American Psycho: η περίπτωση του βιβλίου του Bret Easton Ellis

American psycho / Bret Easton Ellis. London: Picador, 1991.

To 1991, στη Μεγάλη Βρετανία, ο εκδοτικός οίκος Picador αποφάσισε να εκδώσει το βιβλίο του Brett Easton Ellis με τίτλο «American Psycho». Η ιστορία είναι γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο και σε αυτήν ο ήρωας, ένας τραπεζίτης της Wall Street, διηγείται τη ζωή του η οποία αναλώνεται σε αγοραπωλησίες μετοχών και στον βασανισμό γυναικών μέχρι θανάτου.

Αναφορικά με αυτό το βιβλίο ο πνευματικός κόσμος της Μεγάλης Βρετανίας μοιράστηκε σε δύο στρατόπεδα: σε αυτούς που υποστήριζαν ότι το βιβλίο θα έπρεπε να αποσυρθεί επειδή ήταν, όπως υποστήριζαν, «σαδιστικό, πορνογραφικό και υποτιμητικό για τις γυναίκες», και σε αυτούς που υποστήριζαν ότι το American Psycho ήταν ένα «σοβαρό λογοτεχνικό έργο», άλλο ένα βιβλίο τρόμου.

Το βιβλίο, το δίχασε τη βρετανική κοινή γνώμη το 1991, και γράφτηκαν γι’ αυτό πολλά άρθρα, τόσο υπέρ όσο και κατά. Πάντως, η εκστρατεία εναντίον αυτού του βιβλίου και η όλη δημοσιότητα που του δόθηκε, το βοήθησε να αυξήσει σημαντικά τις πωλήσεις του.

Αυτή η περίπτωση μάς διδάσκει ότι ακόμα και τα άρθρα και η συζήτηση εναντίον κάποιου βιβλίου αποτελεί σε τελική ανάλυση διαφήμιση για αυτό: ενώ κάποια βιβλία πιθανόν να περνούσαν εντελώς απαρατήρητα, η φασαρία που γίνεται γύρω από αυτά, τα κάνει γνωστά και πολλές φορές περιζήτητα. Το βιβλίο αυτό μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο (2000), παίχτηκε και στη τηλεόραση, ενώ το 2013 έγινε και μιούζικαλ στην Μεγάλη Βρετανία.

Ο ίδιος ο συγγραφέας παραδέχτηκε σε μια συνέντευξή του (στο γαλλικό περιοδικό «Inrockuptibles») ότι οι σκηνές βίας στο μυθιστόρημά του τρόμαζαν ακόμη και τον ίδιο τότε που τις αποτύπωνε στο χαρτί. «Το να γράφω σκηνές τόσο σκληρές, τόσο ρεαλιστικές,σχεδόν υπερρεαλιστικές, με τάραζε γιατί στην πραγματικότητα διέπραττα όλους αυτούς τους φόνους υπό το πρίσμα της φαντασίας μου». 

(Βασισμένο σε απόσπασμα του: Λογοκρισία και απαγορεύσεις βιβλίων / Ανδρέα Κ. Ανδρέου. Σύγχρονη Βιβλιοθήκη & Υπηρεσίες Πληροφόρησης. τχ.16, Σεπ.-Οκτ. 2002 σ.34-40). 

*Το βιβλίο εκδόθηκε και στα ελληνικά το 1992 από τις εκδόσεις Σέλας (σε μετάφραση Χρίστου Τόμπορα).

Η ελληνική έκδοση έχει τίτλο «Αμερικανική ψύχωση».

Απο το οπισθόφυλο της ελληνικής έκδοσης:

Οι χαρακτήρες του Έλλις είναι παθητικοί καταναλωτές, βυθισμένοι στην άγνοια και την ηθική χρεωκοπία. Είναι μέρη ενός συστήματος προορισμένου ν' αναπαράγει έναν αυτοκαταστροφικό υλισμό και του οποίου η μόνη γλώσσα είναι τα διαφημιστικά σλόγκαν των περιοδικών μόδας και στυλ. Ο Πάτρικ Μπέιτμαν, ο ψυχοπαθής γιάπι ήρωάς του, είναι προϊόν αυτού ακριβώς του συστήματος. " Ένα μυθιστόρημα που, με την ωμότητα των περιγραφών του, πετυχαίνει να δώσει τη συνεκτική και συνεπή εικόνα μιας κοινωνίας ληθαργικά εθισμένης στο κενό, και γι' αυτό το λόγο επιβάλλεται ν' αξιολογηθεί με τα υψηλότερα κριτήρια" John Walsh, The Sunday Times.