(του Μιχάλη Παπαντωνόπουλου, Φιλελεύθερος, 16 Οκτ. 2011)
Δώδεκα αλλόκοτα διηγήματα, δώδεκα παράξενες ιστορίες...
Ανδρέας Καπανδρέου, Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν
Με τον Μιχάλη Παπαντωνόπουλο
Συχνά, η πρώτη επαφή κάποιου που υπογράφει μια μόνιμη στήλη βιβλιοκριτικής με ένα βιβλίο, είναι το δελτίου Τύπου. Διαδικασία ενίοτε χρήσιμη κι άλλοτε αδιάφορη. Όταν όμως λαμβάνεις την παρακάτω ιντριγκαδόρικη πέρα από οποιονδήποτε διαφημιστικό υπερθεματισμό- σύνοψη βιβλίου («Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν»:
Οι σκισμένες σελίδες ενός παλιού ημερολογίου που έπεσαν τυχαία στα χέρια μου, αποκαλύπτουν στοιχεία για ένα τρομακτικό μυστικό στο οποίο εμπλέκονται ο Αλμπερτ Αϊνστάιν και το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό! -«Αμάρ»:
Ένας αδίστακτος Μαροκινός γκάνγκστερ είναι έτοιμος για όλα, όχι όμως για την πραγματικότητα που αντικρίζει ξαφνικά μπροστά του... - «Το δωμάτιο με τους καθρέφτες»: Υπάρχει άραγε πεπρωμένο; Γίνονται τα όνειρα πραγματικότητα; Τι είναι άραγε πιο οδυνηρό; Ο θάνατος ή η ζωή; Οι απαντήσεις δίνονται στο δωμάτιο με τους καθρέφτες. - «Ένα μπουκέτο ορχιδέες από το πουθενά» Όταν ένα μπουκέτο ορχιδέες αποστέλλεται στον παραλήπτη του από τον άλλο κόσμο… «Θανάσιμο όνειρο»: Το όνειρο μπλέκεται με την πραγματικότητα και το υποσυνείδητο... Ή μήπως τελικά όλα είναι παιχνίδια του μυαλού; - «Ο Δίας στο Facebook»: Η παράξενη ιστορία μιας φωτογραφίας στο Facebookκαι η σχέση του Δία με έναν Γερμανό ροκ σταρ και ένα πεντάχρονο αγόρι. «Η Αλίκη το ήθελε πολύ»: Μερικές φορές δεν είναι καλό να επιθυμούμε κάτι πάρα πολύ, επειδή μπορεί τελικά η επιθυμία μας να πραγματοποιηθεί... - «Σχολική εκδρομή»: Κάποιο φοβερό ατύχημα σε σχολική εκδρομή οδηγεί ένα κοριτσάκι σε μεταθανάτια εμπειρία. - «Ο καταδιώκτης του Τζακ»: Η τυχαία σύλληψη του αδίσταχτου εγκληματία Τζακ αποκαλύπτει ένα μεταφυσικό δρώμενο. - «Η γυναίκα που έπεσε από ψηλά»: Ποια ιστορία μπορεί να κρύβεται πίσω από την πτώση μιας γυναίκας από το παράθυρο; - «Μέχρι πού θα πάει αυτή η βαλίτσα;»Οι κωμικοτραγικές περιπέτειες μιας βαλίτσας και του ιδιοκτήτη της, που κατέληξαν να γίνουν βραβευμένο μυθιστόρημα. - «Η περιπέτεια ενός ονόματος ή Γιατί Ανδρέας Καπανδρέου»: Η περιπέτεια και η εξέλιξη ενός ονοματεπώνυμου), τότε το μόνο που περιμένεις είναι η διαπίστωση αν και το βιβλίο επιτυγχάνει τους στόχους του -ή τους στόχους που ως αναγνώστης έχεις ετεροκαθορίσει «εκ μέρους του»- όπως τα κατάφερε ένα τυπικό δελτίο Τύπου. «Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν» συντίθεται από δώδεκα αλλόκοτα διηγήματα, όπως μας τα συστήνει ο συγγραφέας τους, Ανδρέας Καπανδρέου (Ανδρέας Κ. Ανδρέου). Στην πλειονότητά τους, οι ιστορίες του ανά χείρας βιβλίου εντάσσονται στην παράδοση της λογοτεχνίας του φανταστικού, με το «ανοίκειο» να συνιστά τον δομικό πυρήνα του έργου. Καθημερινοί άνθρωποι, συνήθη περιστατικά διαθλώνται στον φασματικό -συχνά στρεβλωτικό- καθρέφτη του ασυνείδητου, μέσα σε σκοτεινές συνθήκες που ορίζουν -και ορίζονται από- τους δικούς του νόμους, οδηγώντας πάντα σε απρόβλεπτες εξελίξεις. Δεν θα πω «τέλος», γιατί οι ιστορίες του Καπανδρέου δεν προσφέρουν κάποιου είδους κάθαρση στον αναγνώστη ή τους πρωταγωνιστές τους, ακόμα κι αν ο επίλογος στέφεται όχι σπάνια- υπό οποιαδήποτε εξορθολογισμένη λύση. Εν τούτοις, αυτό που σίγουρα προσφέρουν τα διηγήματα του Α. Καπανδρέου, είναι η αλήθεια της εκφοράς τους, αδιάφορο αν η πλοκή τους αναφέρεται σε μεταφυσικό επίπεδο ή οι επιμέρους σκηνές μεταβάλλονται από κάποιες αόρατες και -το πιθανότερο- ακατάληπτες για την ανθρώπινη διάνοια δυνάμεις. Αλήθεια η οποία μερίζεται ως κέρδος στη συγγραφική δεινότητα του Καπανδρέου, που χτίζει με μια στοιχειώδη -και συγχρόνως, στοιχειακή- γλώσσα τις μεταφυσικές ιστορίες της καθημερινότητάς μας· ιστορίες που ως επί το πλείστον κλείνουν με μιαν εξήγηση που έλκεται από τον αισθητό κόσμο. Τεχνάσματα όπως η «συμμετοχή» ιστορικών προσώπων (βλ. Αϊνστάιν) στην πλοκή του κειμένου, η αναλυτική περιγραφή των στοιχείων ενός βιβλίου κι άλλα πραγματολογικά δεδομένα συντείνουν προς την ίδια διάθεση, ενώ καίρια είναι και η συνδρομή του δοκιμιακού λόγου που αξιοποιεί -σε ορισμένα χωρίαο Α. Καπανδρέου. Κατ’ ουσίαν, η υποβλητικότητα των διηγημάτων οικοδομείται στη συναίρεση αναλυτικής σκέψης και ανοίκειου. Κλείνοντας, οφείλει κανείς να αναγνωρίσει πως το εν λόγω βιβλίο δεν εντάσσεται ενιαία στη λογοτεχνία του φανταστικού, όπως ο τίτλος του υπαγορεύει. Διακριτά είναι τα στοιχεία της νουάρ πεζογραφίας και της παραδοξολογίας που επιβάλλει το «σκοτεινό» χιούμορ, διευρύνοντας τον δημιουργικό ορίζοντα των κειμένων στο πλαίσιο της λαϊκής λογοτεχνίας, όχι υπό την έννοια της αστικολαϊκευμένης λογοτεχνίας ή δοκιμιακής γραφής που τόσο «άνθησε» κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες στα Νεοελληνικά Γράμματα, μα με τη συνείδηση που εξέφραζε το κίνημα του βορτισμού -μέσα από το Μανιφέστο του- τη δεκαετία του 1910, όταν διακήρυσσε ως καθαρή λαϊκή την τέχνη «που δεν απευθύνεται συγκεκριμένα σε καμιά κοινωνική τάξη, αλλά στα θεμελιώδη και λαϊκά ένστικτα κάθε κοινωνικής τάξης και τύπου ανθρώπου, ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ».
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ
Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1972. Σπούδασε Βιβλιοθηκονομία, Επιστήμες της Πληροφορίας και Επιστήμες της Αγωγής σε Ελλάδα, Ην. Βασίλειο και Κύπρο. Από το 1996 εργάζεται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. «Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν» είναι το πρώτο του βιβλίο.
- … ο άτυχος οδηγός ονομαζόταν Μάριος Ασημόπουλος… Τουλάχιστον αυτό το όνομα σας λέει κάτι; Ο Μάριος Ασημόπουλος ήταν ο αρραβωνιαστικός της φίλης της, της Ανίτας! - Ποιος; Ρώτησε η Ρένα σχεδόν τραυλίζοντας. Αμέσως τα πάντα σκοτείνιασαν μπροστά της και το ίδιο βραδινό όνειρο άρχισε πάλι να ξετυλίγεται απ’ την αρχή… Ο Μάριος μπήκε σπίτι της έχοντας πολλή οικειότητα, σαν να ήταν ζευγάρι από χρόνια… Την αγκάλιασε και τη φίλησε στο στόμα. Αυτή ανταποκρίθηκε. Μετά τη βοήθησε να φορτώσουν τα πράγματά της στο αυτοκίνητο. Δεν ήξερε γιατί, αλλά θα ταξίδευαν με το δικό της αμάξι. Ο Μάριος είχε έρθει με ταξί. Αυτός θα οδηγούσε. Του έδωσε τα κλειδιά και κάθισε στη θέση του συνοδηγού… Θυμήθηκε πως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τής κρατούσε τρυφερά το πόδι… Και μετά…, ω Θεέ μου…, τι έγινε μετά; Σ’ εκείνη τη μεγάλη στροφή… Ο Μάριος πήγε ευθεία… Η Ρένα ένιωσε το αυτοκίνητο να πέφτει στο κενό και μετά ένα δυνατό πόνο απ’ τη ζώνη ασφαλείας που φορούσε… Το ακουστικό έπεσε από τα χέρια της. 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου