Η λογοτεχνία στην Κύπρο στα χρόνια της πανδημίας ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ Ανδρέα Καπανδρέου: Συμπαντικές Διαδρομές

Ο σκοπός αυτού του Project είναι να δώσουμε συντονισμένα την εικόνα τους στην κοινωνία και να προβάλουμε τη φωνή των σύγχρονων συγγραφέων από την Κύπρο, όλων αυτών που βρήκαν φωνή και στέγη τα δέκα πέντε τελευταία χρόνια στις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές, τονίζοντας παράλληλα με το συγγραφικό τους έργο και τη δυναμική της λογοτεχνίας σαν σύμβολο ελπίδας, και γιατί όχι λύτρωσης και απελευθέρωσης, στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας που ζούμε.

Αγαπητέ κύριε Καπανδρέου, καλημέρα. Έχετε εκδώσει τέσσερα βιβλία σας στις Εκδόσεις Συμπαντικές Διαδρομές. Κάθε χρόνο κυκλοφορούν άπειρα καινούργια βιβλία. Τι πιστεύετε ότι μπορούν να προσθέσουν τα δικά σας βιβλία; Για ποιο λόγο κάποιος να τα επιλέξει για να τα διαβάσει;

Τα βιβλία μου είναι τα δικά μου λιθαράκια στο τεράστιο οικοδόμημα της λογοτεχνίας και του πολιτισμού που κτίζουν καθημερινά χιλιάδες συγγραφείς από όλο τον κόσμο.

Μέσα από αυτά αποτυπώνονται οι σκέψεις, η φαντασία και η δημιουργικότητά μου στον γραπτό λόγο.  Όποιος λοιπόν θέλει να ταξιδέψει στους περίεργους αλλά και άκρως ενδιαφέροντες κόσμους των βιβλίων μου, μπορεί να το κάνει διαβάζοντάς τα.

Επιλέξετε ένα ή δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τα βιβλία σας, που να εκφράζουν αυτό που θέλετε να μεταδώσετε στους αναγνώστες, ώστε να μπορέσουν να καταλάβουν πιο εύκολα τον κόσμο των βιβλίων σας.

Απόσπασμα από το διήγημα «Ο γιος της μάγισσας» που περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Ο γιος της μάγισσας: αλλόκοτες ιστορίες» (Συμπαντικές Διαδρομές, 2011):

Ιερά εξέταση

Χωρίς να χάσουν χρόνο οι ιεροεξεταστές, που έφτασαν από την πρωτεύουσα ειδικά για την ανάκριση, μετέφεραν την Αγγέλικα δεμένη σε ένα βοηθητικό δωμάτιο, δίπλα από την επισκοπική εκκλησία.  Μπροστά της σε ένα τραπέζι κάθονταν τρεις άντρες. Από την ενδυμασία της φάνηκε ότι ήταν ιερωμένοι ή μοναχοί. Δίπλα της στεκόταν ο ένας μεγαλόσωμος άντρας που την κρατούσε σφικτά σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής και την έσπρωξε βίαια μπροστά στους τρεις δικαστές. Ήταν ζαλισμένη και ταλαιπωρημένη. Το βλέμμα της ήταν θολό. Δεν καταλάβαινε πού βρισκόταν και τι ακριβώς ήθελαν από αυτήν. Τους άκουσε να ψάλλουν και να προσεύχονται όλοι μαζί. Μετά της ζητούσαν να ομολογήσει κάτι… Δεν καταλάβαινε ακριβώς τι…

Στην αρχή δεν ανταποκρινόταν. Όταν όμως την έδεσαν χειροπόδαρα και ξεκίνησαν να την βασανίζουν, άρχισε να απαντάει καταφατικά, ελπίζοντας ότι έτσι θα τερματιζόταν το μαρτύριό της.

«Παραδέξου το! Είσαι μάγισσα, έτσι δεν είναι;», ρώτησε με μίσος ένας γκριζομάλλης με μεγάλη κοιλιά και ροδοκόκκινα μάγουλα, που φαινόταν να είναι ο επικεφαλής.

Η Αγγέλικα τον κοίταζε παράξενα σαν χαμένη.

«Έτσι δεν είναι;», επανέλαβε ο βοηθός του με λύσσα, σφίγγοντας το πρησμένο από τη γέννα στήθος της με μια μεταλλική λαβίδα.

