Κυνηγοί ανδροειδών (Blade Runner) και ηλεκτρικά πρόβατα

Βιβλίο Το ηλεκτρικό πρόβατο
Συγγραφέας Philip K. Dick
Κατηγορία Επιστημονική φαντασία
Εκδότης Κέδρος
Συντάκτης-ρια Ανδρέας Καπανδρέου

Μπορούν άραγε οι Ρεπλίκες του Φίλιπ Κ. Ντικ να ονειρευτούν ηλεκτρονικά πρόβατα;

Do Androids Dream of Electric Sheep? [Μπορούν τα Ανδροειδή να ονειρευτούν ηλεκτρονικά πρόβατα;]. Αυτός είναι ο παράξενος τίτλος του μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας του Philip K. Dick (1928-1982) το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1968.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στο 1992 (σε μεταγενέστερες εκδόσεις η ημερομηνία έγινε 2021) και είναι στημένη σε ένα post-apocalyptic περιβάλλον στο Σαν Φρανσίσκο όπου η Γη έχει σχεδόν καταστραφεί μετά από έναν πυρηνικό πόλεμο. Σε αυτό το περιβάλλον τα περισσότερα ζώα έχουν εξαλειφθεί λόγω δηλητηρίασής ή έκθεσής τους στην ακτινοβολία και κυκλοφορούν κυρίως τεχνητά αντίγραφά τους. Η κατοχή ενός πραγματικού ζώου από έναν άνθρωπο φανερώνει πλούτο και αναδεικνύει την κοινωνική του θέση.

Στην κύρια ιστορία του βιβλίου ο ντετέκτιβ Ρικ Ντέκαρντ (Rick Deckard), ένας κυνηγός επικηρυγμένων, ο οποίος ζει με το κατοικίδιο του (ένα ηλεκτρικό πρόβατο) αναλαμβάνει την απόσυρση (βλέπε δολοφονία) έξι ανδροειδών (του εξελιγμένου μοντέλου Nexus-6) τα οποία έχουν επαναστατήσει. Στόχος του είναι με την εξόντωση των ανδροειδών (ρεπλικών) να κερδίσει αρκετά χρήματα ώστε να μπορέσει να αγοράσει ένα ζωντανό πρόβατο.

Στη ιστορία αυτή τίθεται το ερώτημα του τι είναι πραγματικά ζωντανό αφού σε αντίθεση με τους ανθρώπους, τα ανδροειδή, αν και δύσκολα τα ξεχωρίζει κανείς από έναν πραγματικό άνθρωπο, θεωρείται ότι δεν έχουν ενσυναίσθηση και η ζωή τους δεν μετρά.

Παρόλο που πρόκειται για βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, η ιστορία του κρύβει φιλοσοφικούς και υπαρξιακούς προβληματισμούς που αφορούν την καταστροφή του περιβάλλοντος, την τεχνολογία και την ηθική αλλά και την αναζήτηση σκοπού και λόγου ύπαρξης του ανθρώπου. Εξάλλου και ο ίδιος ο συγγραφέας είχε αυτοχαρακτηριστεί (στο ημερολόγιό του) ως «μυθοπλάστης φιλόσοφος» που χρησιμοποιεί την ικανότητά του στο γράψιμο ως μέσο για να εκφράζει τις αντιλήψεις του.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2015 από τις εκδόσεις Κέδρος, σε μετάφραση του Δημήτρη Αρβανίτη, με τίτλο «Το ηλεκτρικό πρόβατο».

Από το οπισθόφυλλο της ελληνικής έκδοσης:

Ο πιο πρόσφατος παγκόσμιος πόλεμος έχει αφήσει τη Γη διαλυμένη. Από τα συντρίμμια

ενός κόσμου πλημμυρισμένου από ραδιενεργή σκόνη αναδύεται ο Ρικ Ντέκαρντ, κυνηγός επικηρυγμένων ανθρωποειδών. Ο Ρικ ονειρεύεται να αποκτήσει ένα ζώο, πανάκριβο σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης στην καινούργια εποχή. Το ηλεκτρικό πρόβατο που έχει στην κατοχή του, μια σχεδόν τέλεια απομίμηση πραγματικού, τον καταθλίβει. Ώσπου ο Ρικ καλείται να σκοτώσει έξι εξελιγμένα ανθρωποειδή Nexus-6 έναντι μεγάλης αμοιβής.

Σ’ αυτό το καλειδοσκοπικό μυθιστόρημα, που ενέπνευσε την περίφημη ταινία Blade Runner, παρουσιάζεται η πάλη ανάμεσα στον άνθρωπο και στη μηχανή, στην ελεύθερη βούληση και στον άτεγκτο προγραμματισμό. Συγχρόνως αναδεικνύονται όλα τα στοιχεία που αποτελούν τον πυρήνα της μυθοπλασίας του Φίλιπ Κ. Ντικ: ένας ήρωας σε κατάσταση σύγχυσης, ασήμαντο γρανάζι του κοινωνικού μηχανισμού ένας κόσμος σχεδόν ερημωμένος, όπου οι δυνάμεις της εντροπίας παραμένουν ενεργές, πανίσχυρες πολυεθνικές (πολυπλανητικές) εταιρίες, μια τηλεοπτική προσωπικότητα με μεγάλη επιρροή, ένας νέος μεσσίας, μια θρησκεία που αποτελεί απειλή για κάθε πολιτικό σύστημα.

Dick, Philip K., 1928-1982. Το ηλεκτρικό πρόβατο / Φίλιπ Κ. Ντικ · μετάφραση Δημήτρης Αρβανίτης. - Αθήνα : Κέδρος, 2015. - 272σ. · 21x14εκ.

Η υπόθεση του βιβλίου αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της κινηματογραφικής ταινίας Blade Runner (1982) με πρωταγωνιστή τον Χάρισον Φορντ (Harrison Ford) στον ρόλο του ντετέκτιβ Ρικ Ντέκαρντ. Την ονομασία της η ταινία την πήρε από τους Blade Runner, όπως ονομάζονταν οι κυνηγοί των ανδροειδών. Τη χαρακτηριστική μουσική για την ταινία έγραψε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου (Vangelis).

Το τρέιλερ της ταινίας Blade Runner (1982):

Η θεματολογία καθώς και πολλά στοιχεία του βιβλίου χρησιμοποιήθηκαν και για τη συνέχεια (sequel) της ταινίας που γυρίστηκε το 2017 με τίτλο Blade Runner 2049 και κύριο πρωταγωνιστή τον  Ράιαν Γκόσλινγκ. Στη συνέχεια της ταινίας η οποία διαδραματίζεται στο έτος 2049, επανεμφανίζεται, μετά από 35 ολόκληρα χρόνια ο Χάρισον Φορντ ο οποίος συνεχίζει να υποδύεται τον ίδιο χαρακτήρα, του γερασμένου πλέον Ρικ Ντέκαρντ. Στην αγορά κυκλοφορούν τα ακόμα πιο εξελιγμένα αλλά και φιλικά προς τον άνθρωπο Nexus-8 ενώ η Γη έχει βιώσει ένα τρομακτικό blackout κατά το οποία χάθηκαν πολλά ηλεκτρονικά αρχεία.

To τρέιλερ της ταινίας Blade Runner 2049 (2017):


*Η ονομασία Blade Runner που δόθηκε στις 2 ταινίες δεν σημάνει κάτι συγκεκριμένο και δεν συναντιέται πουθενά στο βιβλίο.

[Βασισμένο στην πρόταση που έκανα στο Bookia.gr - http://www.bookia.gr/index.php?action=Suggestions&book=205966]