Η Τηλυρία είναι ορεινή χερσόνησος της Κύπρου στο βορειοδυτικό μέρος του νησιού ανάμεσα στον Kόλπο Χρυσοχούς και τον Kόλπο του Μόρφου. Εκτίνεται σε μήκος 6 χιλιόμετρων και πλάτος 30 και βρίσκεται ανάμεσα στις επαρχίες Πάφου και Λευκωσίας. Από το 1974 μέρος της βρίσκεται υπό κατοχή από τον Τουρκικό στρατό.
Τα χωριά της Τηλλυρίας είναι ο Κάτω Πύργος, το μεγαλύτερο, Πάνω Πύργος, Παχύαμμος, Πηγαίνια, Κόκκινα, Αμμαδιές, Ξερόβουνος, Λουτρός, Λιμνίτης, Γαληνή, Ποταμός του Κάμπου , Άγιο Γιωργούδι,Άγιος Θεόδωρος, Άγιος Ιωάννης , Αλεύκα, Βαρίσεια, Μανσούρα, Μοσφίλι, Σελλάδιν τ΄Άππη, και Χαλερί.
Κατά τις δικοινοτικές ταραχές και την τούρκικη ανταρσία 1963-1964, το χωριό Κόκκινα αποτελούσε τουρκοκυπριακό θύλακας και οι τούρκοι το χρησιμοποιούσαν για λαθραίες εισαγωγές όπλων και στρατιωτών στην Κύπρο από την Τουρκία.
Στις αρχές Αυγούστου του 1964 δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς επιτέθηκαν στον θύλακα Μανσούρας - Κοκκίνων. Οι Τουρκοκύπριοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να καταφύγουν στα Κόκκινα. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ αδυνατούσε να επιβάλει εκεχειρία και η Τουρκία αντέδρασε βίαια με την αεροπορία της να βομβαρδίζει τις ελληνοκυπριακές θέσεις και τα χωριά με βόμβες Ναπάλμ (7, 8 και 9 Αυγούστου, 1964).
Από τους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν 55 Ελληνοκύπριοι, μεταξύ των οποίων 28 πολίτες. Οι τούρκικοι βομβαρδισμοί έπληξαν και κατοικημένες περιοχές, ακόμα και το νοσοκομείο στο χωριό Παχύαμμος.
Η Ελλάδα τέθηκε σε πολεμική ετοιμότητα, αλλά δεν επενέβηκε στρατιωτικά, υπακούοντας σε έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας για κατάπαυση του πυρός και ειρήνευση στην περιοχή.
Τα τραγικά γεγονότα ενέπνευσαν τον συγγραφέα - δημοσιογράφο Σπύρο Παπαγεωργίου που έγραψε το ποίημα «Αγία Τηλλυρία». Οι στίχοι του ποιήματος:
Αγία Τηλλυρία
Αγία Τηλλυρία,
πώς να ιχνογραφήσω τη μορφή σου
πώς να σου ιστορήσω εικόνισμα,
πώς να σε ζωγραφίσω;
Που δεν έχεις, καημένη μου,
άλλο από μαυρίλα και θάνατο.
Αύγουστος μήνας, και φωτιά, και θάνατος
Πού νάβρω χρώμα;...
Αγία Τηλλυρία σταχομαζώχτρα
και ζητιάνα μου.
Και τι να ζητιανέψεις πια
πού τάχεις όλα: τόση ζωή και τόσο θάνατο;...
Κι’ όμως ήτανε Αύγουστος ζεστός
κι’ ούτε βροχή ούτε λύτρωση
μπόραε νάρθη από ψηλά.
Ήταν Αύγουστος και δεν έβρεχε.
Κι’ οι φωτιές που άναψαν τ’ αεροπλάνα
έγλειφαν τη γη θυμωμένες
από κάτω στο παραθαλάσσι
μέχρι ψηλά στα φαλακρά υψώματα.
Βρέξε Θεέ μου, βρέξε!
Το ποίημα Αγία Τηλλυρία συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο:
Η Αγία Τηλλυρία : συναξάρι δοξαστικό για να ψάλλεται κάθε 8 του Αυγούστου στους ναούς των καρδιών και ν' αντηχούν οι θόλοι και τα ημιθόλια των συνειδήσεων / Σπύρου Παπαγεωργίου. Λευκωσία: [χ.ο.], 1972.
Το ποίημα μελοποιήθηκε από τον Γιώργο Κοτσώνη και περιλήφθηκε στο άλμπουμ «Αγία Τηλλυρία» και το τραγούδησε ο Κώστας Καμένος:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου