Παρουσίαση του βιβλίου «Πάλη για επιβίωση» του Δώρου Θεοδώρου

Πάλη για επιβίωση / Δώρου Θεοδώρου. Λευκωσία: Αιγαίον, 2016

Πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Λυσσαρίδη στη Λευκωσία, παρουσίαση του βιβλίου του πρώην βουλευτή και υπουργού της Κυπριακής Δημοκρατίας Δώρου Θεοδώρου «Πάλη για επιβίωση».

Την παρουσίαση έκαναν οι: Νίκη Κατσαούνη, Εκπαιδευτικός, Λογοτέχνης, Κριτικός Πολιτικής και Πολιτισμού και ο Ανδρέας Χατζηθωμάς, Φιλόλογος – Εκδότης – Συγγραφέας.

Το πολιτικό κείμενο γράφτηκε και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1975, ένα μόλις χρόνο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Η έκδοσή του 41 χρόνια μετά αποδεικνύει την διαχρονικότητά του καθώς η πάλη για επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού ακόμα συνεχίζεται με πολλούς από τους πολιτικούς όρους να παραμένουν αναλλοίωτοι.

Από την παρουσίαση της Νίκης Κατσαούνη:

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΩΡΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ‘’ Η Πάλη για Επιβίωση’’ συνιστά μια  περιγραφή  του ψηφιδωτού  που αναπαριστά την δραματική μάλλον πολιτική πραγματικότητα στην Κύπρο του 1975, όταν γράφτηκε. Το μωσαϊκό όμως αυτό είναι πρώτον, τρισδιάστατο γιατί δίνει το βάθος μιας ‘’μέσα’’ εικόνας που δε φαίνεται, εκείνης των μη ορατών αλλά πανταχού παρουσών δυνάμεων εντός αλλά και κυρίως εκτός Κύπρου, οι οποίες συνέβαλαν στην σύνθεση της Εικόνας που ήταν η Κύπρος μετά το πραξικόπημα και την εισβολή του 74 αλλά και, δεύτερον,  στον ρόλο των δυνάμεων αυτών στην από- σύνθεση του ψηφιδωτού της Κύπρου, μια από-σύνθεση που περαιώνεται βαθμηδόν στον τόπο μας και εκδιπλώνεται σε διάφορες πτυχές μια από τις οποίες απαρτίζει το άλλο βιβλίο του Δ. Θ με τίτλο ‘’Το Αληθινό Πρόσωπο της Διζωνικής’’ που εκδόθηκε το 2015, και παρουσιάστηκε κι αυτό πρόσφατα.

Μερικοί παράγοντες - παίκτες στο Παίγνιον που είναι το Κυπριακό διαχρονικά,  δεν υπάρχουν πλέον ή δεν υποδύονται τον ίδιο ρόλο,  ενώ νέοι πρωταγωνιστές έχουν έρθει στο προσκήνιο.  Ζητήματα μείζονος σημασίας όπως οι σχέσεις μας με την Ελλάδα και μέσα στην ίδια την Ελλάδα, οι παίκτες, οι θεομπαίκτες εκείνοι που έλαβαν μέρος στο πραξικόπημα στην Κύπρο, η ‘’καρτερία’’ του λαού μας, η οικονομική δυναμικότητα (σελ. 24) έχουν υποτροπιάσει ιδιαίτερα, έχουν ατονίσει, ή απλώς άλλαξαν άρδην, και προς το τραγικότερο το τέταρτο ζήτημα : ‘’η οικονομική δυναμικότητα που χαρακτηρίζει τον Λαό μας’’: Τρία χρόνια μετά τη τεράστια καταστροφή που επέφερε το κούρεμα ως απόρροια μιας ασύγγνωστα ανεύθυνης οικονομικής πολιτικής,  που οδήγησε στην κυβέρνηση Αναστασιάδη και το Μνημόνιο, έχουν καταστήσει ανενεργό και άνεργο το ένα τέταρτο του πληθυσμού μας, με πρώτους πληγέντες τους νέους και τις γυναίκες. Και οι δύο αυτοί παράγοντες υποσκάπτουν, ο πρώτος την ανάκαμψη της κρίσης και ο δεύτερος την κοινωνική ισονομία και μαζί η ανεργία έχει ως συνακόλουθα φαινόμενα κοινωνικά και ψυχικά που καταρράκωσαν τον κοινωνικό ιστό. Ο παράγων ανεργίας έχει ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες για μια σύντομη ανάκαμψη της οικονομίας, πέραν του θέματος της καθημερινής επιβίωσης που θα ήταν η απάλειψη ας πούμε των κοινωνικών συσσιτίων. Οι γονείς μας πέρασαν δεύτερο π. πόλεμο, φύγαν κι αφήσαν τις οικογένειές τους χωρίς απολύτως κανένα πόρο, επίδομα ή εισόδημα, αλλά η Κύπρος δεν πείνασε ποτέ. Η βιολογική επιβίωση  όταν μιλούμε για ανθρώπους δεν είναι ζήτημα  φιλανθρωπίας, εκκλησίας ή προσκοπισμού. Είναι ζήτημα σεβασμού του ατόμου, αξιοπρέπειας και αξιοποίησης της ζωής.

ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗ: ΕΤΣΙ ονόμασε το βιβλίο του ο Δώρος Θεοδώρου.  Μαζί με το δυναμισμό του Κυπριακού Λαού που ΔΕΝ είναι ακόμα αρκετός, έχοντας υποστεί καίριο πλήγμα για να συμβάλει σε μια οικονομική και κοινωνική αναγέννηση του τόπου,  ο συγγραφέας αναφέρει ως θετικό τον παράγοντα στη ‘’διαδικασία πολιτικής ωρίμανσης’’ του λαού μας: διαβάζω: Η αγάπη του απλού ανθρώπου…για τη γη του για τα χώματα που τον γέννησαν…που κάτω από συνθήκες προσφυγιάς μετατρέπεται σε ιερό φανατισμό. Τον φανατισμό της Γης’’. Πολλά άλλαξαν έκτοτε με μια προπαγάνδα υποχώρησης και υποτέλειας που πρώτη φορά γνωρίζει ο κόσμος. Μαζί με τη διαφθορά και τη συμπόρευση δυνάμεων  για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία το Αληθινό Πρόσωπο της Οποίας πραγματεύεται ο Δ.Θ. στο άλλο του βιβλίο - η δυσπραγία και η απογοήτευση του κόσμου στους πολιτικούς οδηγεί σε αποχή αλλά και στην ανοχή των οπαδών των δύο μεγάλων κομμάτων των οποίων ο Θεοδώρου αναφέρει τη συμπόρευση σε κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της Κύπρου, όχι μόνον αργότερα με τις Ιδέες Γκάλι, αλλά και μετά το πραξικόπημα των φασιστών (1974).

Στην ‘’Πάλη για Επιβίωση’’ ανατέμνονται οι δυνατότητες του Λαού για Εθνική Επιβίωση λοιπόν, όχι του να υπάρξουμε όπως – όπως, αλλά στον Τόπο μας με τον Τρόπο μας. ΔΕΝ είναι άξιο απορίας ότι οι εξωγενείς παράγοντες εφόσον ο συγγραφέας θέτει το Κυπριακό ως θέμα εισβολής-κατοχής- απελευθέρωσης να παίζουν ένα πρωτεύοντα λόγο, άρα ο Αμερικανικός Ιμπεριαλισμός, αναβιώνει με νέες φόρμες που τον βλέπουμε να ενσαρκώνεται ξανά αυτές τις μέρες με την κάθοδο  της  Βικτώριας Νούλαντ β. ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, σφοδρή πολέμιο της Ρωσίας και με παρελθόν άκομψης προφορικής περιφρόνησης προς την Ευρώπη… Τάζει oικονομική βοήθεια  στην Κυπριακή κυβέρνηση και ‘’παρακολουθεί από κοντά την εξέλιξη των συνομιλιών για το Κυπριακό’’.

Οι Υποσημειώσεις σ’ αυτό το σύγγραμμα είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικές. Προσθέτουν λεπτομέρειες του παρελθόντος που το κυρίως μέρος τους μπορεί νάναι ακόμα καλά κρυμμένο στα σκοτεινά αρχεία της CIA και στα Απόρρητα του ΥΠΕΞ της Βρετανίας, που καθορίζει ακόμα το παιχνίδι.  Προσωπικότητες όπως των Κίσσιγκερ και Κάλλαχαν δείχνουν πως τα πρόσωπα τα ίδια καθορίζουν πολιτικές κι όχι το αντίθετο. Πολλές φορές οι περιγραφές καταστάσεων και πολιτικών προσωπικοτήτων όπως των Μακαρίου, Κληρίδη, Φάντη, Ζιαρτίδη, Χριστόφια και Βασιλείου, καθώς και η άβολη προσωρινή συμβίωση ΑΚΕΛ  - Τάσσου Παπαδόπουλλου με υπουργό Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως τον Δώρο Θεοδώρου, του οποίου την απομάκρυνση ζήτησε το ίδιο το ΑΚΕΛ,  αποτελούν μαρτυρίες με ιδιαίτερο ειδικό βάρος αλλά και της προσέγγισης που υπαινίσσεται πως τα ‘Ατομα είναι ένας σπουδαίος και πολλάκις υποτιμημένος παράγοντας  στην Πολιτική και την Ιστορία, με την ραγδαία υποβάθμιση και των δύο αυτών επιστημών, από πρόσωπα ανάξια να αντιπροσωπεύουν ένα λαό που έδωσε ήρωες της Λευτεριάς και Πολιτικούς με Ανάστημα και ‘Ηθος. Η ΕΔΕΚ συγκαταλέγεται ανάμεσα στις ελευθερωτικές δυνάμεις της Κύπρου με σημαντικές προσωπικότητες. Ο Δώρος Θεοδώρου είναι ο ίδιος μια τέτοια προσωπικότητα στην ηγεσία της ΕΔΕΚ. Διόλου τυχαία ο ίδιος ο συγγραφέας αφιερώνει το βιβλίο του αυτό, στον Μεγάλο Σοσιαλιστή αγωνιστή  Πολιτικό, τον ιδρυτή της ΕΔΕΚ, Δρ Βάσο Λυσσαρίδη.   Να διαβάσετε και τα δυο αυτά βιβλία. Ο θυμός που προκαλούν αποτρέπουν την…αποχή στις επερχόμενες εκλογές. Ο Δ.Θ. μιλώντας για το παρελθόν της πολιτικής, παραμένει πάντοτε πολύ παρών στα σημερινά πολιτικά κυπριακά πράγματα. Το μέλλον της πατρίδας μας δεν είναι ευοίωνο αλλά πολλοί από μας ήρθαμε, λες, στον κόσμο, ορκισμένοι να το διεκδικήσουμε. Ο Δώρος Θεοδώρου είναι ένας ορκισμένος, όσο λίγοι. ΝΚ

Δρ Νίκη Κατσαούνη. Πολιτικός Επιστήμονας,  (ειδικότητες στη Ψυχολογία και την Φιλοσοφία - Αισθητική). Κριτικός Πολιτισμού και Πολιτικής. 

-Νίκη Κατσαούνη-

Από την παρουσίαση του Ανδρέα Χατζηθωμά:

Η αξία του βιβλίου του Δώρου Θεοδώρου δεν βρίσκεται στην απαρίθμηση γεγονότων, συγκυριών και υποθέσεων.

Έγκειται στη διασύνδεση, την ανάλυση, την κατανόηση και ερμηνεία της κατάστασης που βιώνουμε και έρχεται ως κορύφωση η σωστή ερμηνεία και ο τρόπος που θα πρέπει να εντάξουμε τη δική μας δράση και επιδίωξη συνειδητή επιλογή για να επιλυθεί το πρόβλημά μας.

Αυτό που κάνει το βιβλίο ξεχωριστό στο είδος του είναι να μας εισαγάγει σε ένα ιδιαίτερο τρόπο σκέψης. Πρώτα απ΄όλα είναι διάφανο ως ιστορική αλήθεια. Είναι ένα εγχειρίδιο για κάθε ορθά σκεπτόμενο άνθρωπο που του ανοίγει δρόμο προς την αλήθεια, το γόνιμο και δημιουργικό διάλογο, τη σύλληψη της πραγματικότητας στα πλαίσια του ορθολογισμού και της πλήρους επίγνωσης των διαστάσεων μέσα στις οποίες τίθεται σήμερα το Κυπριακό ζήτημα.

Παρ΄όλο που η ιστορική αλήθεια είναι έννοια σχετική, ιδεάτη και για πολλούς σχεδόν ασύλληπτη, στο βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου την κατακτά γιατί τα όσα καταγράφονται είναι αδιάσειστα στοιχεία, είναι τεκμήρια και αποδεικτικό υλικό που δεν αμφισβητείται.

Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που διαπιστώνουμε εντρυφώντας στις σελίδες του βιβλίου.

Και είναι το σημαντικότερο.

Γιατί αν ένας ιστορικός – αναλυτής – συγγραφέας καταγράφει αναλήθειες, συσκοτισμένες πτυχές γεγονότων, φανατικές ιδεοληψίες, προσωπικές ατεκμηρίωτες σκέψεις τότε το οικοδόμημα θα είναι σαθρό και θα γκρεμιστεί.

Στην ιστορία έχει θέση η ειλικρίνεια η διαρκής αναζήτηση χωρίς προκατάληψη και παρερμηνείες.

Ο Δώρος Θεοδώρου με το βιβλίο του «Πάλη για επιβίωση» παρόλο που γράφτηκε και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1975, ένα χρόνο δηλαδή μετά το Προδοτικό Πραξικόπημα και την Τουρκική Εισβολή, και επανεκδόθηκε φέτος (2016) περιέχει μια αξιολογότατη ανάλυση του κυπριακού στα πλαίσια της τότε πολιτικής κατάστασης με τολμηρές, σαφείς και ώριμες σκέψεις για το πώς θα έπρεπε να διαχειριστούμε το πρόβλημα και την μελλοντική μας πορεία.

Είναι εντυπωσιακή η οξύνοια του συγγραφέα ο τρόπος σκέψης του σε μια εποχή που δεν υπήρχε κανένα στοιχείο ελπίδας και αποκατάστασης της έννομης τάξης ή έστω και μια ισορροπίας στον καταστραμμένο τόπο μας. Το βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου «Πάλη για επιβίωση», ουσιαστικά και πολύ εύστοχα κινείται γύρω από τρεις άξονες, τρεις αμετάθετους στόχους:

Ο πρώτος είναι να μη διαλυθεί επουδενί η Κυπριακή Δημοκρατία. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο σημαίνει αυτόματα και τον αφανισμό μας ως λαού και ως εθνικής υπόστασης.

Γύρω από τον δεύτερο άξονα-στόχο θα πρέπει να περιστρέφονται όλες οι προσπάθειες μας για μια επίλυση του κυπριακού χωρίς τη δύναμη των όπλων αλλά με μέσα ειρηνικά, εποικοδομητικό διάλογο και ασφαλιστικές δικλείδες.

Γύρω από τον τρίτο άξονα κινείται η ανάγκη ενότητας, κοινών στόχων, κοινών αγώνων και ομοθυμίας όλων των υγιώς σκεπτόμενων συμπατριωτών μας για να υπάρξει ένα αρραγές μέτωπο αντιμετώπισης των προβλημάτων που ταλανίζουν τον τόπο μας σχεδόν μισό αιώνα. Και το χειρότερο που δεν υπάρχει προοπτική αφού τώρα εμπλέκονται και πολλοί άλλοι παράγοντες.

Πέραν από τους τρεις άξονες που συνθέτουν το βιβλίο υπάρχει και μια άλλη  σημαντική παράμετρος. Η διεθνοποίηση του Κυπριακού Ζητήματος, η οποία υστερεί σε σχέση με την προπαγάνδα στην οποία επιδίδονται οι Τούρκοι για να στρέψουν αλλού τα βλέμματα των διεθνών φόρουμ και των ξένων κυβερνήσεων. Σε αυτό τον τομέα απαραίτητη είναι η εμπλοκή των σπουδασμένων μας, των μορφωμένων και καταρτισμένων μας επιστημόνων σε μια εκστρατεία διαφωτισμού και πληροφόρησης για την καταπάτηση των ανθρώπινων μας δικαιωμάτων.

Οργανωμένοι συνδικαλιστές, Εργάτες, Ευρωβουλευτές, βουλευτές, εκπαιδευτικοί, νομικοί, ιατροί, οικονομολόγοι και άλλοι θα πρέπει να επιδοθούν σε ένα αγώνα ασύνορο για να τοποθετήσουν το κυπριακό στις σωστές του διαστάσεις και να εξαχθούν τα απαραίτητα συμπεράσματα από ξένους κύκλους.

Το βιβλίο κάνει ιστορική αναδρομή σε γεγονότα και πολιτικές καταστάσεις πριν από το 1974. Έχει σημασία αυτή η διαδρομή γιατί πολλοί σχεδιασμοί και εμπλεκόμενα συμφέροντα, λανθασμένοι χειρισμοί μας οδήγησαν σε τραγικά λάθη με αποκορύφωμα το πραξικόπημα και την Τούρκικη Εισβολή.

Στη συνέχεια ο συγγραφέας τοποθετεί το κυπριακό στη σημερινή του μορφή, αναφέρεται στις προεκτάσεις που έχει στο διεθνή χώρο (αραβικό κόσμο, Ρωσία, ΗΠΑ, Δυτική Ευρώπη) και στην τουρκική επεκτατική πολιτική. Ακολουθούν πολύ σημαντικά συμπεράσματα 17 στο σύνολο που εντυπωσιάζουν με την σαφήνεια και την κριτική αντίληψη με την οποία διατυπώνονται, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο συγγραφέας είναι γνώστης πολλών πραγμάτων βαθυστόχαστος μελετητής και έμπειρος αναλυτής. Όμως δεν παραμένει στα συμπεράσματα. Αυτά γίνονται εφαλτήριο για να ακολουθήσουν πολύ σοβαρές, υπεύθυνες και ουσιώδεις εισηγήσεις για το πώς θα αποτελματωθεί η πατρίδα μας από την κατάσταση που δημιουργήθηκε και παραμένει η ίδια για 42 χρόνια.

Ο συγγραφέας προτού δώσει τις προτάσεις του προτάσσει τις προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες για να πάρει μορφή ο αγώνας μας για επιβίωση. Το βιβλίο με ένα β΄ μέρος δίνει μια συμπληρωμένη πρόταση με συγκεκριμένες θέσεις υποστηρίζοντας για να υπάρξει συστράτευση και ομογνωμία στις τάξεις μας μπορούμε ν’ ακολουθήσουμε μιαν άλλη τακτική συνεχίζοντας τις συνομιλίες και ταυτόχρονα επιμένοντας αταλάντευτα σε κάποια σημεία που αποτελούν την πεμπτουσία της υπεράσπισης και της προστασίας μας.

·         Την διατήρηση και συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και μετά τη λύση.

·         Την διαφύλαξη και την εφαρμογή όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών.

·         Την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κεκτημένου χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις

·         Την διασφάλιση του δικαιώματος επιστροφής όλων των προσφύγων

·         Την απόρριψη της απαίτησης της Τουρκίας για εγγυημένες πλειοψηφίες πληθυσμού και ιδιοκτησίας γης.

·         Την απομάκρυνση ως θέμα αρχής των εποίκων. Ο εποικισμός είναι έγκλημα πολέμου.

·         Την κατάργηση των εγγυήσεων.

·         Την αποχώρηση του στρατού κατοχής.

·         Την εμμονή στην ομοσπονδία και την απόρριψη της συνομοσπονδίας.

Αυτά είναι τα ζητήματα που θα επιφέρουν καρπούς και θα προσδώσουν ελπίδες.

Κλείνοντας την παρουσίαση αυτή, θα κάνω τώρα μια πιο προχωρημένη διαπίστωση και εισήγηση σε σχέση με την απογοητευτική ιστορική παιδεία που διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί μας, οι σπουδαστές μας, οι μαθητές μας και γενικά όσοι ασχολούνται με εκπαιδευτικά θέματα.

Οι ιστορικές γνώσεις τους είναι περιορισμένες γι’ αυτό το θάλεγα ότι το βιβλίο του Δώρου Θεοδώρου «Πάλη για επιβίωση» θα αποτελούσε ένα πολύ χρήσιμο εγχειρίδιο για να ενημερωθούν και να αποσαφηνίσουν μέσα στο μυαλό τους ποιες είναι οι διαστάσεις του κυπριακού προβλήματος, τι πρέπει να γίνει, ποια θα πρέπει να είναι η συμπεριφορά, οι ενέργειες και ο στόχος για να φτάσουμε σε μια βιώσιμη, δίκαιη και λειτουργική λύση του κυπριακού.

Κυρίες και Κύριοι,

Η ιστορία γράφεται και διδάσκεται με την άδεια της πολιτείας για να θυμηθούμε το αναγραφόμενο στις παλιές βενετικές εκδόσεις:

Con licenza dei superiori

Που θα πει, με την άδεια των ανωτέρων, των αρχών.

Απλή και μόνο ανάγνωση του βιβλίου του Δώρου Θεοδώρου σπάζει η σιωπή, αποκαθίσταται η αλήθεια, διαμορφώνεται άποψη, παύει η εκμετάλλευση, γεννιέται ελπίδα. Εξαλείφονται τα αισθήματα μειονεξίας, γιγαντώνεται το θάρρος για διεκδίκηση του δικαίου. 

-Ανδρέας Χατζηθωμάς-

Δημοσιεύτηκε: http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=640ba491-0a54-4dd5-8dce-72d645288fce