σωματείων ΑΠΟΕΛ (Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας) και Αστέρα Τρίπολης αποφάσισαν να φτιάξουν συλλεκτικές φανέλες για να τιμήσουν την μεγάλη επαίτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

"200 χρόνια μετά, ο ΑΣΤΕΡΑΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ και ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος ΕΛΛΗΝΩΝ Λευκωσίας, επιθυμώντας να τιμήσουν την μνήμη και την σημασία της Ελληνικής Επανάστασης, προχωρούν από κοινού και σε συνεργασία με την εταιρεία αθλητικού υλικού Macron, στην δημιουργία μιας ιδιαίτερης επετειακής εμφάνισης. Με την απεικόνιση της ευλογίας της σημαίας της Ελληνικής Επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, τον Σταυρό όπως αυτός απεικονίζεται στην πρώτη σημαία του ελληνικού Έθνους, να δεσπόζει στο μπροστινό μέρος και την αναγραφή στην πλάτη «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ», με τον αριθμό «21» οι δύο ομάδες αποτυπώνουν την πιο ένδοξη στιγμή του Ελληνισμού.
Με έντονα αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας ανακοινώνουμε αυτή την πρώτη κοινή ενέργεια ενώ θα ακολουθήσουν και άλλες με αποκορύφωμα, την διεξαγωγή όταν αυτό είναι εφικτό, φιλικής αναμέτρησης μεταξύ των δύο ομάδων στο στάδιο «Θεόδωρος Κολοκοτρώνης» στην Τρίπολη"

(Ολόκληρη η ανακοίνωση των δύο Σωματείων, εδώ…)

Αυτό που ίσως να μην γνωρίζουν πολλοί είναι η ιστορία που συνδέει την Κύπρο με την Τρίπολη όταν για την απελευθέρωση της τελευταίας από τους τούρκους, το 1821, πολέμησαν και αρκετοί Κύπριοι.
Περισσότερα για τη συμμετοχή των Κυπρίων στην άλωση της Τριπολιτσάς υπό τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, διαβάστε εδώ: Κύπριοι στην άλωση της Τριπολιτσάς

Όταν ο Φοίβος Σταυρίδης υπερασπίστηκε τον Παντελή Μηχανικό και μια ιστορία λογοκρισίας

 

Φοίβος Σταυρίδης - Παντελής Μηχανικός

Ο Φοίβος Σταυρίδης (1938-2012) ως άνθρωπος των γραμμάτων και του πολιτισμού, εκτιμούσε την καλή λογοτεχνία και είχε το θάρρος να υπερασπιστεί ακόμα και άτομα – λογοτέχνες με τους οποίους διαφωνούσε ιδεολογικά.

Αυτό έκανε ο Φοίβος και με τον ποιητή Παντελή Μηχανικό (1926-1979) ο οποίος δεν ανήκε στην λεγόμενη «Μακαριακή - Παράταξη» που είχε την εξουσία, μέλη της οποίας θεώρησαν τους στίχους του "εχθρικούς". (Στην πραγματικότητα ο Μηχανικός ήταν ένας αγνός πατριώτης ο οποίος, όπως ο ίδιος δήλωνε, πολιτικά δεν ανήκε πουθενά). 

Συγκεκριμένα ο Φοίβος Σταυρίδης έγραψε το 2008 στο ιστολόγιο RETALIA ET ALIA το οποίο διαχειριζόταν μέχρι τον θάνατό του:

Η τρίτη (και τελευταία) ποιητική συλλογή του Μηχανικού Κατάθεση, μας ξαναθύμισε, όταν κυκλοφόρησε το 1975, ότι υπήρχαν ακόμη στον τόπο φωνές που μπορούσαν να εκφράζουν αγωνιστικότητα πέρα από στερεότυπα συνθήματα όπως το “δεν ξεχνώ” ή αβανταδόρικες αναφορές στον Πενταδάκτυλο. Είχα παρακολουθήσει τους προβληματισμούς του ποιητή κατά την ετοιμασία του βιβλίου για το τυπογραφείο, και πήρα από τον ίδιο ένα αντίτυπο σε πρώτη μορφή (με το ποίημα “Το φονικό της Κίρκης” στη σελίδα 17) όπως επίσης ―στις 4 Δεκεμβρίου 1975― το αντίτυπο της οριστικής έκδοσης (με το ποίημα “Αγαλματοποιός” στη θέση του προηγούμενου).

Στη συνέχεια ο Σταυρίδης περιγράφει την περιπέτεια που είχε η ποιητική συλλογή «Κατάθεση» αφού ενώ αρχικά προτάθηκε από την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων για εκδόσεις του 1975 για βράβευση ως το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς, μετά από παρέμβαση του τότε Υπουργού Παιδείας [για την ιστορία αναφέρω ότι ήταν ο Χρυσόστομος  Σοφιανός] (ο οποίος έπρεπε να προσυπογράψει την απόφαση της Επιτροπής) θεώρησε ότι το βιβλίο περιείχε πιθανές νύξεις κατά του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Μακάριου και ότι δυνατόν να προκαλούσε αντιδράσεις από κύκλους της συμπολίτευσης. Ο Υπουργός ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής και ζήτησε να επαναληφθεί η διαδικασία κρίσης.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας και η Κύπρος

Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας είχε κυπριακή καταγωγή από τη πλευρά της μητέρας του κόρης του κόμη Χριστόδουλου Γονέμη, απόγονου επιφανούς κυπριακής οικογένειας που είχε καταφύγει μετά την οθωμανική κατάκτηση του νησιού  (1570-1571) μέσω Κρήτης στην Ήπειρο και τελικά εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα. 

Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1776 και ήταν διπλωμάτης και πολιτικός. Διετέλεσε υπουργός εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και αργότερα πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας κατά τη μεταβατική περίοδο και ενώ τελούσε υπό την προστασία των Μεγάλων Δυνάμεων.

Contract(ions): το θεατρικό έργο του Mike Bartlett

 

Το πολύ ενδιαφέρον θεατρικό έργο Contractions του Βρετανού θεατρικού συγγραφέα Mike Bartlett, παίζεται αυτές τις μέρες στο Πολιτιστικό και Ερευνητικό Ίδρυμα ARTos στη Λευκωσία.

Το έργο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μαύρη κωμωδία αλλά και ως ψυχολογικό θρίλερ, διαδραματίζεται στο διευθυντικό γραφείο μιας αυταρχικής διευθύντριας (την υποδύεται με εκπληκτική ερμηνεία η Νάγια Αναστασιάδου) η οποία προσπαθεί να ελέγξει ακόμα και τις πιο προσωπικές στιγμές των υπαλλήλων της και ειδικότερα της Έμμα (Κρίστη Χαραλάμπους, σε μια επίσης εξαιρετική ερμηνεία).

Η αυταρχική σχέση προϊσταμένου – υφισταμένου καταντά εφιάλτης για τη δεύτερη (Έμμα) αφού επηρεάζει πλήρως την προσωπική, ερωτική και σεξουαλική της ζωή.
Το έργο είναι μια προειδοποίηση για το πως μπορούν, σε ένα εφιαλτικό σενάριο, να εξελιχθούν οι προσωπικές και οι εργασιακές σχέσεις των ανθρώπων.

Κύπριοι στην έξοδο του Μεσολογγίου

Πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη (1855)

Έξοδος του Μεσολογγίου ονομάστηκε η απελπισμένη αλλά και γενναία προσπάθεια των κατοίκων του Μεσσολογγίου τη 10^η προς 11^η Απριλίου 1826 να βγουν μαχόμενοι από την πολιορκημένη από τους Τούρκους πόλη.

Ανάμεσά τους υπήρχαν στρατιώτες αλλά και πολλά γυναικόπαιδα. Η απόφαση πάρθηκε όταν λόγω της πολιορκίας των Οθωμανών (Τούρκων και Αιγυπτίων) εξαντλήθηκαν όλα τα τρόφιμα και οι κάτοικοι λιμοκτονούσαν.  

Προηγήθηκαν δύο αποτυχημένες προσπάθειες κατάληψης της στρατηγικής σημασίας πόλης του Μεσσολογγίου από τους Τούρκους το 1822 και το 1823.

Προσπάθειες απελευθέρωσης της Κύπρου από το 1821

 

Έλληνες Κύπριοι που κατόρθωσαν να διαφύγουν από το νησί και να σωθούν από τις σφαγές του Ιούλίου του 1821, καθώς και άλλοι που ζούσαν εκτός Κύπρου από πριν, είχαν την πρωτοβουλία της ανάληψης διαφόρων προσπαθειών για απελευθέρωση της Κύπρου, ενώ ακόμη συνεχιζόταν η Επανάσταση στην Ελλάδα.

