Αποχαιρετισμός Φίλιππου Τσιμπόγλου (1956-2023)

Πρώην διευθυντής Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κύπρου. Φίλος, συνεργάτης, αδερφός, μέντορας μα πάνω από όλα ΑΝΘΡΩΠΟΣ!

Περάσαμε ώρες ατελείωτες στο γραφείο του κάνοντας σχέδια για τις βιβλιοθήκες του νησιού, παλεύοντας να τις μεταφέρουμε «από την πραγματικότητα στο ιδεώδες, μέσω του εφικτού».

Με τη βοήθεια του Φίλιππου οι βιβλιοθήκες της Κύπρου και της Ελλάδας έκαναν πολλά βήματα μπροστά. Ξεκόλλησαν από τη μίζερη πραγματικότητα και πορεύτηκαν προς το ιδεώδες. Μαζί με τις βιβλιοθήκες και οι βιβλιοθηκονόμοι. Η νέα Βιβλιοθήκη Κέντρο Πληροφόρησης Στέλιος Ιωάννου, του Πανεπιστημίου Κύπρου σχεδιάστηκε επί των ημερών του, ενώ η ιστορική Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος είχε την τύχη να τον έχει Διευθυντή όταν μεταφέρθηκε στις νέες εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Τι κι αν δεν βλεπόμασταν συχνά μετά την επανεγκατάστασή του στην Αθήνα; Κάθε χρονιά, ανελλιπώς με αιφνιδίαζέ τηλεφωνώντας μου πρώτος για να μου ευχηθεί για την ονομαστική μου γιορτή, κάτι στο οποίο εγώ, ποτέ δεν ανταπέδιδα…

Η εκτίμηση όμως ήταν αμοιβαία. Πάντα με ρωτούσε για τα προσωπικά μου αλλά και για το συγγραφικό μου έργο.

Μετά από πρόσφατη επαγγελματική μας συνάντηση στη Λευκωσία, τον περασμένο Οκτώβριο, κάναμε και το τελευταίο μας γλέντι στο Μεζοστρατί. Φάγαμε, ήπιαμε και ναι, σπάσαμε και πιάτα!

Ο Φίλιππος χόρεψε μπροστά μας μάγκικα με το σακάκι στον ώμο, το τραγούδι «Γυάλινος κόσμος» του Στέλιου Καζαντζίδη.

Έτσι θα τον θυμάμαι για πάντα. Μάγκα!

Καλό ταξίδι φίλε!

Αρνούμαι να ‘ρθω στην κηδεία

στο φέρετρο για να σε δω

θα σε θυμάμαι μ’ ευφορία 

στον τελευταίο σου χορό

Ο Δρ Τσιμπόγλου (PhD στη Βιβλιοθηκονομία - Επιστήμη Πληροφόρησης από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Πτυχίο Οικονομικών από την ΑΣΟΕΕ) διετέλεσε Διευθυντής της Βιβλιοθήκης του πρώτου πανεπιστημιακού ιδρύματος της Κύπρου από το 1999 μέχρι το 2014, εξελίσσοντας καθοριστικά τον τρόπο λειτουργίας της και συνεισφέροντας καταλυτικά στην τεράστια αύξηση των πηγών της, ηλεκτρονικών και έντυπων. Στο διάστημα αυτών των ετών, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου αναδείχθηκε de facto σε Κυπριακή Ερευνητική Βιβλιοθήκη, ανοιχτή και προσβάσιμη σε όλη την ερευνητική κοινότητα της Κύπρου, και αλλά και σε de facto συντονίστρια των κυπριακών βιβλιοθηκών όλων των κατηγοριών. Το 2009 οδήγησε τη Βιβλιοθήκη του ΠΚ στην κατάκτηση της Ευρωπαϊκής Πιστοποίησης EFQM "Recognised for Excellence in Europe” (Αναγνώριση για την Επιχειρηματική Αριστεία) με τρεις Αστέρες, ενώ η συμβολή του στον σχεδιασμό του νέου κτηρίου βιβλιοθήκης του ΠΚ, δηλαδή του Κέντρου Πληροφόρησης-Βιβλιοθήκη «Στέλιος Ιωάννου», ήταν πολύτιμη.

Το πολυετές πέρασμά του από την Κύπρο κυριολεκτικά μεταμόρφωσε το πεδίο όλων των βιβλιοθηκών (πανεπιστημιακών, δημοσίων, δημοτικών, ειδικών και άλλων), στη χώρα μας. Η δημιουργία των πρώτων συλλογικών καταλόγων κυπριακών βιβλιοθηκών οφείλεται στο δικό του όραμα, όπως και η εξάπλωση της δημιουργίας ηλεκτρονικών καταλόγων, σε μια εποχή που ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού οι βιβλιοθήκες που διέθεταν κάτι άλλο πέραν από τα γνωστά έντυπα «Μητρώα βιβλίων». Η ανάπτυξη της πρακτικής της ψηφιοποίησης στη χώρα μας, με πρωτοπόρα τη Βιβλιοθήκη του ΠΚ, ήταν μέρος της δικής του έμπνευσης, ενώ διέδωσε στην Κύπρο την έννοια της Ανοικτής Πρόσβασης (Open Access). Το 2006 συνέβαλε καθοριστικά στην ίδρυση του Συνδέσμου Κυπριακών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Cyprus Academic Library Consortium), ο οποίος έχει σήμερα μετεξελιχθεί στην Κοινοπραξία Κυπριακών Βιβλιοθηκών (ΚΚυΒ) που, λειτουργώντας με οικονομίες κλίμακος, εξοικονομεί πολύ μεγάλα χρηματικά ποσά προς όφελος των επιστημονικών βιβλιοθηκών της Κύπρου. Από το 2008-2012 υπήρξε μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κυπριακή («Εθνική») Βιβλιοθήκη, ενώ το 2009 του ανατέθηκε από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού η εκπόνηση μελέτης για τον «Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Κυπριακής Βιβλιοθήκης», την οποία παρέδωσε το 2010 έχοντας συνεργαστεί κατά τη συγγραφή της με άλλον επαΐοντα από τη Βιβλιοθήκη του ΠΚ. Υπήρξε από το 2006 μέλος της Ομάδας Εργασίας Υποδομών της Επιτροπής Αξιολόγησης των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων Κύπρου. Από τον Απρίλιο του 2014 διορίστηκε Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, ως επικεφαλής της οποίας ανέλαβε το τιτάνιο έργο της προετοιμασίας και μετεγκατάστασης των συλλογών και υπηρεσιών της στο νέο της κτήριο στο Κέντρο Πολιτισμού - Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, καθώς και την, έστω και αργοπορημένη, ένταξη της ΕΒΕ στην ψηφιακή εποχή. Πριν το πέρασμά του από τη Βιβλιοθήκη του ΠΚ, υπήρξε προϊστάμενος του τμήματος Ανάπτυξης Βιβλιοθηκών στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης στην Αθήνα, συντονιστής του έργου «Δημιουργία Συλλογικού Καταλόγου των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών» και δημιουργός βάσης δεδομένων 3.000.000 ενοποιημένων εγγραφών από 60 ιδρύματα, δημιουργός του Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών και Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών (ΕΔΕΤΒ/ΕΚΤ), σχεδιαστής και επιβλέπων της ψηφιοποίησης του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών. Υπήρξε, επιπλέον, συντάκτης προτάσεων ή διαχειριστής δεκάδων αναπτυξιακών εθνικών και ευρωπαϊκών έργων και προγραμμάτων, με προϋπολογισμούς εκατομμυρίων ευρώ.

Υπήρξε μέλος, μεταξύ άλλων οργανισμών και επιτροπών, της επιστημονικής επιτροπής των συνεδρίων του Ευρωπαϊκού Δικτύου UNICA για την επιστημονική επικοινωνία και την ανοικτή πρόσβαση, καθώς και της τεχνικής επιτροπής του Ελληνικού Οργανισμού Τυποποίησης για την προτυποποίηση στην Τεκμηρίωση / Πληροφόρηση / Βιβλιοθηκονομία. Είχε δεκάδες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά στον κλάδο της Επιστήμης της Πληροφόρησης και της Επιστημονικής Επικοινωνίας (Scholarly Communication), ενώ η παρουσία του σε τοπικά και διεθνή συνέδρια υπήρξε πάντα καίρια. Σε γραπτή δήλωση, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την αιφνίδια απώλεια του Φίλιππου Τσιμπόγλου. «Ο Φίλιππος Τσιμπόγλου υπήρξε ο αναμορφωτής και ο άνθρωπος που έθεσε τις βάσεις για το σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο λειτουργίας της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Υπήρξε παράλληλα ο ιθύνων νους και πρωτεργάτης της Κοινοπραξίας των Κυπριακών Βιβλιοθηκών. Το έργο του, μέσα από το πέρασμά του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου αποτελεί ευεργεσία για την πανεπιστημιακή μας κοινότητα και τη χώρα μας στο σύνολό της».