«Ο Φιάκας» του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή (1826-1911) είναι μια από τις πιο απολαυστικές και αντιπροσωπευτικές κωμωδίες της νεοελληνικής δραματουργίας η οποία γράφτηκε το 1870 και διατηρεί τη διαχρονικότητά της έως σήμερα.
Η δράση τοποθετείται στην Κωνσταντινούπολη του 1870. Κεντρικός ήρωας είναι ο Φιάκας (Χαρίλαος Πλουτίδης ή Χαράλαμπος Πεταλούδης), ένας καταχρεωμένος απατεώνας που καταδιώκεται από δανειστές και εμπόρους. Επιδιώκει να κερδίσει την πλούσια Ευανθία, παρουσιάζοντάς της ψεύτικη ταυτότητα ως γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, για να αρπάξει την προίκα της. Η Ευανθία, επηρεασμένη από τα μυθιστορήματα της εποχής και γοητευμένη από τους τίτλους του, πέφτει θύμα της απάτης. Τα κωμικά επεισόδια κορυφώνονται όταν ο Φιάκας αναγκάζεται να υποδυθεί ακόμη και Γερμανό βαρόνο, σε μια σειρά αλλεπάλληλων παρεξηγήσεων και προσώπων.
Το έργο σατιρίζει έντονα την ξενομανία, τη μωροφιλοδοξία, τη μεγαλομανία και τις κοινωνικές ψευδαισθήσεις της αστικής τάξης του 19ου αιώνα. Βασικός άξονας είναι η αντίθεση ανάμεσα στο «φαίνεσθαι» και το «είναι» και το πως η επιθυμία για κοινωνική άνοδο οδηγεί στην αυταπάτη και την απάτη. Μέσα από ζωντανούς διαλόγους – συχνά με ιδιωματικά στοιχεία και τη γλώσσα της εποχής – ο Μισιτζής δίνει ρεαλιστικά και κωμικά πορτρέτα των χαρακτήρων που αποτυπώνουν τα ήθη της κοινωνίας του τότε.
Η γλώσσα του Μισιτζή είναι πλούσια, γεμάτη ιδιωματισμούς της Κωνσταντινούπολης, αναμειγμένη με τη λόγια γλώσσα του 19ου αιώνα. Η δομή του έργου ακολουθεί τα τεχνάσματα της κωμωδίας: επιστολές, προσποιήσεις τίτλων, αποκρύψεις ταυτοτήτων και δραματουργικές ανατροπές (coup de théâtre). Ο θεατής βρίσκεται διαρκώς μπροστά στο παιχνίδι της παραπλάνησης που δεσπόζει στην πλοκή.
Ο «Φιάκας» θεωρείται ορόσημο της νεοελληνικής κωμωδίας, παρουσιάζοντας με χιούμορ και οξυδέρκεια τα κακώς κείμενα της κοινωνίας του και διατηρώντας, με τη διασκεδαστική και εύστοχη σάτιρά του, την επικαιρότητά του μέχρι σήμερα.
Παρακολούθησα την παράσταση πρόσφατα (Οκτ. 2025) στο αρχοντικό της οδού Αξιοθέας από τον Θεατρικό Εργαστήρι του Πανεπιστημίου Κύπρου (Θ.Ε.ΠΑ.Κ).
Η κωμωδία παρουσιάστηκε ξανά, μετά από 26 χρόνια, αναβιώνοντας μία παράσταση που αποτέλεσε, το 1999, τη δεύτερη θεατρική παραγωγή του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. Το έργο ανέβηκε με τον βασικό κορμό των πρωταγωνιστών της πρώτης παραγωγής, αλλά και με τη συμμετοχή στον χορό των νεότερων μελών του Θεατρικού Εργαστηρίου.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Πιερής
Σκηνικά – ενδυματολογική επιμέλεια: Χρίστος Λυσιώτης
Μουσική επιμέλεια: Γ. Π. Σαββίδης, Μ. Πιερής, Κ. Βόμβολος
Διδασκαλία τραγουδιού: Βασίλης Φιλίππου
Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς
Χειριστής ήχου/φωτισμού: Κυριάκος Κακουλλής
Υπεύθυνη παραγωγής, βοηθός σκηνοθέτις: Σταματία Λαουμτζή
Βεστιάριο: Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (Θ.Ο.Κ.)
ΕΠΑΙΞΑΝ ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Φιάκας: Σταύρος Αροδίτης
Γιάννης: Κωστής Δανόπουλος
Ευανθία: Mύρια Χατζηματθαίου
Κοκκώνα Φρόσω: Μαρίνα Ροδοσθένους
Καζαμίας: Μιχάλης Γιάγκου
Δανειστές – Χορός: Πρόδρομος Αλαμπρίτης, Στέλλα Βλαστάκη, Ιωάννα Ιωάννου, Χαρίτων Ιωσηφίδης, Βασίλης Καραολής, Γεωργία Λιασή, Μιχάλης Μιχαήλ, Θεοφάνης Παναγή, Χαρίκλεια Παπαγιάννη, Μιχαέλα Πρωτοπαπά, Άντρη Χατζηγεωργίου, Γεωργία Χατζηνικολάου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου