Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του William Shakespeare: παράσταση από το Θεατρικό Εργαστήρι Κιμωλία

Το Θεατρικό Εργαστήρι Κιμωλία ανέβασε για φέτος (30 Ιουλίου 2022) το κωμικό θεατρικό έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (William Shakespeare) Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας.

Η σκηνή του θεάτρου Μασκαρίνι πλημύρισε από το ταλέντο των παιδιών - μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου που χάρισαν άφθονο γέλιο στους θεατές. Η εκπληκτική σκηνοθεσία που περιλάμβανε και αρκετούς μοντερνισμούς και ενσωμάτωση γνωστών ελληνικών τραγουδιών καθιστώντας το έργο πιο προσιτό στο σύγχρονο ελληνόφωνο κοινό, ήταν της Έφης Χαραλάμππους.

Το έργο ήταν σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ.

 Λίγα λόγια για το έργο

Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616), υπήρξε ο σπουδαιότερος Άγγλος θεατρικός συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται μια από τις κορυφαίες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας . Το «Όνειρο Καλοκαιρινής νύχτας», υπολογίζεται ότι γράφτηκε και παρουσιάστηκε το 1595, στους γάμους ενός Άγγλου αριστοκράτη και ανάμεσα στους ηθοποιούς αναφέρεται και το όνομα του ίδιου του συγγραφέα. Το «Όνειρο» λοιπόν ξεκινά στην αρχαία Αθήνα, στο παλάτι του Θησέα, που ετοιμάζεται να παντρευτεί την Ιππολύτη. Δύο νέοι της πόλης, ο Λύσανδρος και ο Δημήτριος διεκδικούν την ίδια κοπέλα, την Ερμία. Ο πατέρας της τελευταίας, ο Αιγέας, ζητά τον θάνατο της αν αυτή αρνηθεί να παντρευτεί αυτόν που θα της υποδείξει ο ίδιος.

Το έργο είναι μια ιστορία παρεξηγήσεων ερωτικών ανατροπών και μαγικών παρεμβάσεων μέσα στο σκοτεινό δάσος, όπου ο Όμπερον με το δικό του βασίλειο ξωτικών και η Τιτάνια με το δικό της, το κυβερνούν κάθε μέρα και φυσικά και κάθε νύχτα. Στο έργο προστίθεται και ο Πουκ, ένα σκανδαλιάρικο  ξωτικό, αλλά και πέντε μεροκαματιάρηδες που προσπαθούν, σώνει και καλά, να ανεβάσουν μια παράσταση στους γάμους του Δούκα.  

Επιρροές από την αρχαία Ελλάδα

Δεν υπάρχουν γνωστές πηγές για την ίδια την υπόθεση του έργου, αν και τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε αυτό έχουν ρίζες σε κλασικά λογοτεχνικά έργα, όπως η ιστορία του Πύραμου και της Θίσβης (Μεταμορφώσεις, Οβίδιος). Ο Λύσανδρος ήταν επίσης προσωπικότητα στην αρχαία Ελλάδα, όπως και ο Θησέας, βασιλιάς της Αθήνας, και η γυναίκα του, Ιππολύτη, αρχικά Βασίλισσα των Αμαζόνων.

Στον παράσταση της Κιμωλίας έργο έλαβαν μέρος (με σειρά εμφάνισης) οι μαθητές – ηθοποιοί:

Άννα Χανδριώτου: Θησέας – Δούκας της Αθήνας.

Μαρία Τηλεμάχου: Ιππολύτη – Βασίλισσα των Αμαζόνων.

Ελευθερία Παπαδοπούλου: Αιγέας – Πατέρας της Ερμίας.

Αγγέλα Κωνσταντινίδου: Ερμία – Ερωτευμένη με τον  Λύσανδρο.

Χρήστος Ιωάννου: Δημήτριος – Ερωτευμένος με την Ερμία.

Ορέστης Χριστοδουλίδης: Λύσανδρος – Ερωτευμένος με την Ερμία, επίσης.

Νικολέτα Μακρίδη: Ελένη – Ερωτευμένη με τον Δημήτριο.

Αμαλία Ντραγκομίρ: Πέτρος Σανίδας – Ξυλουργός – Πρόλογος – Φεγγάρι.

Νάγια Ανδρέου: Νικόλαος Σαΐτας – Υφαντής – Πύραμος.

Αντριάνα Ορφανίδου: Φραγκίσκος Φυσούνης – Επιδιορθωτής φυσερών – Θίσβη.

Ελευθερία Παπαδοπούλου: Ροβέρτος Βελόνης – Ράφτης – Τοίχος.

Ανδριάνα Γεωργά: Ροκάνης ο Μαραγκός – Λιοντάρι.

Νάσια Αριστείδου: Σιναπόσπορος – Ξωτικό Α’.

Αθηνά Κλειώ Χριστοδούλου: Μπιζελάνθης – Ξωτικό Β’.

Μαρία Μαργαρίτα Χριστοδούλου: Αραχνούφαντος – Ξωτικό Γ’.

Ερατώ Κωνσταντίνου: Πουκ – Ακόλουθος του Όμπερον.

Κυβέλη Χριστοδουλίδη: Όμπερον – Βασιλιάς του Δάσους.

Μυρτώ Κουκκίδη: Τατιάνα – Βασίλισσα των Ξωτικών.

Τη διδασκαλία των παιδιών ανέλαβαν οι Νάτια Χαραλάμπους, Μαρία Ζίττη και Θέμιδα Νικολάου.

 

Το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας (ή Όνειρο θερινής νυκτός) μεταφραστικέ σε πολλές γλώσσες και ανέβηκε ως θεατρική παράσταση σε πάρα πολλές χώρες.
Shakespeare, William. Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας / Ουίλλιαμ Σαίξπηρ; Μετά. Διονύσης Καψάλης. Αθήνα: Άγρα, 2012. [Τίτλος πρωτοτύπου: A Midsummer Night's Dream]
Γραμμένο κατά πάσα πιθανότητα μέσα στο χειμώνα 1595-96, δηλαδή λίγο πριν ή αμέσως μετά το "Ρωμαίος και Ιουλιέττα" (οι περισσότεροι κλίνουν προς τη δεύτερη εκδοχή), το "Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας" είναι αναμφίβολα το κορυφαίο δημιούργημα της πρώτης περιόδου του Σαίξπηρ και ένα από τα αρτιότερα του σαιξπηρικού κανόνα συνολικά. Ελάχιστα έργα του διεθνούς ρεπερτορίου, ακόμη και του ίδιου του Σαίξπηρ, μπορούν να σταθούν δίπλα στο "Όνειρο" και να το συναγωνιστούν στην τελειότητα της κατασκευής του, την πρωτοτυπία του, τη δραματουργική ευφυΐα και την ευρηματικότητά του. Λίγα επίσης ποιητικά κείμενα έκτοτε μπόρεσαν να αρθούν στο ύψος του "Ονείρου" ή να επαναλάβουν τις ποιητικές τονικότητες που επινοεί. Και ελάχιστα έργα κατόρθωσαν να αναμείξουν και να συνδυάσουν τόσο πολλά και παράταιρα υλικά σ' ένα αρραγές σύνολο χωρίς ψεγάδι, να καθυποτάξουν τόσες ασυμφωνίες σε μια σύνθετη αρμονική κλίμακα ή -εφόσον μιλάμε για έργο που στον πυρήνα της δράσης του τοποθετεί έναν επιτηδευματία υφαντή- να συνυφάνουν τόσο διαφορετικά νήματα σε μια λαμπρή παράσταση που η παιγνιώδης απλότητά της δεν ψευτίζει πουθενά.

Τέσσερις διαφορετικοί κόσμοι, που αποτελούν τέσσερα διακριτά πεδία αναφοράς, συμπλέκονται στο "Όνειρο": Ο κόσμος της αρχαίας μυθολογίας (Θησέας και Ιππολύτη) ο κόσμος των τεσσάρων εραστών, που μολονότι χαρακτηριστικά αναγεννησιακός στους τρόπους και τα ήθη της ερωτικής επικοινωνίας, παρουσιάζεται άχρονος και καθολικός ο κόσμος των ξωτικών, όπως αναδύεται από τη μεσαιωνική καταγωγή του και τις λαϊκές παραδόσεις της αγγλικής υπαίθρου και ο κόσμος των μαστόρων, η ελισαβετιανή κοινωνία των τεχνιτών της επαρχίας, όπως θα τους είχε γνωρίσει από κοντά ο Σαίξπηρ στο γενέθλιο Στράτφορντ.

"Το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας είναι μια χαρμόσυνη κωμωδία" έγραφε ο Α. Ντ. Νάταλ και συμπλήρωνε: "Επιτελεί την αποτροπή της βίαιης μυθολογίας από την οποία αντλεί. Ωστόσο η αποτροπή δεν είναι ποτέ πλήρης ". Το "Όνειρο" είναι μια γιορτινή κωμωδία, με την ευρύτερη ανθρωπολογική αποδοχή της λέξης, ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το θέατρο.