Η κρύπτη του Ε. Χ. Γονατά

Η κρύπτη / Ε. Χ. Γονατάς. Αθήνα: Στιγμή, 2006 (2η εκδ).

Η πρώτη έκδοση της Κρύπτης έγινε  από τον εκδοτικό οίκο από τον εκδοτικό οίκο Πρώτη ύλη το 1959. Το βιβλίο εκδόθηκε ξανά από τις εκδόσεις Κείμενα το 1979 και από τη Στιγμή το 1991.

Ο Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς (1924 – 2006) ήταν Έλληνας ποιητής και διηγηματογράφος της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, ο οποίος διακρίθηκε κυρίως ως «λογοτέχνης του παράδοξου».

Ο ίδιος πάντως δεν συμφωνούσε με τον χαρακτηρισμό του ως συγγραφέα του φανταστικού και του παραδόξου:

«Δεν κατασκευάζω όνειρα. Δεν είμαι "ονειροποιός". Ό,τι γράφω, είναι βιωμένο. Και το φανταστικό στοιχείο που βλέπουν στο έργο μου είναι στην ουσία το παράλογο, έχει σχέση με τον διχασμό της πραγματικότητας.» — (Ε. Χ. Γονατάς, εφημ. Τα Νέα, 4 Ιουνίου 1994).

Τα τρία γράμματα του Κώστα Μόντη προς τη μητέρα

Ο κύπριος ποιητής Κώστας Μόντης (1914-2004)  έγραψε το 1965 το βιβλίο «Γράμμα στη μητέρα και άλλοι στίχοι». Το βιβλίο ήταν σαφώς επηρεασμένο από τα πολιτικά γεγονότα της εποχής και πιο συγκεκριμένα από τις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου και την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κράτους. Ο Μόντης, σαν ιδεολόγος, μέλος της ΕΟΚΑ και θιασώτης της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, έβλεπε τη δοθείσα λύση  ως μια πληγή, κάτι που βγαίνει και στα κείμενά του.

Το «Δεύτερο γράμμα στη μητέρα» γράφτηκε το 1972, σε μια περίοδο ασταθή και εμφυλιοπολεμική  για την Κύπρο. Στο βιβλίο αυτό ο Μόντης εκφράζει τον προβληματισμό και την πικρία του για την τροπή που πήραν τα πράγματα.

Το 1980 ο Κώστας Μόντης έγραψε το [τρίτο στη σειρά] «Γράμματα στη μητέρα» μέσα από το οποίο εκφράζει την οδύνη του για την τουρκική εισβολή.

Κορυφαία ίσως στιγμή των γραμμάτων είναι όταν ο ποιητής εκφράζει την απογοήτευση που ένοιωσε από το γεγονός ότι η βοήθεια που περίμενε ο κυπριακός ελληνισμός, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, από την Ελλάδα, δεν έφτασε ποτέ…:

Ο Τροπικός του Καρκίνου του Χένρι Μίλερ και η λογοκρισία του βιβλίου

Η πρώτη έκδοση 
στην οποία αναγράφεται 
η απαγόρευση του βιβλίου
 σε Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ

Ο Χένρι Μίλερ (Henri Miller) γεννήθηκε το 1891 στη Νέα Υόρκη όπου έζησε μέχρι το 1930 όταν αποφάσισε να ταξιδέψει και να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα  έζησε δέκα χρόνια (μέχρι το 1939), και αφού έκανε ένα σύντομο πέρασμα από την Ελλάδα (1939-1940) και συγκεκριμένα την Κέρκυρα, επέστρεψε στις ΗΠΑ όπου έζησε μέχρι το θάνατό του (στη Καλιφόρνια το 1980).

«Ο Τροπικός του Καρκίνου» (Tropic of Cancer) εκδόθηκε στο Παρίσι το 1934 από τον εκδοτικό οίκο Obelisk Press. Πρόκειται για ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό το οποίο περιγράφει την αλήτικη ζωή του συγγραφέα στη γαλλική πρωτεύουσα. Η ιστορία του βιβλίου που διαδραματίζεται στο φαντασμαγορικό Παρίσι του μεσοπολέμου, όπου παρελαύνουν πόρνες, μικροαπατεώνες, διανοούμενοι και "κουλτουριάρηδες". Ανάμεσά τους περιπλανιέται και ο συγγραφέας, μόνος, χωρίς λεφτά, χωρίς δουλειά και με ελάχιστους φίλους, από την ελεημοσύνη των οποίων και ζει.  «Δεν έχω χρήματα, μήτε πόρους, μήτε ελπίδες. Είμαι ο πιο ευδαίμων άνθρωπος στον κόσμο» (φράση από το βιβλίο).

Το συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και τα βιβλία του συγγραφέα «Μαύρη άνοιξη» (1936), και «Ο Τροπικός του Αιγόκερω» (1939) απαγορεύτηκαν στις ΗΠΑ αφού χαρακτηρίστηκαν ως πορνογραφικά. 

Η Μαρίνα Καραγάτση γράφει για τον πατέρα της και τους δικούς της ανθρώπους...

