Η Μαύρη Βίβλος του 1821: Ο Γρηγόριος Ε' και άλλοι πατριάρχες, μέσα από τις αντεπαναστατικές τους εγκυκλίους

Το βιβλίο συγκεντρώνει κάποια από τα επίσημα κείμενα της τότε ηγεσίας της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας τα οποία δείχνουν την αντίθεσή της στον ξεσηκωμό και στο ενδεχόμενο επανάστασης των Ελλήνων.

Η προσπάθεια εφησυχασμού των σκλάβων Ελλήνων και η προτροπή τους να παραμείνουν υπό του Σουλτάνου, με το επιχείρημα ότι αυτό ήταν το θέλημα του θεού και ότι αυτό επιτάσσει το χριστιανικό τους καθήκον, ευτυχώς δεν έπεισε το πλήθος αγωνιστών (αναμεσά τους και αρκετοί κληρικοί) που ξεκίνησαν, τελικά την επανάσταση.

Το βιβλίο περιλαμβάνει και πρόλογο του ιστορικού Θάνου Βερέμη που αναλύει συνοπτικά τη σύγκρουση της πνευματικής και κοσμικής εξουσίας και τον ρόλο της Εκκλησίας στην Τουρκοκρατία.

Από την περιγραφή του βιβλίου

Η υποτιθέμενη θετική συμβολή της ανώτατης ιεραρχίας της Εκκλησίας στην Επανάσταση του 1821, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ιδεολογικές λαθροχειρίες της νεότερης ελληνικής Ιστορίας.

Διακόσια χρόνια αργότερα, η μελέτη των πρωτότυπων πηγών, των αφοριστικών εγκυκλίων και της αντεπαναστατικής δράσης του πατριαρχείου, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών.

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει μία χρήσιμη συλλογή τέτοιων κειμένων, που δημοσιεύτηκαν κατά το χρονικό διάστημα 1798-1828. Η ανίχνευση των εν λόγω ιστορικών τεκμηρίων αποτελεί μέχρι και σήμερα μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, απαιτώντας σε κάποιες περιπτώσεις την κοπιώδη αναζήτηση σπάνιων ή εξαντλημένων εκδόσεων.

Στη “Μαύρη Βίβλο του 1821” θα διαβάσετε:

τα κείμενα του αφορισμού της Επανάστασης από το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως,

τους λόγους για τους οποίους η περιβόητη άρση του αφορισμού αποτελεί έναν εκκλησιαστικό μύθο,

το πώς ο Γρηγόριος Ε ́προσπάθησε να κατευνάσει τις επαναστατικές διαθέσεις Επτανησίων και Πελοποννησίων στα τέλη του 18ου αιώνα, διατάζοντας, παράλληλα, την καύση κειμένων του Ρήγα Φεραίου,

τους λόγους για τους οποίους ο αφορισμός των Κλεφτών από τον πατριάρχη Καλλίνικο Ε ́ επηρέασε αρνητικά την Επανάσταση του ’21,

τις εγκυκλίους μέσω των οποίων ο Γρηγόριος Ε ́ αποπειράθηκε να ελέγξει την ελληνική βιβλιοπαραγωγή, εξαπολύοντας επίθεση στις Φυσικές Επιστήμες,

το αφοριστικό επιτίμιο που επιβλήθηκε στην Μπουμπουλίνα, λίγους μήνες πριν τον ξεσηκωμό των Ελλήνων,

τα κείμενα του πατριάρχη Ευγένιου Β ́, που στόχο είχαν να εκφοβίσουν τους Έλληνες, αμέσως μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης,

τον τρόπο με τον οποίο ο πατριάρχης Αγαθάγγελος επιχείρησε να προκαλέσει εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα του Ιωάννη Καποδίστρια.

Η Μαύρη Βίβλος του 1821: Ο Γρηγόριος Ε' και άλλοι πατριάρχες, μέσα από τις αντεπαναστατικές τους εγκυκλίους / επιμέλεια Μηνάς Παπαγεωργίου ; πρόλογος Θάνος Βερέμης. Αθήνα: Εκδόσεις iWrite, 2021