Προσπάθειες Κυπρίων από το εξωτερικό

Η πρώτη προσπάθεια για απελευθέρωση της Κύπρου ξεκίνησε λίγο μετά τις σφαγές του 1821 με τη σύναξη μερικών ιεραρχών και προκρίτων στη Ρώμη, όπου και υπέγραψαν σχετική προκήρυξη. Μεταξύ των Κυπρίων αυτών ήταν ο έξαρχος Ιωαννίκιος (αργότερα αρχιεπίσκοπος Κύπρου), ο αρχιμανδρίτης Θεόφιλος (Θεοφύλακτος) Θησεύς, (συγγενής του αρχιεπισκόπου Κυπριανού που είχε ήδη εκτελεστεί από τους Τούρκους και γιος του επίσης εκτελεσθέντος Χατζησάββα Θησέως από τον Στρόβολο), ο Τρεμιθούντος Σπυρίδωνας, ο Νικόλαος Θησέας, αδελφός του Θεοφίλου και γνωστός αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης την οποία υποβοήθησε και με διάφορους άλλους τρόπους και άλλοι. Η διακήρυξη της Ρώμης εξουσιοδότησε το Νικόλαο Θησέα να ενεργεί ως πληρεξούσιος και να προβεί σε όποιες ενέργειες νομίζει καλύτερες ώστε να ετοιμάσει στρατιωτική δύναμη και κινηθεί κατά των εχθρών.

Κύπριοι αγωνιστές του 1821

Η σημαία των Κυπρίων αγωνιστών όπως φυλάσσεται σήμερα στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα

Οι Κύπριοι αγωνιστές εντάχθηκαν σε διάφορα στρατιωτικά σώματα. Είχε όμως δημιουργηθεί και λόχος Κυπρίων, όπως προκύπτει από το γεγονός ότι υπήρχε και ξεχωριστή πολεμική σημαία που σώθηκε και η οποία φυλάσσεται μέχρι σήμερα στο Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα.
Το πολεμικό αυτό λάβαρο είναι λευκό, με γαλανό μεγάλο σταυρό στη μέση. Στο πάνω μέρος υπάρχει γραμμένη η ένδειξη: ΣΗΜΕΑ ΕΛΗΝΗΚΙ ΠΑΤΡΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Το λάβαρο των Κυπρίων ήταν στερεωμένο σε ξύλινο ιστό που έφερε στο πάνω μέρος του σταυρό σιδερένιο που κατέληγε σε λόγχη, έτσι που ο σημαιοφόρος μπορούσε να το χρησιμοποιήσει και ως όπλο.
Η σημαία αυτή εμφανίστηκε προτού καθιερωθεί η γαλανόλευκη ως το εθνικό σύμβολο του Ελληνισμού. Σήμερα φυλάσσεται στο Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας και ήταν το λάβαρο των 600 με 1.000 Κυπρίων εθελοντών που πολέμησαν στις μάχες της Επανάστασης. Οι περισσότεροι από αυτούς έφτασαν στην Ελλάδα αμέσως μετά τις σφαγές που έγιναν την 9^η Ιουλίου 1821 στην Κύπρο και κατατάχθηκαν κυρίως στις δυνάμεις του πεζικού, ενώ λιγότεροι προτίμησαν το πυροβολικό και το ναυτικό.
Σύμφωνα με κάποιες πηγές μόνο κατά τη μάχη των Αθηνών (Απρίλιος-Μάιος 1827) έπεσαν στο πεδίο της μάχης 150 Κύπριοι.
Τα στοιχεία των Κυπρίων αγωνιστών που ακολουθούν είναι, κυρίως αυτά που διασώθηκαν στο Γενικό Αρχείο του Ελληνικού Κράτους και από κάποιες αναφορές οπλαρχηγών. Στο τέλος κάθε αναφοράς είναι γραμμένος σε παρένθεση ο αριθμός μητρώου (α. μ.) του κάθε αγωνιστή, όπου βέβαια υπάρχει, όπως δόθηκε από την Επιτροπή Αξιολόγησης του Αγώνα.
Προστέθηκαν επίσης στοιχεία από κάποιες άλλες βιβλιογραφικές πηγές οι οποίες αναφέρονται στο τέλος.