ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
ΚΟΥΚΟΥΝΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ Κ.
Λειτουργός Πανεπιστημίου Κύπρου, Λειτουργός Α’ Πανεπιστημίου Κύπρου
Εισαγωγή
Τις τελευταίες δεκαετίες η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΒΠΚ), έχοντας ως βασικό στόχο την κάλυψη της πρωταρχικής και βασικής της αποστολής για ικανοποίηση των αναγκών μάθησης και πληροφόρησης της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς και του ευρύτερου κοινού, ανέπτυξε και αξιοποίησε την τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό της και τις νέες δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφόρησης για τη διαχείριση αρχειακών τεκμηρίων και της ψηφιοποίησής τους.
Με βασικό κριτήριο τη διάσωση και τη διαφύλαξη του υλικού αυτού, αλλά και της ανάδειξης πρωτογενών πηγών έρευνας προς όφελος του ερευνητικού κοινού, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα, η Βιβλιοθήκη αποδέχεται δωρεές αρχείων από άτομα και φορείς.
Με τον τρόπο αυτό η Βιβλιοθήκη και εν γένει το Πανεπιστήμιο Κύπρου, συμβάλλει στη διάθεση πρωτογενών πηγών έρευνας και διδασκαλίας στην επιστημονική κοινότητα και στην κοινωνία, στη διάσωση και διατήρηση της ιστορίας της Κύπρου και της πολιτιστικής της κληρονομιάς και προβάλλει την Κύπρο μέσα από ιστορικές πηγές, μέσω ελεύθερης πρόσβασης από το διαδίκτυο. Παράλληλα προάγει τη συνεργασία μεταξύ φορέων πολιτισμού και δίνει τη δυνατότητα σε ιδιώτες να διαφυλάξουν και να μεταδώσουν γεγονότα και εμπειρίες τα οποία αποτυπώνονται στα αρχειακά τους τεκμήρια.
Μέχρι σήμερα, η Βιβλιοθήκη έχει αναλάβει πέραν των 80 ξεχωριστών έργων ψηφιοποίησης ή/και διαχείρισης αρχείων, παλαιτύπων και άλλου σπάνιου/μοναδικού υλικού.
Ανάμεσα στους πρώτους δωρητές αρχείων υπήρξε η αείμνηστη Κλαίρη Αγγελίδου.
Με πλήρη εμπιστοσύνη προς το ανώτατο ακαδημαϊκό ίδρυμα της χώρας, η Κλαίρη Αγγελίδου παραχώρησε το 2014 το προσωπικό της αρχείο στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. Αποτελούμενο από έγγραφα, φωτογραφίες, αποσπάσματα εφημερίδων, οπτικοακουστικό και ηχητικό υλικό, το αρχείο της Κλαίρης Αγγελίδου, παρουσιάζει και αποτυπώνει την προσωπικότητα της ως άνθρωπο, ως αγωνίστρια, ως λογοτέχνιδα και ως μια ενεργή γυναίκα πολιτικό.
Ιστορικό της δωρεάς του αρχείου
Με αίσθημα τιμής, εκτίμησης και ευθύνης, η διοίκηση της Βιβλιοθήκης, προχώρησε στις απαραίτητες διαδικασίες για την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Κλαίρης Αγγελίδου και των αρχών του Πανεπιστημίου και ακολούθως στη σταδιακή μεταφορά του αρχείου προς τις εγκαταστάσεις της, για περαιτέρω επεξεργασία, ψηφιοποίηση και φύλαξη.
Οι εργασίες μετατροπής της αναλογικής μορφής του αρχείου σε ψηφιακή, διήρκησαν λίγο περισσότερο από ένα έτος. Συνολικά ψηφιοποιηθήκαν 9248 Έγγραφα, 59 Ηχοκασέτες, 46 Βιντεοταινίες, 1630 Φωτογραφίες και 17 Βιβλία. Ανάμεσα σε άλλα, το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφες επιστολές, δημοσιεύματα και μελέτες.
Το αρχείο καλύπτει κυρίως τη χρονολογική περίοδο 1990-2000 αλλά περιλαμβάνει και έγγραφα άλλων δεκαετιών. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτει τις δραστηριότητες της κατόχου του ως Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού (1993-1997).
Το αρχείο ψηφιοποιήθηκε σε υψηλή ανάλυση και μετατράπηκε σε συμπιεσμένη μορφή για ευκολότερη ανάρτηση και ανάκτηση από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Η αποθήκευση της ψηφιακής μορφής έγινε σε κεντρική και ασφαλή υποδομή του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Πρόνοιες πρόσβασης και φύλαξης
Στο συμφωνητικό αναφέρεται η πρόνοια όπως η μελέτη του υλικού γίνεται στην ηλεκτρονική μορφή του «Αρχείου» το οποίο θα διατίθεται για μελέτη και έρευνα, με τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων, σε σχέση με κάθε στοιχείο, η οποία περίοδος αρχίζει από την πρώτη Ιανουαρίου που έπεται του χρόνου παραγωγής του συγκεκριμένου εγγράφου, χάρτη, ημερολογίου, άλλου στοιχείου ή μέρους του Αρχείου. Η δωρήτρια είχε τη δυνατότητα να κρίνει αν οποιοδήποτε έγγραφο, χάρτης, ημερολόγιο ή άλλο στοιχείο, ή μέρος του αρχείου περιείχε αναφορά ή πληροφορίες των οποίων το περιεχόμενο, ή οι συνθήκες που έχουν ληφθεί θα καθιστούσε τη διάθεση τους για μελέτη παράβαση καλής πίστης από μέρους της αρχής, ή των προσώπων που έλαβαν τις πληροφορίες, ή παραβίαση της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, ή οιασδήποτε άλλης νομικής διάταξης που περιορίζει ή απαγορεύει την πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις το εν λόγω έγγραφο, χάρτης, ημερολόγιο ή άλλο στοιχείο ή μέρος του αρχείου έχει επισημανθεί και δεν θα διατίθεται για μελέτη, σε οποιαδήποτε μορφή, παρά μόνο μετά την παρέλευση τέτοιας επιπρόσθετης περιόδου όπως θα όριζε η δωρήτρια, ή ακόμη και καθόλου, αν αυτή ήταν η επιθυμία της δωρήτριας. Στην περίπτωση δε που το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει οποιαδήποτε αμφιβολία για το καθεστώς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί οιουδήποτε στοιχείου του αρχείου, ή για τη νομιμότητα της παροχής πρόσβασης στην ηλεκτρονική μορφή του Αρχείου στο κοινό, για διασφάλιση αμφότερων των συμβαλλομένων, έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την επεξεργασία αυτού ή/και την παροχή πρόσβασης στο κοινό αναφορικά με τα στοιχεία αυτά.
Επιπλέον, στη συμφωνία προνοείται πως, το ίδιο το Αρχείο σε φυσική μορφή δεν θα χρησιμοποιείται για σκοπούς μελέτης. Πρόσβαση θα παρέχεται μόνο στην ηλεκτρονική μορφή η οποία θα φέρει την επικεφαλίδα «Αρχείο Κλαίρης Αγγελίδου». Η πρόσβαση στο φυσικό αρχείο θα επιτρέπεται μόνον σε εξουσιοδοτημένα άτομα της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου για σκοπούς ελέγχου, επαλήθευσης, συντήρησης, ή έρευνας, η οποία εξαρτάται από την εξέταση του φυσικού υποστρώματος (ποιότητα χαρτιού, ύπαρξη υδατογραφήματος, ανάγλυφα κλπ.). Στην περίπτωση αυτή, η εξέταση θα πραγματοποιείται παρουσία του εξουσιοδοτημένου από τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου ατόμου.
Η φυσική μορφή του αρχείου φυλάσσεται σε ειδικούς χώρους της Βιβλιοθήκης, με την τήρηση ειδικών συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας για την βέλτιστη διατήρησή του.
Το Αρχείο θα είναι εις το διηνεκές γνωστό ως «Αρχείο Κλαίρης Αγγελίδου» και ειδική πινακίδα με την επιγραφή αυτή θα είναι τοποθετημένη πάντοτε στο μέρος που θα βρίσκεται το Αρχείο.
Συμπεράσματα
Το «Αρχείο Κλαίρης Αγγελίδου», αποτελεί την παρακαταθήκη της προσωπικότητας της Κλαίρης Αγγελίδου. Μέσα από αυτό παρουσιάζεται η δράση της, ο δυναμισμός και οι ευαισθησίες της, κυρίως σε ότι αφορά τα εθνικά θέματα της Κύπρου, την παιδεία και τον πολιτισμό. Από αρχειονομικής άποψης διακρίνεται ιδιαίτερη αρχειακή συνείδηση, καθώς στο αρχείο παρουσιάζεται μια τακτική τήρηση της δράσης της και των απόψεων της. Παράλληλα, παρουσιάζεται η αντικειμενικότητα της, καθώς διατηρούσε τόσο τις θετικές όσο και τις αρνητικές κριτικές που γίνονταν για το έργο της, κυρίως ως υπουργός, μέσα από την τήρηση των σχετικών αποκομμάτων του τύπου.
Η συνεργασία της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου με την Κλαίρη Αγγελίδου, υπήρξε αγαστή. Αυτό αποδεικνύει και σχετική επιστολή προς τους εμπλεκόμενους λειτουργούς, όπου με θερμά λόγια εκφράζει την εκτίμηση της. Στην ευχαριστήρια επιστολή που υπέγραψε με την ιδιότητα της ως πρόεδρος του ΣΙΜΑΕ, αναφέρει τα εξής: «Το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-59 εκφράζει τις πιο θερμές του ευχαριστίες για την τεράστια προσφορά στο Συμβούλιο και τον Κυπριακό λαό, με την ψηφιοποίηση των Αρχείων του Συμβουλίου. Η ψηφιοποίηση είναι καθοριστική πράξη ιστορικής συνείδησης. Κατάθεση σημαντική. Ευχαριστούμε τόσο για τις απεριόριστες ώρες εργασίες, αλλά και την υπέροχη παρουσίαση της ιστοσελίδας στις 22 Μαΐου 2009 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου».
Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα είναι σε θέση να μελετήσουν αντικειμενικά την προσωπικότητα και τη δράση της Κλαίρης Αγγελίδου μέσα από τα αρχειακά της τεκμήρια. Η ίδια και η δράση της θα παραμείνει μια σημαντική προσωπικότητα - κομμάτι της νεότερης ιστορίας της Κύπρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου