Adults in the room: το βιβλίο και η ταινία του Γιάνη Βαρουφάκη

Την άποψή του για τα γεγονότα του 2015, όταν η Ελλάδα, με την κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα, προσπάθησε να απαλλαγεί από το Μνημόνιο της Τρόικας, κατέθεσε σε βιβλίο του ο τότε στενότερος συνεργάτης του πρωθυπουργού και υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης.

Το βιβλίο γράφτηκε στην αγγλική γλώσσα και κυκλοφόρησε το 2017 με τίτλο “Adults In The Room: My Battle With Europe’s Deep Establishment” [«Ενήλικες στο δωμάτιο: η μάχη μου με το βαθύ Ευρωπαίκό κατεστημένο»].

*Ο τίτλος του βιβλίου “Adults in the room” είναι εμπνευσμένος από μια φράσει της Κριστίν Λαγκάρντ (Christine Lagarde), διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) η οποία σε μια από τις επεισοδιακές συναντήσεις του Eurogroup ζήτησε από τους παρευρισκόμενους να συμπεριφέρονται ως ενήλικες.

Το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά και κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά (2017) από τις εκδόσεις Πατάκης με τον τίτλο «Ανίκητοι ηττημένοι: για μια ελληνική άνοιξη μετά από ατελείωτους μνημονιακούς χειμώνες».

Βαρουφάκης, Γιάνης. Ανίκητοι ηττημένοι : Για μια ελληνική άνοιξη μετά από ατελείωτους μνημονιακούς χειμώνες / Γιάνης Βαρουφάκης · μετάφραση Πέτρος Γεωργίου, Μαρία Χρίστου, Αλέξανδρος Βαφειάδης. - Αθήνα : Εκδόσεις Πατάκη, 2019. - 829σ. · 21x14εκ. - (Πολιτική - Οικονομία)

Περίληψη βιβλίου

Τι συνέβη όταν ένας μικρός λαός αποφάσισε να αποδράσει από τη μόνιμη χρεοδουλοπαροικία που ερημοποιεί τη χώρα του;

Οι "Ανίκητοι ηττημένοι" είναι όλοι εκείνοι που το 2015 ξεπέρασαν τον φόβο του βαθέως κατεστημένου και έφεραν την "Ελληνική Άνοιξη". Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη ρίχνει φως στη μεθοδικότητα με την οποία ηττήθηκε η "Ελληνική Άνοιξη", με παράπλευρη απώλεια την απαξίωση και σταδιακή αποδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Brexit κτλ.). Όμως καταδεικνύει και κάτι άλλο: Πως, παρά την ήττα τους, η "Ελληνική Άνοιξη" των Ανίκητων Ηττημένων έβαλε τις βάσεις για μια "Ευρωπαϊκή Άνοιξη", αναδεικνυόμενη έτσι σε σοφή επένδυση στο μέλλον μιας βιώσιμης Ελλάδας εντός μιας δημοκρατικής Ευρώπης, για την οποία αξίζει κανείς να μάχεται.

Αφιερωμένο σε όσους πασχίζουν για τον έντιμο, λογικό συμβιβασμό, αλλά προτιμούν να ισοπεδωθούν παρά να καταλήξουν συμβιβασμένοι, το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη έχει τουλάχιστον τρεις αναγνώσεις:

- Χρονικό των γεγονότων του 2015, όταν οι δανειστές της χώρας ρίσκαραν την ακεραιότητα της Ευρώπης για να αναπαραγάγουν την άνομη εξουσία τους, επεκτείνοντας στο διηνεκές τη γενικευμένη πτώχευση της ελληνικής κοινωνίας.

- Εξιστόρηση ενός ακόμα "επεισοδίου" της ελληνικής ιστορίας όπου η διάσπαση του εσωτερικού μετώπου έφερε την ήττα.

- Καταγραφή συναρπαστικών συζητήσεων με ανθρώπους που καθορίζουν τις τύχες μας, όπως τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την Κριστίν Λαγκάρντ, τον Μάριο Ντράγκι, τον Εμμανουέλ Μακρόν, τον Μπαράκ Ομπάμα.

Ίσως όμως η πιο ενδιαφέρουσα ανάγνωση κινείται γύρω από άλλον, εντελώς διαφορετικό, άξονα που θυμίζει περισσότερο αρχαία ή σαιξπηρική τραγωδία: Εμβάθυνση στο δράμα ανθρώπων με εξουσία μεγάλη, που όμως καταλήγουν ανήμπορα πλάσματα πιασμένα στην παγίδα που τους έστησε η θεσμική τους ισχύς.

Η ταινία
Στις 31 Αυγούστου 2019 έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας η ταινία του Κώστα Γαβρά "Ενήλικοι στην αίθουσα", βασισμένη στο βιβλίο.
Στον πρόλογο της νέας έκδοσης διαβάζουμε την επιστολή του σκηνοθέτη στον συγγραφέα τον Ιούλιο του 2015, όπου μεταξύ άλλων γράφει: "[...] κρίνω ότι βρήκα αυτό που ψάχνω για καιρό πολύ: το θέμα μιας ταινίας, ενός δράματος, για μια Ευρώπη που την κυβερνά μια ομάδα κυνικών ανθρώπων αποκομμένων από ανθρώπινες, πολιτικές και πολιτιστικές ανησυχίες. Ανθρώπων που έχουν ψύχωση με συγκεκριμένους αριθμούς, και μόνο με αυτούς. [...] Θέλω να τονίσω ότι, ενώ θα αφορά την Ελλάδα, η ταινία θα είναι οικουμενική".

Η ταινία είναι καλογυρισμένη ενώ και η διανομή ρόλων (κάστιγκ) ήταν πετυχημένη με τους ηθοποιούς να μοιάζουν αρκετά οπτικά με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές.  

Η ταινία περιγράφει τα γεγονότα όπως τα έζησε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Μερικές σκηνές είναι υπερβολικά δραματοποιημένες (όπως π.χ. η σκηνή στο τέλος όπου ο Αλέξης Τσίπρας συναντά τους Ευρωπαίους ηγέτες μετά το δημοψήφισμα).

Περίληψη ταινίας

Πίσω από κλειστές πόρτες, διαδραματίζεται μια παγκόσμια ιστορία: Εκείνη ενός λαού παγιδευμένου σε ένα κολοσσιαίο χρέος. Μια επιβεβλημένη λιτότητα ενάντια στην ανθρωπότητα και την επιβίωση.

Μια ιστορία όπου ο καθένας παίζει το δικό του ρόλο, όπου οι χαρακτήρες δεν είναι ούτε καλοί ούτε κακοί, αλλά καθοδηγούμενοι από τις συνέπειες της δικής τους αντίληψης για το τι είναι σωστό να κάνουν.

Το τρέιλερ της ταινίας