Αγών ΕΟΚΑ και ανταρτοπόλεμος: η πολιτικοστρατιωτική μελέτη του Γεώργιου Γρίβα Διγενή

(Πελασγός, 2013)

Πρόκειται για την ''Πολιτικοστρατιωτική Μελέτη'' του αρχηγού της ΕΟΚΑ Γεώργιου Γρίβα Διγενή, η οποία εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1962. Το κείμενο γράφηκε από τον Γρίβα λίγα χρόνια μετά από τη δράση της αντάρτικης οργάνωσης ΕΟΚΑ (1955-1959), αλλά δεν αποτελεί μία εξιστόρηση των γεγονότων. [Για αναλυτική εξιστόρηση των γεγονότων που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, βλέπε τα βιβλία «Χρονικόν αγώνος ΕΟΚΑ 1955-1959» και «Απομνημονεύματα αγώνος Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959» του ίδιου συγγραφέα].

Το βιβλίο αυτό είναι ένα πολεμικό εγχειρίδιο για το πώς θα πρέπει να δρα μία οργάνωση που διεξάγει εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.

Ο Γεώργιος Γρίβας ασκεί κριτική στα λάθη που έγιναν και προτείνει βελτιώσεις. Ιδιαίτερα επιτυχής είναι η ανάλυση των μεθόδων μάχης και των όπλων που χρησιμοποιήθηκαν.

Παρότι δεν είναι κείμενο λογοτεχνικό, μέσα από το λιτό ύφος του συγγραφέα, ο αναγνώστης ζει μία από τις σύγχρονες εποποιίες του Ελληνισμού.

Το κείμενο της πολιτικοστρατιωτικής μελέτης του Γρίβα ανατυπώθηκε και εκδόθηκε σε βιβλίο το 2012 από τις εκδόσεις Λόγχη. Το βιβλίο εξαντλήθηκε και εκδόθηκε ξανά το 2013 από τις εκδόσεις Πελασγός.

Ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ διευκρινίζει ότι σε λίγες σελίδες φρόντισε να εκθέσει, για χάρη των στρατιωτικών κυρίως, αφενός μεν τον τρόπο με τον οποίο έλυσε τα διάφορα προβλήματα, τα οποία του παρουσιάστηκαν στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ, τον οποίο διηύθυνε επί 4 1/2 χρόνια, αφετέρου δε τα στρατηγικά και τακτικά συμπεράσματά του, επί του ανταρτοπολέμου γενικώς... Επίσης, ο Γρίβας-Διγενής τονίζει ότι γενικότερος σκοπός του ήταν να εφελκύσει την προσοχή επί του ανταρτοπολέμου, τόσο ως μορφής αγώνα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντική σύρραξη, όσο και πάνω στις μεθόδους, τις οποίες αυτός χρησιμοποίησε. Διότι, παρατηρεί, «τα διάφορα γεγονότα, τα οποία σήμερα εξελίσσονται στην Ασία, και αύριο, πιθανώς, σε άλλες περιοχές με διάφορες μορφές ανορθόδοξου πολέμου, πρέπει να είναι μια προειδοποίηση, τι είναι δυνατό να συμβεί και σήμερα ακόμη, αν εξακολουθήσουν, αλλά και τι μας επιφυλάσει το μέλλον…».

Αναφερόμενος ειδικά στον τρόπο που διεξήγε τον νικηφόρο Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ, ο Διγενής γράφει: «Η θεωρία της αριθμητικής υπεροχής δεν έχει καμμίαν αξίαν εις τον ανταρτοπόλεμον, εφ’ όσον οι διεξάγοντες τούτον χρησιμοποιούν τας μεθόδους του ανταρτοπολέμου. Η ισχύς εν προκειμένω, δεν έγκειται εις τον αριθμόν, αλλά εις την υιοθέτησιν της καταλλήλου στρατηγικής και τακτικής. Την ορθότητα της θεωρίας αυτής δύναται να εκτιμήση τις, όταν αναλογισθή τον αγώνα της ΕΟΚΑ, καθ’ όν μία δραξ αγωνιστών, μη διαθέτουσα ποτέ οπλισμόν πλήν των εκατόν αυτομάτων όπλων και περί τα 500-600 κυνηγετικά όπλα και ποσότητα υλικού δολιοφθορών, κατόρθωσε να αντιμετωπίση νικηφόρως, εντός μιας μικράς νήσου, επί 4 1/2 έτη, έναν άριστα ωργανωμένον στρατόν 40.000, όπισθεν του οποίου ίστατο μία κραταιά αυτοκρατορία...».

(Longmans, 1964)

Την ίδια κι όλας χρονιά που η μελέτη κυκλοφόρησε στην Αθήνα, το βιβλίο μεταφράστηκε και εκδόθηκε στην Αγγλία με τίτλο “Guerrilla warfare and EOKA's struggle: a politico-military study” (London: Longmans, 1964) και στις ΗΠΑ με τίτλο “General Grivas on guerrilla warfare” (New York: Praeger [1965, c1964]).

Το βιβλίο έχει χρησιμοποιηθεί ως εγχειρίδιο καλών πρακτικών για τον ανταρτοπόλεμο σε Στρατιωτικές Σχολές του εξωτερικού. 

Τις τακτικές του Γρίβα μελέτησε ακόμα και ο ηγέτης της Κούβας Φιντέλ Κάστρο (Fidel Castro) ο οποίος σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις εξέφρασε τον θαυμασμό του για τον αγώνα της ΕΟΚΑ και, σύμφωνα με δικές του δηλώσεις, εμπνεύστηκε και χρησιμοποίησε τις αντάρτικες μεθόδους του Γεώργιου Γρίβα Διγενή.

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου (Πελασγός, 2013):

60 χρόνια πέρασαν από την έναρξη του Κυπριακού Ενωτικού Αγώνα για την αποτίναξη του Βρετανικού ζυγού.

Σε ένα καιρό που οι Αντι-αποικιακές απελευθερωτικές Επαναστάσεις είχαν ξεχαστεί, η "Ε.Ο.Κ.Α." ενέπνευσε πολλά Απελευθερωτικά Κινήματα, ακόμα και τον ίδιο τον Fidel Castro, όπως ο ίδιος ομολογεί με δύο επιστολές του στον Αρχηγό της Ε.Ο.Κ.Α. (1959) και αργότερα στην κηδεία του στην γυναίκα του, Κική (1974):

"Στρατηγέ, ο Αγώνας σας με γοήτευσε και αποτέλεσε παράδειγμα για την Απελευθέρωση της Πατρίδος μου. Συγχαρητήρια. Εύχομαι η Δημοκρατία και η Δικαιοσύνη να βασιλεύσουν επιτέλους στον κόσμο" (1959).

"Εφήρμοσα κατά τον απελευθερωτικό Αγώνα της χώρας μου, τα ανταρτικά σχέδια που είχε χρησιμοποιήσει ο Στρατηγός Γρίβας στον Αγώνα της ΕΟΚΑ" (1974).

Περιεχόμενα:

(Λόγχη, 2012)

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Ο ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΝ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΥ

Ο ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

Στρατηγικός αντικειμενικός σκοπός

Αρχικόν Στρατηγικόν Σχέδιον

ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

Προπαρασκευή

Οργάνωσις των δυνάμεων και μέσων

Οργάνωσις των μαχητικών τμημάτων

Συμμετοχή του πληθυσμού

Συμμετοχή της Νεολαίας

Οργάνωσις των Συνδέσμων

Παθητική Αντίστασις (ΠΑ.)

Διαφώτισις - Προπαγάνδα

Πληροφορίαι

ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ

Οργάνωσις Διοικήσεως Ε Ο Κ Α

Οργάνωσις Διοικήσεως των τομέων

Οργάνωσις εις τας πόλεις, κρυπτοπόλεμος

Ανταρτικαί ομάδες

Η ΕΦΑΡΜΟΣΘΕΙΣΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΗ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Τροποποιήσεις του αρχικού Γενικού Σχεδίου

ΤΑΚΤΙΚΗ

Τακτική ημών και των Άγγλων

Χρησιμοποίησις των διαφόρων οργάνων και μέσων και μέθοδοι μάχης τούτων

Ανταρτικαί ομάδες

Ομάδες δολιοφθορέων

Ομάδες εκτελεστών

Ομάδες Καταδρομών Τυφεκιοφόρων (Ο Κ Τ)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

Στρατηγική

Τακτική

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΥ

Ποίος ο στρατηγικός αντικειμενικός σκοπός του ανταρτοπολέμου

Μορφαί και εξελίξεις ανταρτοπολέμου

Προπαρασκευή και διεξαγωγή του ανταρτοπολέμου

Ειδικαί περιπτώσεις επιβάλλουσαι την χρησιμοποίησίν του

Πολιτική του Δυτικού συνασπισμού έναντι του διεζαγομένου ανταρτοπολέμου εις φιλίας προς αυτόν χώρας

Σκέψεις επί του πιθανού επηρεασμού της Στρατηγικής και Τακτικής εκ της χρησιμοποιήσεως πυρηνικών όπλων

Ο ρόλος του Ναυτικού

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Προκαταρκτικόν Γενικόν Σχέδιον επαναστατικής δράσεως εν Κύπρω

Σχέδιον Τ - Π

Γενικαί οδηγίαι δια την αυτοάμυναν του Ελληνικού πληθυσμού εναντίον των Τουρκικών επιθέσεων

Οδηγίαι δια την άμυναν των χωρίων εναντίον Τουρκικών επιθέσεων

Οδηγίαι δι' ενέδρας

Εκρηκτικά μείγματα και νάρκαι παρασκευασθείσαι εν Κύπρω

Νάρκη πιέσεως

Απόσπασμα σημειώματος επί των πορισμάτων της επιχειρήσεως MARE'S NEST