10 Νοε 2011

Συνέντευξη στην Αλεξία Καρακάννα και στην πολιτιστική εκπομπή του ΡΙΚ Εντέχνως




(Η συνέντευξη προβλήθηκε στην εκπομπή Εντέχνως από το ΡΙΚ στις 19 Οκτ. 2011. Παρουσιάστρια της εκπομπής ήταν η Αλεξία Καρακάννα και σκηνοθέτης ο Νείλος Ιακώβου) 

- Καλησπέρα σας, καλωσορίσατε και σήμερα στο Εντέχνως. Με βιβλίο θα ξεκινήσουμε, «Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν» από της εκδόσεις Επιφανίου. Είναι μαζί μας ο συγγραφέας και βιβλιοθηκονόμος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ανδρέας Καπανδρέου για να πούμε περισσότερα. Καλώσόρισες Ανδρέα στο Εντέχνως

- Καλώς σας βρήκα.

- [Το βιβλίο] περιέχει αλλόκοτα διηγήματα και διαβάζοντάς τα διηγήματα έχω διαπιστώσει πως όλα έχουν ένα κοινό άξονα, το μεταφυσικό, το νόμο των συμπτώσεων, τις ανθρώπινες αδυναμίες και τον θάνατο.

- Ναι, θα έλεγα ότι κοινή συνισταμένη όλων αυτών των διηγημάτων είναι η παραδοξότητα που διέπει τα περισσότερα από τα διηγήματά μου, εξ ου και σε μια παρουσίαση που έγινε πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου χαρακτηρίστηκαν ως παραδοξογραφήματα. Αν μου επιτρέπεις όμως να κάνω ένα διαχωρισμό. Τα πρώτα εννέα διηγήματα διέπονται από ένα τόνο μεταφυσικότητας, ενώ τα τρία τελευταία είναι πιο ανάλαφρα με μια δόση χιούμορ, ή μαύρου χιούμορ αν θέλεις…


- Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν που έδωσε και τον τίτλο του στο βιβλίο είναι το πρώτο διήγημα σε αυτό το βιβλίο και αναφέρεται στο πολυσυζητημένο και μυστηριώδες «Πείραμα της Φιλαδέλφειας». Είναι κάτι που σε ενδιέφερε αυτό για να ασχοληθείς;

- Ναι, είναι κάτι που με ενδιέφερε, είναι κάτι για το οποίο έχω διαβάσει και έχω δει και εγώ όπως πολύς κόσμος τις ταινίες που έχουν γυριστεί γύρω από αυτό…

- Και τα ντοκιμαντέρ σχετικά με το τρίγωνο των Βερμούδων ουσιαστικά…

- Να πούμε δυο λόγια για το «Πείραμα της Φιλαδέλφειας». Είναι ένα πείραμα το οποίο έγινε από το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου και προσπάθησε ουσιαστικά, να τηλεμεταφέρει ένα ολόκληρο καράβι από ένα λιμάνι σε ένα άλλο πολλά χιλιόμετρα μακριά και να το επαναφέρει πίσω στη θέση του. Διάφοροι ερευνητές πιστεύουν ότι το πείραμα, πραγματικά έχει συμβεί, έχει πετύχει, έχει μεταφερθεί δηλαδή το καράβι, αλλά με τρομακτικές συνέπιες για το πλήρωμα του.

- Είχαν διακτινιστεί περίπου οι ναύτες και μετά είχαν πρόβλημα…

- Κάποιοι είχαν διακτινιστεί, κάποιοι είχαν κολλήσει μέσα στις λαμαρίνες. Είναι φρικιαστικές οι λεπτομέρειες που περιγράφονται από αυτούς που υποστηρίζουν ότι έγινε το πείραμα.

- Το συγκεκριμένο πλοίο που βρίσκεται τώρα;

- Το πλοίο αυτό είχε δοθεί σαν δωρεά στην Ελλάδα και βρισκόταν μέχρι πρόσφατα στο λιμάνι της Σούδας στην Κρήτη. Είχε χρησιμοποιηθεί και από την Ελλάδα σαν πολεμικό πλοίο με το όνομα Λέων. Είναι ενδιαφέρον να πούμε ότι το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό αρνείται ότι συνέβηκε το συγκεκριμένο πείραμα και εγώ ακριβώς μέσα από το διήγημά μου προσπαθώ να αναδείξω την ιστορία κάποιου βιβλιοθηκονόμου ο οποίος βρίσκει τυχαία μέσα σε ένα παλιό βιβλίο  του Αϊνστάιν κάποιες σελίδες ενός ημερολογίου, μιας κοπέλας η οποία ζούσε την εποχή εκείνη στη Φιλαδέλφεια και εργαζόταν σε ένα μπαρ κοντά στο λιμάνι. Περιγράφοντας τις προσωπικές της στιγμές μέσα στο ημερολόγιο, αναφέρει κάποια αλλόκοτα γεγονότα που ουσιαστικά πιστοποιούν ότι το πείραμα όντως πραγματοποιήθηκε.

- Δώσαμε ένα μικρό δείγμα από την πρώτη ιστορία. Κινούνται περίπου, λίγο πολύ οι περισσότερες ιστορίες πάνω σε αυτό το μεταφυσικό τοπίο. Είναι εμπειρίες δικές σου, φίλων σου τις οποίες εξέλιξες βάζοντας και δικά σου στοιχεία; Πως ξεκίνησες; Η πηγή ποια είναι των μεταφυσικών αυτών ιστοριών;

- Το ερέθισμα για να ξεκινήσω να γράφω τις ιστορίες αυτές μπορεί να έχει δοθεί από κάτι που έχω διαβάσει, από κάτι που έχω δει στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο…

- Επειδή πολλές φορές Ανδρέα τυχαίνει και φίλοι μας να μας διηγούνται και ιστορίες που τους έχουν συμβεί.

- Ακριβώς, μερικές από αυτές τις ιστορίες έχουν και μεταφυσικά στοιχεία τα οποία όπως έχεις πει, τα έχω μετεξελίξει. Είναι ακόμα και ιστορίες που έχουν το έναυσμά τους, ακόμα και από κάποιο όνειρο που έχω δει και έχω προσπαθήσει να το αναπτύξω και να το φτιάξω σε διήγημα.

- Το διήγημα είναι ένας πολύ όμορφος και γρήγορος τρόπος όπως έχεις πει χαρακτηριστικά πριν ξεκινήσουμε την εκπομπή «ένα σφηνάκι λογοτεχνίας» που μπορεί κάποιος, στο διάλλειμα από τη δουλειά του ή λίγο πριν κοιμηθεί, επειδή είναι σύντομες οι ιστορίες, να διαβάσει και να απολαύσει μια ιστορία. Είναι διαδεδομένο το διήγημα στην Κύπρο όσο θα έπρεπε;

- Δυστυχώς, στην Ελλάδα και την Κύπρο δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο θα έπρεπε και όσο του αξίζει. Βλέπουμε ότι στην Ευρώπη και στην Αμερική υπάρχει κοινό που διαβάζει φανατικά διηγήματα. Έχει φανατικό κοινό το διήγημα σε άλλες χώρες. Στην Κύπρο είναι λίγο υποτιμημένο. Λανθασμένα κατ’ εμένα γιατί αξίζει να του δοθεί μια ευκαιρία αφού όπως έχεις πει, στη ζωή που ζούμε με τους γρήγορους ρυθμούς, ένα διήγημα είναι σαν ένα σφηνάκι ή σαν ένας καφές εσπρέσο που μπορείς να τον πιείς σε ένα διάλειμμα κάνοντας κάτι άλλο.

- Παρατηρήσαμε και με τον σκηνοθέτη τον Νείλο τον Ιακώβου ότι έχεις μια κινηματογραφική γραφή στα συγκεκριμένα διηγήματα, λες και φτιάχτηκαν για να γυριστούν σε μίνι επεισόδια ή ακόμη τύπου twilight show, κάποια από αυτά.

- Ναι, μου το έχουν ξαναπεί αυτό. Όταν έγραφα τα συγκεκριμένα διηγήματα δεν τα έγραφα με σκοπό να τα εκδώσω. Τα έγραφα κάνοντας κάποιους πειραματισμούς δικούς μου. Προσπαθούσα δηλαδή να γράψω κάτι το οποίο αν το συναντούσα κάπου, αν το διάβαζα κάπου αλλού θα μου κινούσε το ενδιαφέρον. Έτσι προσπάθησα να φτιάξω κάποιες εικόνες τις οποίες αν συναντούσα σε ένα βιβλίο που διάβαζα ή τις έβλεπα σε μια κινηματογραφική ταινία θα με καθήλωναν. Αυτό προσπάθησα να κάνω και βγήκε αυτό το αποτέλεσμα.

- Είναι η πρώτη σου συγγραφική απόπειρα αλλά φαντάζομαι ότι όλα αυτά τα διηγήματα είναι πονήματα αρκετών χρόνων.

- Ναι, τα διηγήματα αυτά έχουν γραφτεί σε διάστημα μιας δεκαετίας, από το 2000 μέχρι το 2010. Τα είχα μαζέψει και αποφάσισα να τα εκδώσω τον Δεκέμβριο του 2010 στις εκδόσεις Επιφανίου.

- Το διαδίκτυο πόσο ρόλο έπαιξε, Ανδρέα, για εσένα ως συγγραφέα, τόσο σε δημιουργικό επίπεδο όσο και σε ανταλλαγή ιδεών με συγγραφείς, επειδή ξέρω ότι ασχολείσαι με το διαδίκτυο.

- Το διαδίκτυο επηρεάζει όλους τους τομείς τις ζωής μας, έτσι έχει επηρεάσει και την διάθεσή μου και την συγγραφή μου, ας το θέσουμε έτσι. Θα ομολογήσω ότι πρόσφατα έχω γίνει μέλος μιας ομάδας που ασχολείται με φανταστική λογοτεχνία. Είναι μια ομάδα που έχει τη βάση της στην Ελλάδα…

- Όταν λες φανταστική λογοτεχνία, έτσι για να το ξεκαθαρίσουμε, είναι η λογοτεχνία που ασχολείται με μεταφυσικά; Επειδή φανταστική λογοτεχνία μπορεί να είναι και ένα μυθιστόρημα.

- Ασχολείται με επιστημονική φαντασία, με την λογοτεχνία του φανταστικού δηλαδή με πλάσματα και κόσμους που δεν υπάρχουν στη πραγματικότητα και με λογοτεχνία υπερφυσικού τρόμου. Αυτά είναι τα τρία στοιχεία που συνθέτουν τη λογοτεχνία του φανταστικού.

- Με αυτούς τους συγγραφείς υπάρχει αλληλεπίδραση και ανταλλαγή ιδεών;

- Υπάρχει ανταλλαγή ιδεών, συζητούμε, προσπαθούμε να οργανώσουμε εργαστήρια δημιουργικής γραφής μέσα από το διαδίκτυο, ο ένας επεμβαίνει στα κείμενα του άλλου δίνοντας και παίρνοντας χρήσιμες πληροφορίες. Πιστεύω ότι είναι ένας τομέας που μπορεί να αναπτυχθεί πολύ περισσότερο και στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

- Έχει κοινό αυτός ο τομέας;

- Έχει κοινό, να κάνω μια παρένθεση εδώ αν μου επιτρέπεις…

- Φυσικά.

- Νοιώθω πολύ τυχερός επειδή με έχει υποδεχτεί πολύ θετικά αυτή η κοινότητα, η κοινότητα του φανταστικού. Παρόλο που εγώ δεν θεωρώ ότι το βιβλίο μου είναι καθαρά φανταστικό, έχει και στοιχεία φανταστικού, αλλά έχω πάρει πολύ καλές κριτικές και είμαι πολύ ευγνώμων γιατί η συγκεκριμένη κοινότητα έχει υποδεχτεί θετικά το βιβλίο μου.

- Άρα να υποθέσουμε ότι η επόμενη σου δουλειά θα κινείται πάνω στο φανταστικό μυθιστόρημα;

- Υπάρχει μια πρόκληση εδώ. Μου έχουν πει πάρα πολλοί ότι θα ήθελαν να διαβάσουν ένα μεγαλύτερο έργο δικό μου, ένα μυθιστόρημα πιο εκτενές. Είναι κάτι το οποίο έχω στα υπόψη μου, αν  και αυτό που ετοιμάζω τώρα, είναι κάτι παρόμοιο με αυτό που έχετε στα χέρια σας.

- Άρα θα παραμείνεις στα διηγήματα και στην επόμενη δουλειά.

- Προς το παρόν ναι.

- Ανδρέα να σε ευχαριστήσω πάρα πολύ που ήρθες στην εκπομπή. Το τρομακτικό μυστικό του Αϊνστάιν: αλλόκοτα διηγήματα, Ανδρέας Καπανδρέου. Έχω διαβάσει το βιβλίο και το εισηγούμαι ανεπιφύλακτα στους φίλους αφού είναι πολύ ευανάγνωστο.

- Να είσαι καλά.

- Που βρίσκει κανείς το βιβλίο;

- Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία και αν δεν υπάρχει κάπου μπορείτε να το ζητήσετε και να σας το φέρουν αφού είναι κυπριακή έκδοση.

- Και από σένα, μέσω της ιστοσελίδας σου.

-  Μπορεί κάποιος να επικοινωνήσει και μαζί μου αν θέλει…

- Μπορούμε να δώσουμε την διεύθυνση της ιστοσελίδας;


- Ανδρέα μου σε ευχαριστώ πάρα πάρα πολύ, να είσαι καλά. Καλή δημιουργική δουλειά.

- Και εγώ ευχαριστώ. 



*Σκηνοθέτης της εκπομπής ήταν ο Νείλος Ιακώβου




Δεν υπάρχουν σχόλια: