Τα 4 ιστορικά δημοψηφίσματα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα

 

Τα δημοψηφίσματα ήταν οι δυναμικότερες ειρηνικές εκφράσεις του πόθου των Ελλήνων της Κύπρου για ένωση με την Ελλάδα.

Στο βιβλίο με τίτλο «Τα ενωτικά δημοψηφίσματα στην Κύπρο» (Ηλίας Επιφανίου 2022), παρουσιάζονται τα τέσσερα ενωτικά δημοψηφίσματα, εκ των οποίων τα τρία πρώτα είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό.

Την επιμέλεια του τόμου είχαν οι Γιώργος Γεωργής, Χρίστος Κ. Κυριακίδης και Χαράλαμπος Γ. Χαραλάμους, ενώ τα κείμενα υπογράφουν 16 συνολικά ιστορικοί.

Το 1864 τα Επτάνησα που ήταν μέχρι τότε προτεκτοράτο της Αγγλίας,  ενσωματώθηκαν στο Ελληνικό Κράτος. Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, το 1878, η Κύπρος πέρασε στα χέρια της Αγγλίας επιτρέποντας στους Κύπριους να κάνουν συνειρμούς που συνέδεαν και την δική τους τύχη με αυτή των Επτανήσων.

Το πρώτο δημοψήφισμα (τόσο αυτό όσο και τα επόμενα δημοψηφίσματα πραγματοποιήθηκαν με συλλογή υπογραφών) υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, έγινε το 1914 με αφορμή τα 50 χρόνια από την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Το δεύτερο δημοψήφισμα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το 1921 με την ευκαιρία των εορτασμών των εκατό  χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Το τρίτο δημοψήφισμα διεξήχθη το 1930 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των εκατό χρόνων από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους.

Το τέταρτο δημοψήφισμα που είναι και το πιο γνωστό, ήταν το μαζικότερο και οργανώθηκε στις 15 Ιανουαρίου το 1950, όταν μετά και τη λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου, η Μεγάλη Βρετανία έκανε σαφές ότι ουδέποτε θα παραχωρούσε την Κύπρο στην Ελλάδα. Η μη αποδοχή από τους Άγγλους του δημοψηφίσματος του 1950 που ζητούσε αυτοδιάθεση και ένωση με την Ελλάδα, ήταν η αφορμή για την έναρξη, πέντε χρόνια αργότερα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ.

Στο βιβλίο αυτό οι ιστορικοί συγγραφείς δίνουν λεπτομέρειες για τις συνθήκες, και το τρόπο που πραγματοποιήθηκαν τα δημοψηφίσματα καθώς και τον αντίκτυπο που είχαν στον τύπο της εποχής.  

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Το βιβλίο περιλαμβάνει δεκαέξι κείμενα για τα τέσσερα ενωτικά δημοψηφίσματα που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο το 1914, το 1921, το 1930 και το 1950. Τα δημοψηφίσματα αποτέλεσαν κορυφαία εκδήλωση του φρονήματος των Κυπρίων και του αιτήματος για ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό. Ως επίμετρο, υπάρχει και ένα κείμενο για τα δημοψηφίσματα στην Ελλάδα από το 1862 μέχρι το 2015.

Μέσα από τα κείμενα του τόμου ιχνηλατεί ο αναγνώστης την πορεία του ενωτικού κινήματος που κορυφώθηκε με τον ένοπλο αγώνα του 1955-1959. 

Περιεχόμενα

Γιώργος Γεωργής: ΤΑ ΕΝΩΤΙΚΑ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ

Κωνσταντίνος Κουράτος: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1914 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΦΥΛΛΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 

Μιχάλης Σταυρή: "ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΣΤΑΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ...": ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΕΝΩΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1914 

Κυριάκος Ιακωβίδης: ΤΟ ΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ: Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΑΛΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1914. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ 

Χρίστος Κ. Κυριακίδης: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1921 

Παναγιώτης Στεφάνου: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1921 ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ 

Μαρία Φιλαρέτου: "ΔΙΑΤΡΑΝΟΥΜΕΝ ΤΗΝ ΑΚΛΟΝΗΤΟΝ ΑΞΙΩΣΙΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΥΣ ΟΠΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗ ΤΟΥΤΟ ΕΙΣ ΜΙΑΝ ΕΝΙΑΙΑΝ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ...". ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1930 

Χαράλαμπος Γ. Χαραλάμπους: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1930 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 

Ανδρέας Κάρυος: ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1950: ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ 

Κύπρος Γιωργαλλής: ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1950. Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΓΙΑ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ - Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ

Μαρία Παντζιαρή: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1950 ΣΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΤΥΠΟ 

Ανδρέας Χριστοφόρου: Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΚΕΛ ΣΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1950 

Ανδρέας Χριστοφή: Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΚΕΛ ΣΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1950 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΝΕΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ 

Αλέξης Αλέκου: ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ 1950 ΩΣ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΤΙΑΠΟΙΚΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 

Αλίκη Σ. Γεωργίου: Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ ΣΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ 1930 ΚΑΙ 1950: ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ Ή ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ; 

Χρίστος Κ. Κυριακίδης: ΤΑ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΑΓΓΛΟΚΡΑΤΙΑΣ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΟΜΟΔΟΥΣ 

Αντώνης Κλάψης: ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1862-2015