Οι Άγιοι και οι Δαίμονες του Γιάννη Καλπούζου

Άγιοι και δαίμονες εις ταν Πόλην / Γιάννης Καλπούζος, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2011.

Είχα το συγκεκριμένο βιβλίο στη βιβλιοθήκη μου για περίπου δύο χρόνια. Το είχα πάρει από μια παρουσίαση του συγγραφέα στο βιβλιοπωλείο Rivergate στη Λευκωσία, όπου και είχα γνωρίσει τον Γιάννη Καλπούζο. Το μεγάλο μέγεθος του βιβλίου (748 σελίδες), το εξώφυλλό το οποίο δεν με προδιέθετε θετικά καθώς και οι πολλές τούρκικές και άλλες άγνωστες λέξεις που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας (με αποτέλεσμα να χρειάζονται παραπομπές και γλωσσάρι για να διαβαστεί) με έκαναν να αναβάλλω την ανάγνωσή του.

Τελικά, ήρθε η σειρά του! Το διάβασα και συνειδητοποίησα γιατί ο Γιάννης Καλπούζος είναι τόσο δημοφιλής και γιατί τα βιβλία του καταγράφουν τόσο μεγάλες πωλήσεις.

Το «Άγιοι και Δαίμονες» είναι ένα πολύ καλά δουλεμένο βιβλίο για το οποίο ο συγγραφέας φαίνεται ότι έκανε μεγάλη έρευνα. Το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα παρουσιάζει μέσα από την πλοκή του την σκληρή ζωή της περιόδου που περιγράφει (19^ος αιώνας) στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε άλλες περιοχές όπου ταξιδεύει ο ήρωας. Μέσα από τη διήγηση του Καλπούζου μαθαίνουμε για την αντιμετώπιση που είχαν οι υπόδουλοι έλληνες (και οι υπόλοιπες μειονότητες της Πόλης) από τους τούρκους, τη θέση της γυναίκας, πως βίωναν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής τον έρωτα και τις δυσκολίες της ζωής. Η σύνδεσή της ιστορίας με την Ελληνική Επανάσταση και με πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα την κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ελκυστική.

Οι χαρακτήρες του Καλπούζου είναι πολύ καλά κτισμένοι και οι περιγραφές του είναι τόσο ζωντανές που σε κάνουν να τις βιώνεις μαζί με τους ήρωες. Η εξιστόρηση των γεγονότων είναι ισορροπημένη και όσο αποστασιοποιημένα μπορεί να δοθεί από έναν Έλληνα, αφού δεν παραλείπει να καταγράψει τα λάθη και τα εγκλήματα και τις δικής μας πλευράς.

Ο Γιάννης Καλπούζος μέσα από την εξιστόρηση του αναδεικνύει και άγνωστες (για τους περισσότερους) πτυχές της ελληνικής ιστορίας. Μια από αυτές είναι και η συμμετοχή των κυπρίων στον αγώνα του 1821 για την οποία αναφέρει, βάζοντας τον ήρωα του να περιγράφει στο ημερολόγιο του την μάχη στο Μανιάκι όπου πολέμησε πλάι στον Παπαφλέσσα: «Κοντά μου ήταν και ο Βασίλης, Κύπριος στην καταγωγή του. Εθελοντής, όπως και άλλοι που ήρθαν κατά πρώτον με καπετάνιο τον Χατζη-Χρήστο Βούλγαρη με ολόκληρη φάλαγγα από κείνο το μακρινό νησί και πολέμησαν για την πατρίδα. Όπως ήρθαν πολλοί και από τα Ιόνια νησιά κι άλλους αλαργινούς τόπους. Από τους αγνότερους αγωνιστές. Κι ούτε είδα γραμμένο ως τα σήμερα τίποτε για τους Κύπριους».

Από το οπισθόφυλλο:

Μυθοπλασία και πραγματικότητα συνυφαίνονται στο υφαντό της Πόλης από το 1808 ως το 1831. Καθημερινή ζωή, έρωτες, δυνατές φιλίες, πλούτη, φτώχεια, οραματιστές, συμμορίες των δρόμων, χασικλήδες, δερβίσηδες, γενίτσαροι· αρνησίθρησκοι, κρυπτοχριστιανοί, δεισιδαιμονίες, ερωτικά ξόρκια, χαμένα όνειρα, οι γυναίκες στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού· πυρκαγιές, παζάρια, βεγγέρες, καπηλειά των 1000 τ.μ., η τρομερή φυλακή του Μπάνιον, το μπουντρούμι και η αστυνομία του Πατριαρχείου· κοινά σχολεία, η Μεγάλη του Γένους Σχολή, ερωμένες Πατριαρχών, λεσβίες, αρώματα, λάσπες, βασανιστήρια, πανούκλα· προεπαναστατική περίοδος, Φαναριώτες, συνωμοσίες, μυστικές εταιρείες, προδότες, μισαλλοδοξία, οι σφαγές στην Πόλη το 1821· Ρωμιοί, Οθωμανοί, Αρμένιοι, Φράγκοι, Εβραίοι. Κι ακόμα Πόντος, Χίος, Δραγατσάνι, Μανιάκι, Αλεξάνδρεια.

Πόθος, φόβος, όχλος, άγιοι και δαίμονες.

Ένα επικό μυθιστόρημα που καθηλώνει τον αναγνώστη με την περιπετειώδη ζωή των ηρώων του, την ατμόσφαιρά του, τη χειμαρρώδη γλώσσα του, το συναίσθημα, τον στοχασμό, τις αστείες καταστάσεις και την ολοζώντανη αναπαράσταση της εποχής εκείνης.


* Διαβάστε επίσης: Η Ουρανόπετρα του Γιάννη Καλπούζου