«Ναιιι», ούρλιαξε από τον πόνο η νεαρή γυναίκα.

Η λαβίδα χαλάρωσε και ένα αποδοκιμαστικό μουρμουρητό ακούστηκε από τους τρεις δικαστές που έγραφαν σημειώσεις στα χαρτιά που είχαν μπροστά τους.

«Όλα αυτά που μουρμούριζες όταν σε βρήκαμε ήταν σατανικά ξόρκια, σωστά;», ξαναρώτησε ο σαδιστής Ιεροεξεταστής την στιγμή που η λαβίδα έσφιγγε και πάλι το στήθος της.

«Ναιιι», απάντησε η Αγγέλικα με την ελπίδα να χαλαρώσει ξανά η λαβίδα που ένιωθε να της σκίζει τη σάρκα.

Κάπως έτσι η νεαρή μητέρα, ελπίζοντας να τερματιστεί το μαρτύριό της, παραδέχτηκε ότι ήταν μια κακιά μάγισσα, συνεργάτιδα του Διαβόλου, που είχε ερωτικές σχέσεις μαζί του! Παραδέχτηκε επίσης ότι έμεινε έγκυος από τον ίδιο τον Σατανά και απέκτησε το παιδί του. Τέλος, παραδέχτηκε ότι λίγο πριν εμφανιστούν οι Ιεροεξεταστές, ο ίδιος ο Διάβολος εξαφάνισε με μαγικό τρόπο το μωρό για να το σώσει, επειδή το βρέφος ήταν απόγονός  του!

Οι δικαστές δεν είχαν πλέον καμία αμφιβολία και ένιωθαν δικαιωμένοι.   Η γυναίκα που είχαν μπροστά τους είχε ομολογήσει, με απίστευτη μάλιστα ευκολία, πως ήταν μια βδελυρή μάγισσα που απειλούσε τα χρηστά ήθη και τους ευσεβείς πιστούς της πόλης τους.

Η ετυμηγορία είχε βγει παμψηφεί και ήταν αυτή που άρμοζε και επιβαλλόταν, τα χρόνια εκείνα, σε όλες τις μάγισσες: «Θάνατος διά πυράς!»

Ένα σίγουρα μεγάλο ερώτημα για κάθε αναγνώστη που λατρεύει έναν συγγραφέα είναι πως θα είναι σαν απλός άνθρωπος, τι συνήθειες θα έχει. Τι τρώει, τι μουσική του αρέσει, που ταξίδεψε και πολλά άλλα πράγματα.

Θα προσπαθήσω να κάνω απλή αλλά αναγκαστικά και περίπλοκη ταυτόχρονα την ερώτηση.

Πείτε μας που θα θέλατε να ταξιδέψτε για να απαγγείλετε κάποιο κείμενο σας και όταν θα το κάνατε αυτό, τι μουσική θα θέλατε να ακούγεται, τι ποτό να γεμίζει το ποτήρι μπροστά σας και ποια αγαπημένη νοστιμιά να σας περιμένει στο πιάτο σας;

Επιλέγω για να διαβάσω τις αλλόκοτες ιστορίες μου στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας και πιο συγκεκριμένα μέσα στο κάστρο της παλιάς πόλης, εκεί όπου η παραγωγή του Game of Thrones επέλεξε να εγκαταστήσει το King’s Landing την πρωτεύουσα των επτά Βασιλείων  και του Westeros όπως την φαντάστηκε ο George R. R. Martin στο μυθιστόρημά του «Το τραγούδι της φωτιάς και του πάγου».  

Για να δέσουμε πιο πολύ στο σκηνικό θα ήθελα να έχω μπροστά μου μια παγωμένη μπύρα Ale και μια ζουμερή μπριζόλα.

Στο βάθος θέλω να ακούγεται το Nothing else matters των Metallica.

Ειδικά όμως το μυθιστόρημα μου «Ο μυστικός σύντροφος του Ρήγα» θα ήθελα να το διαβάσω μέσα στον πύργο Νεμπόισα στο Βελιγράδι. Εκεί όπου εκτελέστηκε ο Ρήγας Φεραίος Βελεστινλής μαζί με τους συντρόφους του.

