20 Ιαν 2015

O Αιμίλιος Σολωμού για τον γιό της μάγισσας

Κριτική του συγγραφέα Αιμίλιου Σολωμού για το βιβλίο "Ο γιος της μάγισσας", η οποία προδημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό «Άνευ»:

Ανδρέα Καπανδρέου, Ο γιος της μάγισσας, εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, 2012

Ο Ανδρέας Καπανδρέου αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στην κυπριακή λογοτεχνία. Είναι ο μοναδικός, απ’ όσο γνωρίζομε, Κύπριος που ασχολείται σοβαρά με τη λογοτεχνία του φανταστικού και έχει προχωρήσει στην έκδοση δύο συλλογών διηγημάτων. 
Εκτός από το πιο πρόσφατο, το βιβλίο «Ο γιος της μάγισσας», έχει εκδώσει και τη συλλογή «Το τρομερό μυστικό του Αϊνστάιν: αλλόκοτα διηγήματα» (εκδ. Επιφανίου, 2010). Και μέσα από τις δύο αυτές συλλογές ο Α. Καπανδρέου αποδεικνύει ότι το λογοτεχνικό αυτό είδος, που από πολλούς θεωρείται λανθασμένα περιθωριακό και εκτός λογοτεχνικής νόρμας, όπως και το αστυνομικό διήγημα/μυθιστόρημα, έχει πολλές λογοτεχνικές αρετές και μπορεί να σταθεί με αξιώσεις πλάι στη «σοβαρή» λογοτεχνία.
Το βιβλίο «Ο γιος της μάγισσας» αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Μικρά διηγήματα, μικρή φόρμα, με ασθματικό ρυθμό πολλές φορές, ποικίλες αφηγηματικές τεχνικές (πρωτοπρόσωπη ή τριτοπρόσωπη αφήγηση), απλή ανεπιτήδευτη και όχι απλοϊκή γλώσσα, έντονη διακειμενικότητα (Ο γιος της μάγισσας-Εμ. Ροΐδης, Η βουτιά του δύτη-η ιστορία του Ιωνά και του κήτους, Οι νεκροί στον πλανήτη Ογκλ-ελληνική μυθολογία και μεσαιωνικές πηγές, Σιωπή-Πηνελόπη Δέλτα), αναφορές στη σύγχρονη ιστορία του τόπου (Το γράμμα ενός προδότη) ή του ευρύτερου ελληνισμού (Μια διαφορετική παρτίδα σκάκι, Σιωπή-Αντί επιλόγου). 
Βασικά συστατικά της συλλογής που της προσδίδει ιδιαίτερο και ξεχωριστό ύφος είναι το αλλόκοτο, το αναπάντεχο, οι αλληγορίες που κινούνται στο χώρο του μυστηρίου, του τρόμου, της εικονικής πραγματικότητας, της επιστημονικής φαντασίας, των μεταφυσικών εμπειριών. Αναφορές σε μάγισσες, μαύρη μαγεία, τελετές σατανισμού, νεκραναστάσεις, βρικόλακες, μυθικά τέρατα, ανθρωποφαγίες∙ αυτό είναι το σύμπαν μέσα στο οποίο κινούνται πολλά από τα διηγήματα. Αλλά ας μην παρεξηγηθούμε. Δεν είναι αυτές οι αναφορές που κυριαρχούν, δεν είναι τρομακτικές οι ιστορίες του Α. Καπανδρέου, σε σημείο που να αποστρέφουμε το πρόσωπό μας. Ο συγγραφέας δεν καταφεύγει σε τεχνάσματα που σκοπό έχουν να εκβιάσουν μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα στην οποία μπορεί να αρέσκονται πολλοί αναγνώστες αυτού του είδους. 
Ο Α. Καπανδρέου γνωρίζει πολύ καλά πώς να μας αιφνιδιάζει. Και αυτή είναι μια τις αρετές του. Πολλές από τις ιστορίες του είναι γραμμένες με ευαισθησία και ορισμένες φορές με χιούμορ. Και αρκετές αφορμούνται από την καθημερινότητα, είναι συνηθισμένες καθημερινές ιστορίες που εμπεριέχουν το αλλόκοτο και το αναπάντεχο, κινούνται γύρω από ζητήματα που αφορούν τη σύγχρονη κοινωνία και τον άνθρωπο: έρωτας, ανεκπλήρωτος και αδιέξοδος εν πολλοίς, πάθη, απιστία, μοναξιά, οικογενειακές τραγωδίες, παιδικοί φόβοι.

Κατά την άποψή μας ξεχωρίζουν τα διηγήματα: Στο πηγάδι, Περσεφόνη, Η βουτιά του δύτη, Παγίδευση

(Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Άνευ, τχ. 53, Φθινόπωρο - Χειμώνας 2014")

Δεν υπάρχουν σχόλια: