Εθνική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Ισλανδίας (National and University Library of Iceland)

 

Η Ισλανδία είναι μια ευρωπαϊκή χώρα – νησί με περίπου 373.000 κατοίκους (περίπου το 1/6 του πληθυσμού της Κύπρου) και έχει έκταση 103,000 km² (είναι δηλαδή 11 φορές μεγαλύτερη από την Κύπρο).

Η Ισλανδία είναι ακόμα μια Ευρωπαϊκή χώρα που επέλεξε να έχει ταυτόχρονα μια Εθνική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη μετά την συγχόνευση των δύο βιβλιοθηκών  (βλέπε επίσης τις περιπτώσεις της Κροατίας, της Δανίας, της Σλοβενίας, της Βοσνίας & Ερζεγοβίνης, της Φινλανδίας κ.α.)

Ιστορικό Εθνικής Βιβλιοθήκης

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισλανδίας δημιουργήθηκε το 1818 μετά από πρόταση του Δανού κλασικιστή Carl Christan Rafn. Αρχικά η Βιβλιοθήκη ονομαζόταν «Stiftisbókasafn» και στεγαζόταν στον δεύτερο όροφο του καθεδρικού ναού στο Ρέικιαβικ. Ο Jón Árnason, μανιώδης συλλέκτης παραμυθιών, έγινε ο πρώτος βιβλιοθηκάριος, που προσλήφθηκε το 1848.

Η συλλογή της βιβλιοθήκης εκείνη την εποχή ανερχόταν σε 6000 περίπου έντυπα βιβλία. Το 1846 η Βιβλιοθήκη έλαβε τη συλλογή χειρογράφων του επισκόπου Steingrímur Jónsson και το έτος 1877 το Κοινοβούλιο αποφάσισε να αγοράσει τη συλλογή του Jón Sigurðsson, προέδρου της Ισλανδικής Λογοτεχνικής Εταιρείας.

Το 1881 η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στο νεόδμητο κτίριο του Alþingi, του Ισλανδικού Κοινοβουλίου. Ο αριθμός των έντυπων βιβλίων και χειρογράφων την εποχή εκείνη ανερχόταν σε 19 χιλιάδες. Το 1886 τα ισλανδικά τυπογραφεία υποχρεώθηκαν να καταθέσουν στη Βιβλιοθήκη δύο αντίγραφα όλων των έντυπων αντικειμένων (legal deposit). Γύρω στο 1900 αγοράστηκε από τη Βιβλιοθήκη και η συλλογή χειρογράφων της Ισλανδικής Λογοτεχνικής Εταιρείας. Τότε διορίστηκε για πρώτη φορά βιβλιοθηκάριος πλήρους απασχόλησης σε μόνιμη βάση.

Το κτίριο του μουσείου στο Hverfisgatu όπου βρισκόταν
η Εθνική Βιβλιοθήκη 1909-1994.

Η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε σε ένα νέο κτίριο Safnahúsið στην Hverfisgata το 1909. Το κτίριο της βιβλιοθήκης ήταν εκείνη την εποχή, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο κομψά κτίρια της χώρας. Η Εθνική Βιβλιοθήκη βρισκόταν εκεί για 85 χρόνια, μοιραζόμενη τις εγκαταστάσεις με το Ισλανδικό Εθνικό Μουσείο και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.

Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ισλανδίας

Η Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη ιδρύθηκε επίσημα το 1940, αλλά η ιστορία της χρονολογείται σχεδόν έναν αιώνα ή από την εποχή που ιδρύθηκε η Θεολογική Σχολή το 1847. Η Θεολογική Σχολή, η Ιατρική Σχολή, (ιδρύθηκε το 1876) και η Νομική Σχολή (ιδρύθηκε το 1908) δημιούργησαν βιβλιοθήκες που περιήλθαν στην ιδιοκτησία των Σχολών μετά την ίδρυση του Πανεπιστημίου της Ισλανδίας το 1911. Το Τμήμα Φιλοσοφίας, που ιδρύθηκε ταυτόχρονα με το Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας, σύντομα απέκτησε τη δική του συλλογή. Όταν άνοιξε το Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου το 1940, οι βιβλιοθήκες συγχωνεύτηκαν σε μία Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη που βρισκόταν στην πίσω πτέρυγα του κτιρίου και άνοιξε την 1η Νοεμβρίου 1940.

Πανεπιστήμιο Ισλανδίας, Κεντρικό κτήριο

Η συλλογή της βιβλιοθήκης ανερχόταν τότε σε 30 χιλιάδες βιβλία. Το 1941 τέθηκε  νομοθεσία ότι και η Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη έπρεπε να λάβει ένα αντίγραφο από όλα τα έντυπα που τυπώνονταν στη χώρα (legal deposit). Μέχρι το 1964 εργαζόταν μόνο ένας βιβλιοθηκάριος στη Βιβλιοθήκη, αλλά το προσωπικό αυξήθηκε σταδιακά και όταν η βιβλιοθήκη συγχωνεύτηκε με την Εθνική Βιβλιοθήκη το 1994 το προσωπικό ήταν περίπου 20. Τότε ο αριθμός των τόμων της Βιβλιοθήκης ήταν περίπου 345 χιλιάδες.

Συγχώνευση Εθνικής Βιβλιοθήκης Ισλανδίας και Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Ισλανδίας

Οι συζητήσεις για τη συγχώνευση της Εθνικής και της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1950. Το 1956 συστάθηκε μια επιτροπή για να προετοιμαστεί για τη συγχώνευση των δύο βιβλιοθηκών και το 1978 ξεκίνησε να κτίζεται ένα κτίριο που θα στέγαζε μαζί τις βιβλιοθήκες. Οι αρχιτέκτονες αυτού του νέου κτιρίου ήταν οι Manfreð Vilhjálmsson και Þorvaldur S. Þorvaldsson.

Στις αρχές του 1990 αγοράστηκε ένα μηχανογραφημένο σύστημα βιβλιοθήκης και για τις δύο βιβλιοθήκες. Το σύστημα ήταν επίσης κοινό και για άλλες βιβλιοθήκες της χώρας.

Η νέα και συγχωνευμένη βιβλιοθήκη, η Εθνική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Ισλανδίας, άνοιξε επίσημα στην Þjóðarbókhlaða την Πέμπτη, 1 Δεκεμβρίου 1994. Έτσι δημιουργήθηκε μια μεγάλη και αποτελεσματική βιβλιοθήκη με αναβαθμισμένες  εγκαταστάσεις  για το κοινό και τους φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ισλανδίας.

Η νομοθεσία για την Εθνική και Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Ισλανδίας από το 1994 προσδιορίζει τον ρόλο της Βιβλιοθήκης. Είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισλανδίας και η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Ισλανδίας και ως ερευνητική βιβλιοθήκη παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης στους πολίτες όλης της χώρας.

Από την πρώτη στιγμή η Βιβλιοθήκη έγινε πολύ δημοφιλής τόσο ανάμεσα στους φοιτητές αλλά και στο ευρύτερο κοινό.