"Ιλιάδα" και "Οδύσσεια" μεταφρασμένες στις 24 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Στις 5 Μαρτίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέδωσε στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου βιβλία - εκδόσεις της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας» του Ομήρου, μεταφρασμένες στις 24 επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η τελετή παράδοσης πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πληροφόρησης Βιβλιοθήκη Στέλιος Ιωάννου όπου στεγάζεται πλέον η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Προηγήθηκε τελετουργικό με Επικεφαλής Διπλωματικών Αποστολών Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο, οι οποίοι ανάγνωσαν σύντομα αποσπάσματα από την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια» σε διάφορες επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χαιρετισμούς στην εκδήλωση έκαναν οι: 

- Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης

- Αν. Γενικός Διευθυντής της ΓΔ Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Χρίστος Ελληνίδης.

Η πρωτοβουλία συγκέντρωσης των βιβλίων ξεκίνησε το 2014 με την ευκαιρία της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της EΕ όταν το Γραφείο της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης στο Παρίσι σε συνεργασία με τα υπόλοιπα γραφεία στην Ευρώπη δημιούργησε την πρώτη περιοδεύουσα έκθεση των μεταφράσεων της Οδύσσειας. Έκτοτε, η έκθεση ταξίδεψε και έκανε σταθμούς σε όλη την Ευρώπη, αποδεικνύοντας τρανά την ανεξίτηλη παρουσία και επιρροή του Ομήρου στον ευρωπαϊκό πολιτισμό και τη γλωσσική ποικιλομορφία.

Τα έπη του Ομήρου έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε το ταξίδι και την περιπέτεια καθώς και τον τρόπο σκέψης και κατανόησης του κόσμου γύρω μας. Τα βιβλία της Ιλιάδας και Οδύσσειας στις 24 επίσημες γλώσσες της ΕΕ στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου συνθέτουν μια μοναδική στο είδος της έκθεση βιβλίων για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, ενώ συνάμα προβάλλουν την αξία της γλωσσομάθειας και της διάδρασης των πολιτισμών. Οι φοιτητές, η πανεπιστημιακή κοινότητα στο σύνολό της και οι επισκέπτες της Βιβλιοθήκης θα αναγνωρίσουν τους συμβολισμούς της έκθεσης, καθώς τα ομηρικά έπη, που αποτελούν παγκόσμιο πολιτιστικό κτήμα, είναι ριζωμένα στις κουλτούρες και τις συνειδήσεις όλων των ανθρώπων.

Μερικά από τα βιβλία ανευρέθηκαν με μεγάλη δυσκολία αφού οι εκδόσεις τους ήταν εξαντλημένες. Κάποια από αυτά είναι μεταφράσεις του 18^ου αιώνα και άλλα νεώτερα.

Στη συλλογή συμπεριλήφθηκαν και η Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσεια μεταφρασμένες στην τουρκική γλώσσα, αλλά και μια έκδοση της Ιλιάδας στην κυπριακή διάλεκτο.

Η Ιλιάδα (Ἰλιάς) είναι ένα από τα ομηρικά έπη, μαζί με την Οδύσσεια και σώζεται ολόκληρη στις μέρες μας. Η σύνθεσή της, που κατά την παράδοση έγινε από τον Όμηρο, τοποθετείται στον 8ο αιώνα π.Χ. και βασίζεται στην παράδοση προφορικής σύνθεσης και απαγγελίας ηρωικών ποιημάτων που είχε αναπτυχθεί τους προηγούμενους αιώνες. Το ποίημα, που περιγράφει κάποια γεγονότα του δέκατου και τελευταίου χρόνου της πολιορκίας της Τροίας (Ιλίου) από τους Έλληνες (Αχαιοί ή Αργείοι ή Δαναοί στο έπος), είναι γραμμένο σε δακτυλικό (ή ηρωικό) εξάμετρο σε έντεχνη ποιητική γλώσσα και αποτελείται από 15.693 στίχους.

H Οδύσσεια είναι το δεύτερο μεγάλο ηρωικό έπος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας μετά την Ιλιάδα. Αν και τα δύο έπη αποδίδονται από την παράδοση στον Όμηρο, η φιλολογία αναγνωρίζει σημαντικές διαφορές ανάμεσά τους και η επικρατέστερη άποψη είναι ότι η Οδύσσεια συντέθηκε από διαφορετικό ποιητή, πιθανότερα μαθητή του Ομήρου, με κάποια χρονική απόσταση από την Ιλιάδα.

Aποτελείται από 12.110 στίχους, πραγματεύεται γενικά τον μεταπολεμικό νόστο αναδεικνύοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παλινοστούντες και ειδικότερα τον περιπετειώδη επαναπατρισμό του ήρωα του Τρωικού Πολέμου και βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα καθώς και το φόνο των μνηστήρων, οι οποίοι έχοντας εγκατασταθεί στο παλάτι του διεκδικούσαν μέσω της γυναίκας του Πηνελόπης τη βασιλεία.

Έτσι στην Οδύσσεια ο ηρωισμός δεν είναι εκείνος των πεδίων των μαχών αλλά ο καρτερικός αγώνας επιβίωσης και της επιτυχίας των μετά τον πόλεμο ειρηνικών σκοπών όπως της ανάπτυξης του εμπορίου, της ναυτιλίας και των νέων αποικισμών. Αξιοσημείωτο είναι ότι αν και τα εξιστορούμενα γεγονότα του έπους καλύπτουν βάθος χρόνου μια δεκαετία ο ποιητής του έργου τα έχει εντάξει σε μόλις 41 ημέρες. Παρόμοιο συμβαίνει και στην Ιλιάδα όπου εκεί ο δεκαετής τρωικός πόλεμος εντάχθηκε σε 51 ημέρες