Η εισαγωγή στο βιβλίο "Στο ποτάμι του χρόνου: η πρώτη Κυπριακή ανθολογία λογοτεχνίας του φανταστικού"

Το φανταστικό στοιχείο έχει έντονη παρουσία στη μυθολογία, τους θρύλους και την παράδοση της Κύπρου από την αρχαιότητα.

Από τότε που ο μύθος θέλει τη θεά Αφροδίτη να αναδύεται μέσα από τους αφρούς της θάλασσας  στην Πάφο, μέχρι τις φανταστικές αφηγήσεις του Ερμησιάναξ του Κύπριου και τις θρυλικές περιπέτειες του υπερήρωα Διγενή, αλλά και την εμφάνιση των αλλόκοσμων καλικάντζαρων, το φανταστικό στοιχείο φαίνεται πως εισχώρησε για τα καλά στο γενετικό υλικό του κυπριακού λαού.

Χαρακτηριστικό δείγμα των πιο πάνω επιρροών υπήρξε η λογοτεχνική έκφραση του φανταστικού μέσω των Ακριτικών τραγουδιών που μας παρουσιάζουν μεταξύ άλλων τον Διγενή να αναμετράται με τον Χάρο  («Ο Διγενής τζι’ ο Χάροντας») και των Δημοτικών τραγουδιών τα οποία διηγούνται ιστορίες για πουλιά που μιλούν, για νεκρούς που ζωντανεύουν («Του νεκρού αδερφού») κ.α.

Ακόμα και ο «εθνικός ποιητής» της Κύπρου, ο Βασίλης Μιχαηλίδης χρησιμοποίησε το φανταστικό στοιχείο γράφοντας στίχους για νεράιδες που ξελογιάζουν ερωτικά («Ανεράδα»). Την ίδια περίπου εποχή με τον Μιχαηλίδη (τέλη του 18^ου - αρχές του 19^ου αιώνα) ακόμα ένας μεγάλος λογοτέχνης, ο Νίκος Νικολαΐδης ο Κύπριος χρησιμοποιεί το παράδοξο και το μεταφυσικό στοιχείο στα διηγήματά του («Κούκλα», «Στριμμένη ψυχή» «Μεταθάνατο»).

Πιο σύγχρονα δείγματα γραφής της φανταστικής λογοτεχνίας από Κύπριους της γενιάς του 1940 συναντούμε από μικρό μεν αριθμό πεζογράφων που όμως ξεχωρίζουν για την λογοτεχνική τους δράση όπως είναι ο Νέαρχος Γεωργιάδης (1944-2013), ο Ανδρέας Μακρίδης (1948- ) και ο Άντης Ροδίτης (1946- ).

Οι Συμπαντικές Διαδρομές, έχοντας ως διακηρυγμένο στόχο τους την αναγέννηση της Ελληνικής Λογοτεχνίας του Φανταστικού, τα τελευταία χρόνια στηρίζουν τους νέους Κύπριους συγγραφείς (περιλαμβανομένου και του γράφοντα) που ασχολούνται με το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος.

Με αυτό τον τόμο οι Συμπαντικές Διαδρομές φιλοδοξούν να εδραιώσουν ακόμα περισσότερο την παρουσία της Κύπρου στο χάρτη της Φανταστικής Λογοτεχνίας, αλλά και της Ελληνικής Λογοτεχνίας γενικότερα, αναδεικνύοντας νέους Κύπριους συγγραφείς.

Ανδρέας Καπανδρέου

(Συγγραφέας – Βιβλιοθηκονόμος)

*Πρόλογος από το βιβλίο: "Στο ποτάμι του χρόνου: η πρώτη Κυπριακή ανθολογία λογοτεχνίας του φανταστικού". Αθήνα: Συμπαντικές Διαδρομές, 2017.

Σημείωση: Προγραμματίζεται έκδοση νέου τόμου με τίτλο "Στο ποτάμι του χρόνου ΙΙ: κυπριακή λογοτεχνία του φανταστικού. Για περισσότερες λεπτομέριες εδώ: https://www.facebook.com/events/255152111714503/