Εκεί που η όραση περισσεύει: νουβέλα του Δημήτρη Στατήρη

Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στην Αθήνα, βρέθηκα να περπατώ  στα σοκάκια γύρω από την πλατεία Ομονοίας.

Σοκαρισμένος παρατηρούσα τους άστεγους που προσπαθούσαν να επιβιώσουν μέσα στο κρύο, σε άθλια πραγματικά κατάσταση. «Σπίτι» έκαναν κάθε «φιλόξενη» γι’ αυτούς τσιμεντένια γωνιά και για κρεβάτια τους είχαν  βρεγμένα χαρτόνια και εφημερίδες που άπλωναν ανάμεσα σε πολυχρησιμοποιημένες σύριγγες και ακαθαρσίες. Κοιτώντας τους, προσπαθούσα να φανταστώ ποια άραγε ήταν η ιστορία που κρυβόταν πίσω από τον καθένα τους. Τι ήταν αυτό που τους οδήγησε σε αυτή την τρισάθλια κατάσταση. Τα ναρκωτικά άραγε; Οι άτυχες συγκυρίες της ζωής; Ψυχολογικά προβλήματα; Συνειδητή επιλογή, ίσως για κάποιους; (αν είναι ποτέ δυνατόν να επιλέξει κάποιος να ζει έτσι). Το κράτος τι κάνει για αυτούς; Συγγενείς και φίλοι δεν υπάρχουν;

Τα ερωτήματα μου, έμειναν φυσικά αναπάντητα, αφού δεν τόλμησα να διαταράξω την νοσηρή γαλήνη στην οποία βρισκόντουσαν για να πιάσω κουβέντα μαζί τους…

Ήταν, όμως, λες και η μοίρα ήθελε να λάβω απαντήσεις αφού επιστρέφοντας στη Λευκωσία, βρήκα στο ταχυδρομικό μου κουτί ένα βιβλίο – δώρο από τον καλό μου φίλο συγγραφέα Δημήτρη Στατήρη.

Το βιβλίο, μια νουβέλα για την ακρίβεια, με τον παράξενο τίτλο «Εκεί που η όραση περισσεύει». Πρωταγωνιστής της ιστορίας, είναι ο Ανέστης, ένας άστεγος, απόκληρος της κοινωνίας ο οποίος προσπαθεί παρέα με τον σκύλο του τον Φλόπυ, να επιβιώσει στις σκληρές συνθήκες της μεγαλούπολης.  

Ο συγγραφέας μας διηγείται την καθημερινότητα του Ανέστη η οποία είναι ουσιαστικά μια καθημερινή πάλη για επιβίωση. Στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει το ελάχιστο φαγητό που θα επιτρέψει στον ίδιο και στον σκύλο του να επιβιώσουν, ο πρωταγωνιστής θα μπλέξει με έναν έμπορο ναρκωτικών και θα ερωτευτεί μια μετανάστρια από την Ασία. Θα παλέψει αρκετές φορές να βγει από τον βούρκο στον οποίο βρέθηκε κολλημένος και κάποιες φορές, για κάποια μικρά χρονικά διαστήματα θα τα καταφέρει…

Πρόκειται για ένα άκρως ρεαλιστικό αφήγημα με την γραφή όμως να γίνεται σε κάποιες περιπτώσεις σουρεαλιστική. Μια πολύ σκληρή ιστορία από την οποία όμως δεν απουσιάζει η ευαισθησία, ο έρωτας και η αγάπη για τα ζώα.

Ο συγγραφέας, για ακόμα μια φορά, όπως κάνει και σε άλλα έργα του, χρησιμοποιεί και φανταστικά στοιχεία όπως για παράδειγμα το κοράκι το οποίο σε μια κατάσταση μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας σηκώνει τον Ανέστη ψηλά στον ουρανό, αλλά και την εμφάνιση ενός saola (κερατοφόρο θηλαστικό ζώο που ζει μόνο στο Βιετνάμ και στο Λάος) στην  στο κέντρο της Αθήνας.

Ένα βιβλίο με μηνύματα – γροθιά στο στομάχι όλων εμάς που ζούμε σε κανονικό σπίτι, έχουμε εργασία, οικογένεια και ένα σίγουρο πιάτο φαΐ καθημερινά.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

"Κάθε χειμώνας που ερχόταν έφερνε μαζί του και μία παρακαταθήκη από τον προηγούμενο: σκελετοί κάτω από γέφυρες, κρυοπαγήματα και αρρώστιες, χιόνια που έκαιγαν, ασπρόμαυρα Χριστούγεννα.

Ο ήλιος ξεθώριαζε στην ομίχλη και οι κυρίες με τις γούνες μεταμορφώνονταν σε αλεπούδες, αρκούδες και λεοπαρδάλεις και σάλταραν στα ταξί και στα τρόλεϊ και η πόλη ερήμωνε, γινόταν γκρίζος λαβύρινθος με κίτρινα φώτα και σκουριασμένα κάγκελα".

Αφιερωμένο ολοκληρωτικά στους ανθρώπους που έχουν χάσει τον εαυτό τους ή σε αυτούς που στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν ποιοι πραγματικά είναι περνούν στην άλλη πλευρά, αγωνιώντας για τη δική τους αλήθεια. Μια πορεία ή επιλογή ζωής, όπου υπάρχει εκφυλισμός όσο στη ψυχή τόσο και στο σώμα τους με διακριτές τις κακουχίες και τις ψυχικές μεταπτώσεις που χαράσσονται στα ήδη αλλοιωμένα από αυτές χαρακτηριστικά του προσώπου τους.

Ηλίας Βογδάνης, λογοπεδικός.

Στατήρης, Δημήτρης. Εκεί που η όραση περισσεύει: νουβέλα. Λάρισα: Εκδόσεις Θράκα, 2022.