9 Μαρ 2017

Ο Δημήτρης Αργασταράς για τον Μυστικό Σύντροφο του Ρήγα

Εκδοτικός Οίκος 
ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Συγγραφέας
Ανδρέας Καπανδρέου
Κατηγορία
ISBN
978-960-607-032-7
Σελίδες
262



O Ανδρέας Καπανδρέου, που εργάζεται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου, έχει εκδώσει μέχρι σήμερα τρία προσωπικά βιβλία – τις συλλογές διηγημάτων «Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν» (2010), «Ο γιος της Μάγισσας» (2012) και, πιο πρόσφατα, το μυθιστόρημα «Ο μυστικός σύντροφος του Ρήγα» (2016). Η γραφή του αντλεί πάντα από το πλούσιο πεδίο της λογοτεχνίας του φανταστικού, με το τελευταίο του βιβλίο να συνδυάζει επιτυχημένα την επιστημονική φαντασία με την ιστορική μαρτυρία.

Ποιος είναι ο μυστικός σύντροφος του Ρήγα; Ο Καπανδρέου βρίσκει αφορμή για να πλέξει τη μυθιστορηματική του αφήγηση από τα ελάχιστα στοιχεία που είναι γνωστά για τον Κύπριο αγωνιστή Ιωάννη Καρατζά, ο οποίος βρέθηκε στη Βιέννη το 1790, σε ηλικία 23 ετών, κι αφού έγινε προσωπικός φίλος και συνεργάτης του Ρήγα (Φεραίου) Βελεστινλή, τελικά συνελήφθη και εκτελέστηκε μαζί με τον Ρήγα και άλλους επτά επαναστάτες από τους Τούρκους. Οι ιστορικοί δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τίποτα άλλο από τη ζωή του Καρατζά – «λες και εμφανίστηκε από το πουθενά» όπως αναφέρει ο Καπανδρέου.

Η ιστορία ξεκινά από ένα υποθετικό, εναλλακτικό μέλλον, στο οποίο η Ελληνική Επανάσταση δεν ευοδώθηκε και η Βαλκανική χερσόνησος μέχρι τα βάθη της Ασίας βρίσκεται ακόμη υπό Οθωμανική κατοχή. Σε αυτό το εναλλακτικό σύμπαν τα πράγματα δεν κύλισαν ευνοϊκά για την Επανάσταση του 1821 γιατί ένας από τους πρωτεργάτες του τότε εθνικού ξεσηκωμού, ο Ρήγας Φεραίος, όχι μόνο αιχμαλωτίστηκε και θανατώθηκε αλλά και όλα τα έργα του καταστράφηκαν (η Χάρτα, ο Θούριος, η Επαναστατική Διακήρυξη, η Νέα Πολιτική Διοίκηση). Αν είχε παραμείνει ζωντανή η κληρονομιά του Ρήγα, ίσως όλα να είχαν κυλίσει διαφορετικά...

Στο 2103 μ.Χ. ένας ελληνικής καταγωγής στρατιώτης του τουρκικού στρατού μεταφέρεται από την εμπόλεμη ζώνη του Ντιγιαρμπακίρ στην Αθήνα, στο κτήριο των Οθωμανικών Μυστικών Υπηρεσιών. Εκεί του ανακοινώνεται πως έχει επιλεγεί για μια άκρως μυστική αποστολή, να διεισδύσει στην τρομοκρατική ομάδα των «Ελλήνων αυτονομιστών», να ξεσκεπάσει τα αρχηγικά στελέχη της και να τα παραδώσει στις τουρκικές αρχές. Παρόλο που ο στρατιώτης, που δεν είναι άλλος από τον Ιωάννη Καρατζά, φέρει συνειδητά την ελληνική του καταγωγή –το όνειρό του είναι να τελειώσει τη στρατιωτική του θητεία και να σπουδάσει φιλοσοφία στην Αθήνα– τελικά πείθεται να ακολουθήσει τις εντολές. Όντως, έπειτα από ένα σκηνοθετημένο επεισόδιο, καταφέρνει να γνωριστεί με κάποια μέλη των «Ελλήνων αυτονομιστών» και να ενταχθεί στην ομάδα τους. Αυτή όμως θα είναι η αρχή για τη σταδιακή αφύπνιση της εθνικής του συνείδησης και την ταύτισή του με τους σκοπούς της ομάδας των Ελλήνων. Ύστερα από μία σειρά περιπετειών, θα γίνει τελικά εκείνος που θα κληθεί να εκτελέσει την πιο μυστική και ελπιδοφόρα αποστολή: την επιστροφή στο παρελθόν, στη Βιέννη του 1790, με σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος, να γνωρίσει τον Ρήγα και να καταφέρει να διασώσει τουλάχιστον τα έργα του...

Αυτό το δεύτερο μέρος του βιβλίου, με τα γεγονότα που διαδραματίζονται πλέον στη Βιέννη, είναι και το πιο επιτυχημένο του βιβλίου, χωρίς το πρώτο μέρος, που εξελίσσεται στο μέλλον, να υπολείπεται αφηγηματικά. Η άφιξη του ήρωα σε αυτή την πόλη την εποχή της αυτοκρατορίας των Αψβούργων, με την ιδιαίτερη πολεοδομία και τις συνήθειες των κατοίκων της, η γνωριμία του Καρατζά με τους αδερφούς Πούλιους, που χειρίζονταν ένα από τα πιο δραστήρια τυπογραφεία της πόλης, και με τον γενικότερο κύκλο της ελληνικής παροικίας, που ήταν αφοσιωμένη στην προετοιμασία της Ελληνικής Επανάστασης, τελικά η άφιξη του Ρήγα, όλες οι δημιουργικές προεργασίες, η έκδοση των έργων του, οι μετέπειτα περιπέτειες, η διάσωση και η φυγή του Καρατζά προς την Ελλάδα, δίνονται με αρκετή ενάργεια και πειστικότητα, πετυχαίνοντας να κερδίσουν το ενδιαφέρον και την προσοχή του αναγνώστη.

Είναι φανερό πως ο Καπανδρέου έχει μελετήσει καλά το ιστορικό του υλικό, και στη συνέχεια, με μία καλογραμμένη αφήγηση, με την επιμελημένη επεξεργασία της ιστορίας του, και με πολύ καλούς διαλόγους, μας δίνει ένα ευκολοδιάβαστο και ευχάριστο μυθιστόρημα, όπου η Ιστορία γίνεται εύληπτη και κατανοητή μέσα από τον μύθο.

Συνοψίζοντας, «Ο μυστικός σύντροφος του Ρήγα» είναι μία από τις ευχάριστες εκπλήξεις της ελληνικής λογοτεχνίας του φανταστικού, που πετυχαίνει να παρασύρει τον αναγνώστη από την πρώτη μέχρι την τελευταία του σελίδα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: