Ο Frye παραβλέπει συνειδητά όλες τις συγκεκριμένες και πρακτικές επικρίσεις, προσφέροντας αντ 'αυτού κλασικά εμπνευσμένες θεωρίες τρόπων, συμβόλων, μύθων και ειδών, σε αυτό που ονομάζεται "αλληλένδετη ομάδα προτάσεων". Η λογοτεχνική προσέγγιση που πρότεινε ο Frye στην "Ανατομία της κριτικής" είχε μεγάλη επιρροή τις δεκαετίες πριν από την αποικοδομητική κριτική και άλλες εκφράσεις του μεταμοντερνισμού που εμφανίστηκαν στον αμερικανικό ακαδημαϊκό χώρο, περίπου την δεκαετία του 1980.
Μερικές ενδιαφέρουσες απόψεις του Frye μέσα από το βιβλίο:
“Ο κριτικός κατέχει έναν πλούτο προσωπικής εμπειρίας, που διαμορφώθηκε από το ταπεραμέντο του και από όλες τις επαφές που μπόρεσε να έχει με τις λέξεις της γλώσσας, περιλαμβανομένης και της ανάγνωσης των εφημερίδων και των διαφημιστικών πανό, των ταινιών και των συζητήσεων".
"Ένας κριτικός μπορεί πολύ καλά να αφιερώσει μια διατριβή, ένα βιβλίο, ακόμη και τη δουλειά μιας ολόκληρης ζωής, στην εξέταση ενός έργου που εκτιμά πως είναι τρίτης κατηγορίας, απλά επειδή πιστεύει πως μπορεί να το συνδέσει με έναν στόχο που του φαίνεται αρκετά σημαντικός”.
“Δεν υπάρχει πραγματικός συσχετισμός ανάμεσα στην αξία της τέχνης και την αποδοχή της από το κοινό”.
“Η ποίηση είναι ανιδιοτελής χρήση των λέξεων: δεν απευθύνεται άμεσα στον αναγνώστη”.
“Ένας από τους λόγους που ο κριτικός πιστεύει ότι οι ποιητές μπορούν να εκτιμηθούν σωστά μόνο μετά θάνατον, είναι ότι τότε δε μπορούν πια να εκμεταλλευθούν το ποιητικό τους κύρος για να τον τυραννούν με υπαινιγμούς ότι αυτοί ξέρουν τα πράγματα από πρώτο χέρι”.
Η “Ανατομία
της κριτικής” (Anatomy of criticism) γράφτηκε
από τον Frye το 1957 και κυκλοφόρησε πρώτα
στον Καναδά από τις εκδόσεις Princeton University
Press.
Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 1996 από τις εκδόσεις
Gutenberg:
Frye, Northrop, 1912-1991. Ανατομία της κριτικής : τέσσερα δοκίμια / Northrop Frye · επιμέλεια Μαριζέτα Γεωργουλέα · μετάφραση Μαριζέτα Γεωργουλέα · επιμέλεια σειράς Δημήτρη Αρμάο. - 1η έκδ. - Αθήνα : Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 1996. - 410 σ. · 24x17 εκ. - (Το Μυστικό και το Παράδειγμα · 4).Από το οπισθόφυλλο:
Επειδή η λογοτεχνία -κατά την άποψη του κορυφαίου αυτού μελετητή της, του Northrop Frye- δεν αποτελεί ένα απλό συνάθροισμα βιβλίων, μία τερατώδη βιβλιοθήκη που στα ράφια της συγκεντρώνονται αταξινόμητα όλα όσα κατέγραψαν οι ποιητές, οι πεζογράφοι κι οι θεωρητικοί μας μέσα στους αιώνες, αλλά ένα οργανωμένο σύμπαν που διέπεται από νόμους εξίσου «αυστηρούς» με τους αντίστοιχους του φυσικού σύμπαντος, σκοπός της Κριτικής -πέραν όλων των επιμέρους- είναι να ανακαλύψει και να διατυπώσει ευκρινώς αυτούς τους νόμους.
Ο Frye, επιχειρώντας να συνθέσει σε έναν γερό κι αδιάσπαστο κορμό όλες τις "κριτικές" που επεξεργάζονταν οι ειδικοί στον καιρό του, έως και την έκδοση της "Ανατομίας" δημιούργησε με τούτο το μνημειώδες έργο μια ενιαία θεωρία για τη λογοτεχνία, καθώς δε μιλούσε για ένα κάποιο κείμενο, για μια γενιά ή για τα άπαντα κάποιου συγγραφέα, αλλά για το σύνολο της υπάρχουσας λογοτεχνίας: από τη Βίβλο και τους Κλασικούς έως τη σύγχρονη Επιστημονική Φαντασία και τα λαϊκά ρομάντζα. Και όντως το κατόρθωσε, όχι μόνο επειδή δεν του έλειπε η απόλυτη εποπτεία στα κείμενα που όφειλε να εξετάσει, αλλά και γιατί όλοι οι αναγνώστες του έργου του μπορούν να αποδεικνύουν την ευστάθεια της θεωρίας του από τα καθημερινά τους διαβάσματα, ανακαλύπτοντας "ανάμεσα από τις αράδες" μυστικά και συγγένειες που διαφορετικά δε θα μπορούσαν να φανταστούν. Ο Frye στον αντίποδα των ξηρών, άνευρων κριτικών, χαρίζει στην Απόλαυση της Ανώγνωσης μια νέα διάσταση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου