"Τα γράμματα στη μητέρα" του Κώστα Μόντη (ανάλυση των ποιημάτων του Μόντη από τον Άντη Ροδίτη)

Τα γράμματα στη μητέρα του Κώστα Μόντη: ποίηση και ιστορία / Άντης Ροδίτης. Αθήνα: Αρμός, 2015.

“Γράμματα στη μητέρα” ονομάζονται τρείς ποιητικές συλλογές του Κώστα Μόντη: “Γράμμα στη μητέρα και άλλοι στίχοι” (1965), “Δεύτερο γράμμα στη μητέρα” (1972) και “Γράμματα στη μητέρα” (1980). Οι τρείς αυτές συλλογές είναι επηρεασμένες από τις πολιτικές εξελίξεις και την τύχη της ιδιαίτερης του πατρίδας, της Κύπρου (απεμπόληση της ένωσης με την Ελλάδα και ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας,  εμφύλια διαμάχη και τουρκική εισβολή).

Σε ομιλία του το 1984 για τον Κώστα Μόντη ο ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης δήλωσε: «Θ’ άξιζε αλήθεια να μπει κανένας στον πειρασμό να προσπαθήσει να κάνει μια ανάλυση αυτών των στίχων και μια αντιπαραβολή με συγκεκριμένες ιστορικές καταστάσεις».

Την προτροπή του Χαραλαμπίδη ανάλαβε να πραγματοποιήσει ο Άντης Ροδίτης, περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά. Άλλωστε ο Ροδίτης συνηθίζει να αναμιγνύει τη λογοτεχνία με την ιστορία και την πολιτική (βλέπε και το βιβλίο του “Δέκα χιλιάδες μέλισσες”).

Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί την πρώτη εκτεταμένη ανάλυση των “Γραμμάτων στη μητέρα” με πολύ περισσότερες από μια αντιπαραβολές με συγκεκριμένες ιστορικές καταστάσεις.

Ο Ροδίτης όμως δεν μένει μόνο στα “Γράμματα στη μητέρα” αλλά προχωρεί και σε ανάλυση στίχων του Μόντη από άλλες ποιητικές του συλλογές, όπως για παράδειγμα στη σελ. 33 (επικαλούμενος και τον Ανδρέα Παστελά), όπου μας παρουσιάζει την πίκρα του ποιητή για την απεμπόληση του αγώνα για ένωση με την Ελλάδα:

“Και τι θα γίνει τώρα,

θα σχίσουμε τα παλιά μας τετράδια

που  'ταν γεμάτα χρωματιστή "Ένωση",

θα σχίσουμε τα παλιά μας σχολικά τετράδια

που 'ταν γεμάτα "Ένωση" διακοσμημένη με γιασεμιά και λεμονανθούς και μαργαρίτες…”

 (απόσπασμα από το ποίημα «Κύπρος 1974-1976» από τη συλλογή «Κύπρος εν Αυλίδι», 1976)

Αλλά και στη σελ. 140 ο Άντης Ροδίτης παραθέτει στίχους του Μόντη από την ποιητική συλλογή «Ως εν κατακλείδι» (1984) μέσα από τους οποίους ο ποιητής εκφράζει την απογοήτευσή του για τους κατοίκους της Κύπρου οι οποίοι μετά από τον μεγαλειώδη αγώνα του 1955-1959 έγιναν αγνώριστοι:

“Σήμερα είναι τελείως έρημο το νησί.

Οι τελευταίοι κάτοικοι το εγκατέληψαν

Πριν εικοσιπέντε τόσα χρόνια*.

*(Ο ποιητής παραπέμπει στο 1959 όταν και έληξε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνα της ΕΟΚΑ).

Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος του βιβλίου, σε αυτό μπορεί κάποιος να διαβάσει ποίηση που πηγάζει μέσα από την ιστορία και στίχους συνδεδεμένους με συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα.

Δημοσιεύτηκε: http://www.bookia.gr/index.php?action=Suggestions&book=206735

Διαβάστε επίσης: Τα τρία γράμματα του Κώστα Μόντη προς τη μητέρα