Κάτι ευχάριστο, όμορφο και γλυκό που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες μας; Μέσα σε αυτόν τον σκληρό, βίαιο και απάνθρωπο κόσμο και μέσα σε αυτή την απρόσωπη κοινωνία υπάρχει κάτι που σας κρατάει, που σας δίνει δύναμη;

Ίσως το όνειρο να γράψετε κάτι καινούργιο, να ζωγραφίσετε στην άμμο του χρόνου, ένα καινούργιο όνειρο, ένα καινούργιο μύθο;  

Προσπαθώ να ζω τη ζωή μου όσο καλύτερα γίνεται και να απολαμβάνω τις μικρές και μεγάλες της χαρές. Τα παιδιά μου, οι φίλοι μου, ο έρωτας, η δημιουργικότητα αλλά και τα ταξίδια (εσωτερικά και εξωτερικά) κάνουν τη διαφορά και καθιστούν τη ζωή μου πιο ενδιαφέρουσα.

 

Την τελευταία χρονική περίοδο όλος ο κόσμος έχει χτυπηθεί από ένα πρωτοφανές ξέσπασμα πανδημίας και ζούμε καταστάσεις που πραγματικά ούτε οι συγγραφείς της επιστημονικής φαντασίας δεν τις είχαν φανταστεί. Η καραντίνα του πληθυσμού σχεδόν σε όλο τον πλανήτη είναι κάτι το πρωτοφανές στην ανθρώπινη ιστορία.

Εσείς πως ζείτε όλη αυτή την κατάσταση;

Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνάει η ανθρωπότητα πιστεύετε ότι η λογοτεχνία μπορεί να δώσει ελπίδα στους ανθρώπους και να εκφράσει τα προβλήματα τους;

Είναι γεγονός ότι με την πανδημία του κορωνοϊού (COVID 19) και την καραντίνα που την συνόδευσε, ολόκληρος ο πλανήτης βίωσε μια περιπέτεια που μοιάζει να βγήκε μέσα από τις σελίδες ενός ευφάνταστου μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας!

Η επιδημία έπιασε όλους μας απροετοίμαστους και μας ανάγκασε να αλλάξουμε τις καθημερινές μας συνήθειες. Εγώ προσωπικά εκμεταλλεύτηκα την περίοδο του περιορισμού μου στο σπίτι για περισσότερη γυμναστική, διάβασμα, παρακολούθηση σειρών και ταινιών στην τηλεόραση, γράψιμο και online μελοποίηση στίχων με τη βοήθεια φίλων. Επιχείρησα επίσης και κάποιες μαγειρικές απόπειρες, θεωρώ με επιτυχία.

Όπως κάθε μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητά μας, έτσι και η καραντίνα λόγω του COVID 19, η οποία να σημειώσουμε πως θύμισε στους παλιότερους καραντίνες οι οποίες επιβλήθηκαν λόγω πολέμων ή πολιτικών αναταραχών, μπορεί να εμπνεύσει συγγραφείς και να τους δώσει το ερέθισμα να γράψουν. Έστω κι αν δεν γράψουν κάτι ειδικά για αυτή την περίοδο, είναι σίγουρο ότι θα σημαδέψει το υποσυνείδητό τους και κάποια στιγμή θα τους βγει ως ιδέα ή ως επιρροή.

Δεν ξέρω κατά πόσον η λογοτεχνία μπορεί να δώσει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα της ανθρωπότητας. Είμαι σίγουρος όμως ότι μπορεί να κρατήσει συντροφιά και να βοηθήσει κάποιον να ηρεμίσει, να τα βρει με τον εαυτό του, να ταξιδέψει αλλού, μακριά από την καθημερινότητά του και να γαληνέψει τη ψυχή του.

Σε ευχαριστούμε για τον χρόνο σας. Κάτι τελευταίο που θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες μας;

Ευχαριστώ για την τιμή που μου κάνετε να με φιλοξενήσετε στις σελίδες σας και ευχαριστώ και τον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά που μπήκε στον κόπο να διαβάσει τις απαντήσεις μου.

Κλείνω με μια παράφραση της ρήσης που είπε ο George R.R. Martin:

Όλοι μας ζούμε μόνο μια φορά. Ο αναγνώστης όμως ζει χιλιάδες ζωές μέσα από τις ιστορίες των βιβλίων που διαβάζει…