Έρωτος αποτελέσματα - Το πρώτο γνωστό βιβλίο της νεοελληνικής λογοτεχνίας

Έρωτος αποτελέσματα : ήτοι ιστορίαι ηθικοερωτικαί με δάφορα εν τω μεταξύ χαρίη και ερωτικά τραγούδια. / Ι.Κ. Βενετία: [τυπογραφείο Γεώργιου Βεντόνη], 1792.

Το βιβλίο «Έρωτος αποτελέσματα» θεωρείται από πολλούς μελετητές ως το πρώτο γνωστό βιβλίο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Περιλαμβάνει συνολικά τρείς ερωτικές ιστορίες και σε αυτό συμπεριλαμβάνονται 135 Φαναριώτικα τραγούδια. Το βιβλίο θυμίζει λίγο το «Σχολείο Ντελικάτων εραστών» το οποίο μετάφρασε, από τα γαλλικά, και έκδωσε το 1790 ο Ρήγας Φεραίος, επίσης στη Βιέννη.

Το κείμενο πρέπει να είχε μεγάλη επιτυχία μεταξύ των ελλήνων της εποχής αφού επανεκδόθηκε το 1809 (2^η εκδ.),  το 1816 (3^η εκδ), το 1836 (4^η έκδ).

Το βιβλίο, στην πρώτη του έκδοση του 1792, υπογράφεται με τα αρχικά Ι.Κ. Για τον συγγραφέα του βιβλίου έγιναν διάφορες εικασίες και αυτό χρεώθηκε κατά καιρούς στον Ρήγα Φεραίο και στον Αθανάσιο Ψαλίδα. Νεότερες αρχειακές πληροφορίες, πάντως,  φέρουν ως πιθανότερο συγγραφέα του βιβλίου τον Κύπριο λόγιο Ιωάννη Καρατζά (1767-1798), σύντροφο του Ρήγα ο οποίος εκτελέστηκε μαζί του.

Το βιβλίο περιλαμβάνει τις ακόλουθες ιστορίες:

1. Ιστορία πρώτη περιέχουσα τον σφοδρόν έρωτα ενός νέου Κωνσταντινουπολίτου
2. Ιστορία δευτέρα  περιέχουσα τον ελεινόν έρωτα ενός Κερκυραίου Δραγομάνου του της Βενετίας πρέσβεως εν Κωνσταντινουπώλει
3. Ιστορία τρίτη περιέχουσα διάφορα ερωτικά περιστατικά τινός Ζαγοραίου ευγενούς και πρώτον: περί της εν Ρωσσία κώμης Πουλτάβας

 Απόσπασμα από τη δεύτερη ιστορία:

 ΕΚΕΙΝΗ
[Κοκονίτσα Χοροψιμά]

Ευγενέστατε Κυρ-Ανδρέα!

Η ωραιότης δεν θεωρείται,
μήτε τελείως ποσώς μετρείται
εις ένα μόνον πρόσωπον πλέον
χωρίς να είναι άλλον ωραίον.
Γιατί δεν είναι τσαρές (=τρόπος) να γένει,
μήτε ακούσθη, μήτε συμβαίνει
όλες οι χάρες να μαζωχθούνε
και εις ένα πρόσωπον να δοθούνε:
το κάθε κάλλος έχει κοντά του
και εδικά του χαρίσματά του,
κι η φύσις όλα τα καλλωπίζει,
με προτερήματα τα στολίζει
κι όποιος νομίζει κι αποφασίζει
κι εις ένα μόνον τα διορίζει (=συγκεντρώνει)
όλου του κόσμου την ευμορφίαν,
βέβαια έχει αναισθησίαν!
Αρχή και τέλος των αναισθήτων,
φαίνονται να ΄ναι, και ανοήτων
τα τόσα κάλλη να μη κοιτάζει
και ένα μόνο να εκθειάζει.
Οι άλλοι όμως χρέος δεν έχουν
με τον σκοπόν του μαζί να τρέχουν
γιατί με μάτια παστρικά βλέπουν
τόσα και τόσα κάλλη που τρέχουν.
Για τούτο όλα τα επαινούνε,
ένα και μόνον δεν εννοούνε,
το ουδέν είναι μια ωραιότης
να ζήσει όμως πια η ολότης.

ΕΚΕΙΝΟΣ
[Τσελεμπή Ανδρέας]

Αξιέραστη ψυχή μου, Χοροψιμά!

Τι γνώμη, φως μου, είν΄αυτή,
πεισματική και δυνατή!
Τι άκρα ασπλαχνία,
μεγάλη τυραννία!
Τόση σκληρότητα πολλή
χωρίς ποσώς μεταβολή
πώς να το υποφέρω
τελείως δεν ηξεύρω.
Εγώ δείχνω καρδιακή,
αγάπη υπερβολική,
κι αντίς να αγαπώμαι
μάλιστα [...]

Την 4^η έκδοση του βιβλίου του 1836, μπορεί κάποιος να τη διαβάσει ψηφιακά από την «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών – Ανέμη» του Πανεπιστημίου Κρήτης (κάνοντας κλικ εδώ…)