Το Ευχαριστημένο ή Οι δικοί μου άνθρωποι / Μαρίνα Καραγάτση. Αθήνα: Άγρα, 2008.

Η Μαρίνα Καραγάτση, κόρη του γνωστού συγγραφέα Μ. Καραγάτση και της ζωγράφου Νίκης Καραγάτση, δίνει φωνή σε οικεία της πρόσωπά τα οποία αφηγούνται στιγμές από τη ζωή τους.

Στην πρώτη ενότητα ο Μ. Καραγάτσης, η ίδια η Μαρίνα, η υπηρέτριά της οικογένειας η Λασκαρώ και η γιαγιά της συγγραφέως Μίνα, αφηγούνται θέματα που τους απασχολούν μια ανοιξιάτικη μέρα του 1950.

Η πρώτη ενότητα του βιβλίου έχει τίτλο «Μια ανοιξιάτικη μέρα του 1950». Σε αυτό υπάρχουν τα κεφάλαια:

Ο Καραγάτσης: ο γνωστός συγγραφέας, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο για τη ζωή του, αγγίζοντας θέματα που τον απασχολούν όπως η πολιτική, η διαπαιδαγώγηση της κόρης του Μαρίνας, η σχέση του με τη γυναίκα του Νίκη κ.α. Πρόκειται για ένα κείμενο που παρουσιάζεται ότι έχει γραφτεί το 1950 και αναδεικνύει ενδιαφέρουσες πτυχές τις προσωπικότητας του Μ. Καραγάτση.

Τα ερωτικά ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου

Τα ερωτικά / Γιάννης Ρίτσος ; εικ. Διονύσης Βαλάσης. Αθήνα: Κέδρος, 1981 [έχουν ακολουθήσει μέχρι το 2010, δώδεκα εκδόσεις].

Σε μια πολυτελή έκδοση με σκληρό εξώφυλλο και εικονογράφηση, κυκλοφόρησε το 1981 η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου «Τα ερωτικά».

Την εικονογράφηση και την επιμέλεια του βιβλίου είχε ο Διονύσης Βαλάσης.

Η εικονογράφηση του βιβλίου αποτελείται από μαυρόασπρα τμήματα γυμνών σωμάτων.

Τα ποιήματα χωρίζονται σε τρείς μεγάλες ενότητες με τους πιο κάτω τίτλους:

1.    Μικρή σουίτα σε κόκκινο μείζον

2.    Γυμνό σώμα

3.    Σάρκινος λόγος

Το παρόν και το μέλλον της Ελληνικής Λογοτεχνίας του Φανταστικού

Του Γιώργου Σωτήρχου*

«Why?»

«There's  a lot of reasons. But mainly because Govcentral is forcing different kinds of people to live next to each other. They do it because they think it's fair, that people should be treated equally. Which they should be, I'm not complaining about that. The problem is, the immigrants aren't used to other cultures.»

«But they all get on together on Earth.»

«They get on together in different arcologies; they might be on the same planet, but they're all segregated. And the people who come here to Nyvan, especially now, are the poor ones. They don't have much education so they're very set in their ways, very stubborn, and not very tolerant.»

Αγία Τηλλυρία του Σπύρου Παπαγεωργίου

Η Τηλυρία είναι ορεινή χερσόνησος της Κύπρου στο βορειοδυτικό μέρος του νησιού ανάμεσα στον Kόλπο Χρυσοχούς και τον Kόλπο του Μόρφου. Εκτίνεται σε μήκος 6 χιλιόμετρων και πλάτος 30 και βρίσκεται ανάμεσα στις επαρχίες Πάφου και Λευκωσίας. Από το 1974 μέρος της βρίσκεται υπό κατοχή από τον Τουρκικό στρατό. 

Τα χωριά της Τηλλυρίας είναι ο Κάτω Πύργος, το μεγαλύτερο, Πάνω Πύργος, Παχύαμμος, Πηγαίνια, Κόκκινα, Αμμαδιές, Ξερόβουνος, Λουτρός, Λιμνίτης, Γαληνή, Ποταμός του Κάμπου , Άγιο Γιωργούδι,Άγιος Θεόδωρος, Άγιος Ιωάννης , Αλεύκα, Βαρίσεια, Μανσούρα, Μοσφίλι, Σελλάδιν τ΄Άππη, και Χαλερί.

Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά από την ποιητική συλλογή «Ενός λεπτού μαζί»

Ενός λεπτού μαζί / Κική Δουμουλά. Αθήνα: Ίκαρος, 1998.

Η ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά «Ενός λεπτού μαζί» είναι αφιερωμένη στον εκλιπόντα (από το 1985) σύζυγό της, επίσης ποιητή Άθω Δημουλά, και αποτελείται από τριάντα ποιήματα.

Από τα ποιήματα της συλλογής επέλεξα αυτό στο οποίο περισσότερο, ίσως, από κάθε άλλο κυριαρχεί η ειρωνεία, το μαύρο χιούμορ και η αμφισημία: