Photograph 51 (το θεατρικό)

 

Το πολυβραβευμένο θεατρικό έργο της Άννα Ζίγκλερ (Anna Ziegler, 1979- ) Photograph 51 αφηγείται την αληθινή ιστορία της Ρόζαλιντ Φράνκλι (Rosalind Franklin, 1920-1958)  και την ιστορία αποκρυπτογράφησης του DNA.

Η αποκρυπτογράφηση του DNA:  ιστορικά στοιχεία

Photograph 51 (φωτογραφία 51) ονομάζεται η φωτογραφία που λήφθηκε από τον Raymond Gosling, έναν μεταπτυχιακό φοιτητή που εργαζόταν υπό την επίβλεψη της Rosalind Franklin τον Μάιο του 1952 στο King's College του Λονδίνου. Η εικόνα επισημάνθηκε ως "φωτογραφία 51" επειδή ήταν η 51η φωτογραφία περίθλασης που είχε τραβήξει ο Φράνκλιν. Η συγκεκριμένη φωτογραφία ήταν αυτή που βοήθησε στον προσδιορισμό της δομής του DNA.

Η Rosalind Elsie Franklin ήταν Βρετανίδα χημικός και κρυσταλλογράφος ακτίνων Χ της οποίας το έργο ήταν κεντρικό για την κατανόηση των μοριακών δομών του DNA (δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ), RNA (ριβονουκλεϊκό οξύ), ιών, άνθρακας και γραφίτης. Αν και τα έργα της για τον άνθρακα και τους ιούς εκτιμήθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής της, η συνεισφορά της Φράνκλιν στην ανακάλυψη της δομής του DNA δεν αναγνωρίστηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της ζωής της, για την οποία έχει αναφερθεί ποικιλοτρόπως ως η «αδικημένη ηρωίδα», η « μελαχρινή κυρία του DNA», η «ξεχασμένη ηρωίδα», μια «φεμινιστική εικόνα», και η «Σίλβια Πλαθ της μοριακής βιολογίας».

Το Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 1962 απονεμήθηκε στους James Watson, Francis Crick και Maurice Wilkins (οι οποίοι στηρίχτηκαν σημαντικά στη δουλειά της  Rosalind Franklin) για την ανακάλυψη της μοριακής δομής του DNA, η οποία βοήθησε στην επίλυση ενός από τους πιο σημαντικούς βιολογικούς γρίφους.

Το θεατρικό Photograph 51

Το έργο Photograph 51 αφηγείται την αληθινή ιστορία της Ρόζαλιντ Φράνκλιν, της ερευνήτριας που τον Μάιο του 1952 κατάφερε πρώτη να αποτυπώσει σε μία φωτογραφία τη δομή του DNA, ανοίγοντας το δρόμο στις εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις, φάρμακα, θεραπείες και εμβόλια που έχουν γίνει σήμερα κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Όλοι οι συνεργάτες της Δρ Φράνκλιν έγιναν διάσημοι, πήραν Νόμπελ, αποτελούν σήμερα σημεία αναφοράς στην επιστημονική έρευνα. Η Ρόζαλιντ όμως όχι. Ίσως γιατί δεν πρόλαβε. Ίσως γιατί η ίδια δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τη δόξα. Ίσως επειδή ήταν γυναίκα.

Ένα έντονα πολιτικό μα και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ευαίσθητο έργο γύρω από την κοινωνική ευθύνη της σύγχρονης επιστήμης, γύρω από τον αγώνα μιας γυναίκας να βρει ισότιμη θέση σε μια ανδροκρατούμενη κοινότητα, γύρω από την αφοσίωση του επιστήμονα σε ένα ευρύτερο όραμα που μπορεί να δικαιολογήσει ακόμα και την αυτοθυσία του προς χάριν της κοινής προόδου, και εν τέλει γύρω από την αυθεντικότητα του χαρακτήρα και την αναζήτηση του νοήματος στη δημιουργία και στην προσφορά. Ένα ιστορικό πρόσωπο και μια αληθινή ιστορία προς σκέψη, ανάλυση και περαιτέρω συζήτηση.

Το Photograph51 παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο αναλόγιο του STAGE International Script Competition το 2008, όπου και απέσπασε το 1ο βραβείο, έκανε πρεμιέρα το 2010 στη Νέα Υόρκη αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και πλήθος διακρίσεων, για να μεταφερθεί το 2015 στο Noel Coward Theatre του Λονδίνου, δίνοντας την ευκαιρία στη Νικόλ Κίντμαν να ενσαρκώσει την Φράνκλιν και να λάβει πολλά και σημαντικά βραβεία Α΄ Γυναικείου Ρόλου.

Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε την περίοδο 2022-2023 σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ενώ το 2023 παίχτηκε και στη Λευκωσία.

Συντελεστές παράστασης

Μετάφραση: Αντώνης Πέρης, Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς, Σκηνικά/Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου, Σχεδιασμός Φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος, Μουσικός Σχεδιασμός: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου, Βοηθός Σκηνοθέτη: Νεφέλη Βλαχοπαναγιώτη, Φωτογράφος: Σπύρος Περδίου, Επιστημονικός Σύμβουλος: Γιάννης Μπουκοβίνας, Παθολόγος Ογκολόγος, πρώην πρόεδρος της Ένωσης Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας

Παίζουν: Λένα Δροσάκη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Μαγγίνας, Μάνος Στεφανάκης